ناسر کاتوزیان

ئەمیرنەسر کاتوزیان (٢ی ئایاری ١٣١٠ - ١١ی شەهریڤەر ١٣٩٣) فەقێ بووە، مامۆستای لە قوتابخانەی یاسای زانکۆی تاران، پارێزەری دامەزرێنەری کۆمەڵەی پارێزەران و دادوەری پێشوو بووە. بە باوکی یاسای ئێران دادەنرێت زۆربەی کتێبەکانی سەرچاوەی سەرەکی خولی یاسای مەدەنین بۆ خوێندکارانی یاسا. محەممەد خاتەمی، سەرۆکی ئەوکاتەی ئێران، لە ١٤ی بەفرانباری ساڵی ١٣٩٦دا، میدالیای پلە یەک لە بواری فەرهەنگ و هونەری پێبەخشی.

ناسر کاتوزیان
لەدایکبوون	ئەمیرناسر کاتوزیان ٢ی ئایاری ١٣١٠ تاران، ئێران
مەرگ	داڕێژە:بەرواری مردن و تەمەن تاران، ئێران
نەتەوە	گەلی ئێران
خوێندنگە	فاکەڵتی یاسا و زانستە سیاسییەکان، زانکۆی تاران
ھاوسەر	ئەقسەد کاتوزیان
مناڵ(ەکان)	2 (بەهرام، بێهزاد)
خەڵاتەکان	15px|Unframed نیشانەی ڕۆشنبیری و هونەر (پۆلی یەکەم)
Scientific career
بوارەکان	مافی تایبەت.
دامەزراوەکان	زانکۆی تاران
تێزەکان	وەسیەتنامە لە یاسای مەدەنی ئێران (١٣٣٩)
گاریگەرییەکان	مەحمود شەهابی خوراسانی

لەدایکبوون و پەروەردە

ئەمیرنەسر کاتوزیان لە ساڵی ١٣١٠ لە تاران لەدایک بووە. باوکی ئەبولفازل کاتوزیان و مامی پارێزەر و فەقێ بوون. هەمیشە باسی دایکی دەکرد وەک یەکەم مامۆستا و ڕاهێنەری. کاتوزیان خوێندنی سەرەتایی لە قوتابخانەی ئیقباڵی سەرەتایی و ناوەندی لە ئامادەیی ئێلمیە تەواو کردووە. پاشان چووە زانکۆی تاران و یاسای خوێندووە.

لە ساڵی ١٣٣١ کاتوزیان بەرگری لە تێزەکەی کرد بە ناوی "گرێبەستی گەرەنتی" و بڕوانامەی بەکالۆریۆسی بە نمرەی زۆر باش تەواو کرد. محەممەد سەنگالجی، مامۆستای زانکۆی تاران و یەکێک لە مامۆستاکانی لە پشتی دیزەرتەیشنەکەیدا پشتڕاستی کردەوە کە گەیشتووەتە ئاستێکی ئیجتیهاد. کاتوزیان لە ساڵی ١٣٣٩ بە بەرگریکردن لە تێزی دکتۆراکەی لە ژێر ناوی "ئیرادە لە یاسای مەدەنی ئێران" و تیۆرە داهێنەرەکەی لە ژێر ناوی "کەسایەتی یاسایی ئیستات" بڕوانامەی دکتۆرای لە یاسادا بەدەستهێنا. یەکەمین خوێندکاری ئێرانی بوو کە بڕوانامەی دکتۆرای یاسایی لە ئێران وەرگرت. مەحمود شەهابی خوراسانی یەکێک بوو لە پرۆفیسۆرە گرنگەکانی لە بواری یاسادا.

چالاکی زانستی

ساڵی ١٣٥١ بوو بە پرۆفیسۆری تەواو لە زانکۆی تاران بە پلەی پرۆفیسۆری تەواو. ساڵی ١٣٥٨ بوو بە سەرۆکی فاکەڵتی یاسا و زانستە سیاسییەکانی زانکۆی تاران. ئاوەدانکردنەوە و بڵاوکردنەوەی گۆڤاری فاکەڵتی، پێداچوونەوە بە پرۆگرامی فاکەڵتی، هاوسەنگی لەگەڵ پێشهاتە کۆمەڵایەتییەکان و ڕەخنەگرتن لە پڕۆژە یاسای تۆڵەسەندنەوە لە ئەرکە سەرەکییەکانی بوو لەم ماوەیەدا. لە سەردەمی شۆڕشی فەرهەنگی و داخستنی زانکۆی تاران دەستی لە سەرۆکایەتی فاکەڵتیی یاسا کێشایەوە. لەگەڵ شۆڕشی فەرهەنگی، بۆ ماوەی ١١ ساڵ لە زانکۆی تاران دوورخرایەوە تا جارێکی دیکە بانگهێشت کرایەوە بۆ کارکردن.

٥٧ کتێبی نووسیوە کە زۆربەیان کتێبی خوێندنی ئەکادیمیین.

کاتوزیان یاسای بە کۆگای مێژوویی ئەخلاق و دادپەروەری بە جەوهەری یاسا دەزانی. ئەو پێی وابوو "یاسا بەبێ ڕەچاوکردنی دادپەروەری هیچ شەرەفێکی نییە و دادپەروەری بەرزترین بەهایە". پارێزەری بە خزمەتکار و گوێڕایەڵی یاسادانەر نەدەزانی و جەختی لەوە دەکردەوە کە "ئێمە لەبەردەم دادپەروەریدا ئەژنۆ دەدەین نەک لەبەردەم دەسەڵاتدا".

چالاکی سیاسی

کاتوزیان لە نووسین و دەستکاریکردنی ڕەشنووسی سەرەتایی دەستووری کۆماری ئیسلامی ئێراندا بەشداری کردووە .

یەکێک بوو لە چالاکانی ناو گروپی بزووتنەوەکە و هاوەڵانی عەلی ئەسغەر حاج سیدجاوادی و خوشکەکەی کیان کاتوزیان هاوسەری عەلی ئەسغەر حاج سیدجاوادی بەرپرسی بڵاوکراوەی بزووتنەوەکە بووە.

بە گشتی یەکێکە لە داکۆکیکارانی سیستمی کۆماری ئیسلامی و مۆدێلەکەی لە ڕیساڵی "پێشخستنی کۆماری ئیسلامی"دا پشتڕاست دەکاتەوە. لە لیستی ئەو کاندیدانەی کە لەلایەن بەرەی نەتەوەیی ئێران، بزووتنەوەی ئازادی، سازمانی موجاهدینی گەل، جەما و بزووتنەوەی موسڵمانی خەباتکارەوە پشتیوانیان لێکرابوو، لە هەڵبژاردنەکانی مەجلیسی شارەزایانی دەستووری ساڵی ١٣٥٨دا بوو.

نیشانە و ڕێزلێنان

خەڵاتی کتێبی ساڵ لە کۆماری ئیسلامی ئێران دووجار بەخشرایە ناسر کاتووزیان بەهۆی کتێبی "گرێبەستە تایبەتەکان" (بەرگی چوارەم) و "تیۆری گشتیی ئەرکەکان".

• نیشانەی ڕۆشنبیری پلەی دووەم، بەبۆنەی بەدەستهێنانی پلەی یەکەم لە تاقیکردنەوەکانی کۆتایی بواری ئەدەبی ساڵی شەشەمی ئامادەیی، ساڵی ١٣٢٨
• نیشانەی پلەی یەکەمی فەرهەنگ، بەبۆنەی بەدەستهێنانی پلەی یەکەمی بواری یاسای دادوەری، فاکەڵتی یاسا، زانکۆی تاران، ساڵی ١٣٣٢
• نیشانەی توێژینەوەی پلەی یەکەم، وەک توێژەرێکی نایابی زانکۆی تاران، ٢٠٠٢
• نیشانەی پلەی یەکەمی زانست و ڕۆشنبیری و هونەر، بە بۆنەی کۆی گشتی توێژینەوە و خزمەتگوزارییە زانستییەکان، ٢٠١٣

کاتوزیان، لە شوباتی ٢٠٠٣، نیشانەی پلەی یەکەمی زانست و کولتوور و هونەری لە محەمەد خاتەمی وەرگرت.

کۆچی دوایی

ئەمیرنەسر کاتوزیان بەرەبەیانی ڕۆژی سێشەممە ١١ی ئەیلوولی ١٣٩٣ لە تەمەنی ٨٣ ساڵیدا لە تاران کۆچی دوایی کرد و لە پڵۆتی نەماڤاران بێهەشت زەهرا (٢٥٥)، ڕیزی ٣١، ژمارە ٣ بە خاک سپێردرا.

کاردەکات

هەندێک کتێب

• پێشەکی بۆ زانستی یاسا، (تا ئێستا زیاتر لە ١٢٠ جار لە ساڵی ١٣٤٧ بەدواوە چاپکراوەتەوە)، دوا بڵاوکەرەوەی بڵاوکراوەکانی گەنج دانش، (١٣٩٦ بەدواوە).
• یاسای مەدەنی لە نەزمی یاسایی ئێستادا، (تا ئێستا ٦٠ جار چاپکراوەتەوە) دەزگای چاپ و بڵاوکردنەوەی میزان، ١٣٩٩.
• یاسای گشتی، تیۆری گشتی. کۆمپانیای بڵاوکردنەوە، (١٣٧٩ بەدواوە).
• فەلسەفەی یاسا (٣ بەرگ)، بڵاوکراوەکانی گەنج دانش، (١٣٧٧ بەدواوە).
• ڕێسای گشتی گرێبەستەکان (٥ بەرگ)، بڵاوکراوەکانی گەنج دانش، (١٣٧٢ بەدواوە).
• گرێبەستەکانی مۆین (٤ بەرگ)، بڵاوکراوەکانی گەنج دانش، (١٣٦٤ بەدواوە).
• تیۆری گشتی پابەندبوونەکان، بڵاوکراوەی میزان.
• شێوازی ئەزموونی توێژینەوەی یاسا. کۆمپانیای بڵاوکردنەوە
• یاسای خێزان (٢ بەرگ)، بڵاوکراوەکانی گەنج دانش، ٢٠١٧.
• پراکتیزە یاساییەکان، خولی ناساندنی مافە مەدەنییەکان. بڵاوکراوەکانی گەنج دانش، ١٣٩٦.
• ڕیتم، تیۆری گشتی - ڕیتمی مۆین، بڵاوکراوەی میزان.
• پابەندبوونەکانی دەرەوەی گرێبەست، گەرەنتی ناچاری، (٢ بەرگ)، بڵاوکراوەکانی گەنج دانش، ١٣٧٨.
• پابەندبوونەکانی دەرەوەی گرێبەستەکە، بەرگی سێیەم، بیمەی بەرپرسیارێتی مەدەنی، چاپی سێیەم، هاوڕێی موحسین ئیزانلۆ، ١٣٩٧.
• گەشەپێدانە یاساییە تایبەتەکان، بڵاوکراوەکانی گەنج دانیش، ١٣٩٧.
• بەرپرسیارێتی بەهۆی ڕووداوی هاتوچۆ، چاپخانەی زانکۆی تاران.
• موڵک و خاوەندارێتی، چاپکراوی میزان
• وەسیەتنامە لە مافە مەدەنییەکانی ئێران، بڵاوکراوەکانی گەنج دانش، ١٣٩٧.
• ئێرت، دەزگای چاپ و بڵاوکردنەوەی دادگستار، ١٣٧٦.
• مافە ئینتقالیەکان، لەلایەن دادوەرەوە بڵاوکراوەتەوە، ١٣٧٥.
• پاساو و ڕەخنە لە ڕێکاری دادوەری، بڵاوکراوەی دۆدگستار، ١٣٧٧.
• پێداچوونەوە بە فیقهی، بڵاوکراوەی جەنگاڵ، ٢٠١١.
• دادپەروەری دادوەری، هەڵبژاردنی بۆچوونەکانی ناسر کاتۆزیان، بڵاوکردنەوەی دادوەر، ١٣٧٨.
• بەڵگە و هۆکاری بەڵگە (بەرگی یەکەم)، بڵاوکراوەی میزان، ١٣٦٢؛ (بەرگی دووەم) ٢٠١٣.
• بڕگەیەک لە سەر شۆڕشی ئێران، کۆمەڵە بابەتێک، کەسی، ١٩٩٨.
• وانەکان لە گرێبەستەکانی موین (٢ بەرگ)، بڵاوکراوەکانی گەنج دانش، ٢٠٠١.
• یاسای خێزان، خولی ناساندن، تاکە بەرگ. بڵاوکراوەی دادوەر، بڵاوکراوەی میزان، ساڵی ١٣٨٠.
• ڕەوایەتی بابەتەکە حوکم دراوە. بڵاوکراوەی میزان.
• ڕووداوە یاساییەکان، بڵاوکراوەکانی گەنج دانش، ١٣٩٦.
• ئازادی بیر و ڕادەربڕین (بەرنامەی گەشەپێدانی نەتەوە یەکگرتووەکان) بڵاوکراوەکانی قوتابخانەی یاسای زانکۆی تاران.
• بەرپرسیارێتی بەهۆی کەموکوڕی بەرهەمهێنان، زانکۆی تاران، ٢٠١٢.
• شەفاعە، وەسیەت و میرات، خولی ئامادەکاری مافە مەدەنییەکان، چاپخانەی دادوەر.
• بنەماکانی یاسای گشتی. بڵاوکراوەی میزان
• زیاتر لە وشەکان دەربڕین، بڵاوکراوەکانی گەنج دانش، ١٣٩٧.
• هەنگاوێک بەرەو دادپەروەری، سێ بەرگ، دەزگای چاپ و بڵاوکردنەوەی میزان.
• گفتوگۆی ڕۆژنامەوانی. کۆمپانیای بڵاوکردنەوە.