نوورسوڵتان نەزەربایێڤ
نوورسوڵتان ئابیشوولی نەزەربایێڤ (بە کازاخی: Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев، بە ڕووسی: Нурсултан Абишевич Назарбаев؛ لەدایکبووی ٦ی حوزەیرانی ١٩٤٠) سیاسەتوانێکی کازاخ و سەرۆک کۆماری پێشووی وڵاتی کازاخستانە، کە لە ٢٤ی نیسانی ١٩٩٠[٢] تاکوو ١٩ی ئازاری ٢٠١٩[٣] ئەو پۆستەی پێبووە. بەو پێیەی نەزەربایێڤ بۆ ماوەی سی ساڵ حوکمڕانی کازاخستانی دەکرد، ماوەی حوکمڕانیەکەی بە درێژترین ماوە دادەنرێت بۆ سەرۆکی وڵاتی ناشاھانە. لە نیسانی ٢٠١٥دا، ناژەربایێڤ ڕێژەی ٩٨٪ی دەنگەکانی بەدەستھێنا لە ھەڵبژاردنەکانی سەرۆکایەتی وڵاتەکەی.
نوورسوڵتان نەزەربایێڤ Нұрсұлтан Назарбаев Nursultan Nazarbaev | |
---|---|
نەزەربایێڤ لە ساڵی ٢٠٢٠ | |
سەرۆکی ئەنجومەنی ئاسایشی کازاخستان | |
لە پۆستدایە | |
گرتنە دەست ٢١ی ئابی ١٩٩١ | |
سەرۆک کۆمار | قاسم جۆمارت تۆکایێڤ |
پێشینە | یەکەمین کەس بووە ئەم پۆستەی گرتبێتە دەست |
1st سەرۆک کۆماری کازاخستان | |
لە پۆستدا بووە 24 April 1990داڕێژە:Notetag – ٢٠ی ئازاری ٢٠١٩ | |
سەرۆک وەزیران | |
جێگری سەرۆک | Yerik Asanbayev (1991–96) |
پێشینە | یەکەمین کەس بووە ئەم پۆستەی گرتبێتە دەست |
پاشینە | قاسم جۆمارت تۆکایێڤ |
سەرۆکی فەخری Turkic Council[١] | |
لە پۆستدایە | |
گرتنە دەست ٢٥ی نیسانی ٢٠١٩ | |
پێشینە | یەکەمین کەس بووە ئەم پۆستەی گرتبێتە دەست |
ئەندامی ئەنجومەنی دەستوور | |
لە پۆستدایە | |
گرتنە دەست 19 March 2019 | |
پێشینە | یەکەمین کەس بووە ئەم پۆستەی گرتبێتە دەست |
سەرۆکی Assembly of People | |
لە پۆستدایە | |
گرتنە دەست ١ی ئازاری ١٩٩٥ | |
پێشینە | یەکەمین کەس بووە ئەم پۆستەی گرتبێتە دەست |
سەرۆکی حیزبی نوور ئۆتان | |
لە پۆستدایە | |
گرتنە دەست ١ی ئازاری ١٩٩٩ | |
پێشینە | یەکەمین کەس بووە ئەم پۆستەی گرتبێتە دەست |
First Secretary of the Central Committee of the QKP | |
لە پۆستدا بووە 22 June 1989 – 7 September 1991 | |
پێشینە | گێنادی کۆلبین |
پاشینە | نووسینگەکە داخرا |
Chairman of the Supreme Soviet of the Kazakh SSR | |
لە پۆستدا بووە 22 February 1990 – 24 April 1990 | |
سەرۆک وەزیران | ئوزاکبای کارامانۆڤ |
Prime Minister of the Kazakh SSR | |
لە پۆستدا بووە 22 March 1984 – 27 July 1989 | |
Chairman | بایکن ئاشیمۆڤ سەلامای موکاشێڤ زاکاش کەمالەدینۆڤ ڤێرا سیدۆرۆڤا ماکتای ساگدیێڤ |
پێشینە | کیلیبای مێدیوبیکۆڤ |
پاشینە | یێریک ئاسانباییێڤ |
پێشینە | بایکن ئاشیمۆڤ |
پاشینە | ئوساکبای کارامانۆڤ |
وردەکاریی تاکەکەسی | |
لەدایکبوون | نوورسوڵتان ئابیشوولی نەزەربایێڤ ٦ی تەممووزی ١٩٤٠ Chemolgan, Kazakh SSR, یەکێتیی سۆڤیەت (now Ushkonyr, Kazakhstan) |
پارتی سیاسی | نوور ئۆتان (١٩٩٩–بەردەوامە) |
لایەنگیری سیاسی تر |
Communist (1962–1991) Independent (1991–1999) |
ھاوسەر(ەکان) | Sara Alpysqyzy (ھاوسەرگیری ١٩٦٢) |
منداڵ(ەکان) | داریگا نەزەربایێڤ دینارا کولیبایڤا ئالیا نەزەربایێڤ |
واژوو | |
ماڵپەڕ | https://elbasy.kz/en |
خەڵاتەکان | |
دڵسۆزی | یەکێتیی سۆڤیەت کازاخستان |
خزمەت/لق | Armed Forces of the Republic of Kazakhstan |
ساڵانی خزمەت | 1991–2019 |
پلە | Supreme Commander |
نەزەربایێڤ تۆمەتبارکراوە بە پێشیلکردنی مافی مرۆڤ و بێدەنگکردنی ڕەخنەگران لەماوەی حوکمڕانیەکەیدا. لەماوەی سەرۆکایەتییەکەیدا سەرجەم ھەڵبژاردنەکانی کە کرابوون بە ساختە لە قەڵەمدرابوون لەلایەن ئەمریکا و ئەوڕوپا. لە کانوونی دووەمی ٢٠١٧ـدا، ناژەربایێڤ پێشنیاری ھەموارکردنەوەی دەستووری کرد تاکو دەسەڵاتی وڵات بدرێتە پەرلەمانی وڵاتەکەی.
لە ئازاری ٢٠١٩دا، بەشێوەیەکی چاوەڕواننەکراو دەستیلەکارکێشایەوە بەھۆی پەستانی بەردەوامی گەلەکەی. دوای وازھێنانی ھەر نازناوی «ئێلباسی - سەرکردەی وڵات» ـی بۆ بەکاردەھێنرێت و بەپێی یاسای وڵات بەھیچ شێوەیەک ناتوانرێت دادگایی بکرێت. لە ئێستادا وەک سەرۆکی ئەنجومەنی ئاسایشی کازاخستان بەردەوامە لە کاروانی سیاسیدا. وەک ڕێزلێنانێکیش بۆی، ناوی پایتەختی وڵاتەکە لە «ئاستانا»ەوە کرایە «نوورسوڵتان».
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ Vakkas Doğantekin (24 May 2019). «Nazarbayev made honorary president of Turkic Council». Anadolu Agency. Ankara. لە 22 August 2020 ھێنراوە.
{{cite news}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|accessdate=
و|date=
(یارمەتی) - ^ «Background on Nursultan Nazarbayev». Carnegie Endowment for International Peace. لە ڕەسەنەکە لە ٢٧ی ئازاری ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٧ی ئازاری ٢٠١٩ ھێنراوە.
The republic's Supreme Soviet elected Nazarbayev president of the Kazakh SSR on April 24, 1990.
- ^ «Veteran Kazakh leader Nazarbayev resigns after three decades in power». Reuters. 19 March 2019. لە 20 March 2019 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 19 March 2019 ھێنراوە.
{{cite news}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=
،|date=
، و|archive-date=
(یارمەتی)
بەستەرە دەرەکییەکان
دەستکاریکۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە نوورسوڵتان نەزەربایێڤ تێدایە. |
ئەم ژیاننامە وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |