مۆزەخانەی مووسڵ
مۆزەخانەی مووسڵ (بە عەرەبی: متحف الموصل) دووەم گەورەترین مۆزەخانەی عێراقە، لەدوای مۆزەخانەی نەتەوەییی عێراق لە بەغدا. لە شەڕی عێراق لە ساڵی ٢٠٠٣ تاڵان کرا.[١][٢] مۆزەخانەکە لە ساڵی ١٩٥٢ دامەزراوە، لە ھۆڵێکی بچووک پێکھاتووە، تا کردنەوەی بینایەکی نوێ لە ساڵی ١٩٧٢، کە دەستکردی دێرینی ئاشوری تێدا بووە.[٣] ژمارەی مۆزەخانەکان کە نزیکەی ٥٠ بۆ ٨٠ میلیۆن بۆ ٢٥٠ ملیۆنە، بەپێی پسپۆڕی مۆزەخانەکە لە ساڵی ٢٠١٣ دکتۆر حیکمەت ئەسوەد لە ساڵی ٢٠٠٤–٢٠١١ وەک بەڕێوەبەر خزمەتی کردووە. دەرھێنەری ئێستا زەید غازی سعدئەڵڵایە.
متحف الموصل | |
 | |
  Location within مووسڵ | |
Former name | مۆزەخانەی موسڵی مێژووی |
|---|---|
| دامەزراندن | ١٩٥٢ |
| شوێن | موسڵ، عێراق |
| پۆتانەکان | 36°20′17″N 43°08′22″E / 36.337923°N 43.139372°E |
| چەشن | مۆزەخانەی مێژوویی نەتەوەیی |
| قەبارەی کۆکردنەوە | approx. 2,200 pieces |
| دەرھێنەر | زەید غازی سعد اللە |
| خاوەن | وەزارەتی گەشتوگوزار و شوێنەوار |
تەقینەوەی دەست بەسەراگرتن و وێرانکاری داعش
دەستکاریساڵی ٢٠١٤ داعش ئەو مۆزەخانەیەیان داگیرکرد، کە بە نزیکەیی دوای چەند ساڵێک لە ئاوەدانکردنەوە.[٤][٥] داعش گووتی پەیکەرەکان دژە ئیسلامین و ھەڕەشەی لەناوبردنی ناوەڕۆکی مۆزەخانەکەیان کردووە.[٦] لە ٢٦ی شوباتی ٢٠١٥ دوای ڕۆژێک لە سووتاندنی کتێبەکانی کتێبخانەکانی مووسڵ، گرووپەکە ڤیدیۆیەکی بڵاوکردەوە و لەناوچونی ئەو دەستکردانەی لە مۆزەخانەکە و شوێنەواری نیمرۆد نیشان دەدات، بانگەشەی ئەوەی دەکرد کە ئەو سایتانە «بت پەرستییان» بەرزکردووەتەوە، داعش ڕایگەیاندووە کە ئەوانیش بەنیازن دیوارە مێژوویییەکانی نەینەوا تێکبشکێنن.[٧] ھەندێک سەرلێشێواوی دروست بوو کە ئایا ئەو دەستکردانەی کە لەلایەن چەکدارانی داعشەوە لەناوچوون، کۆپی ڕەسەن بوون یان تەنھا ئەسیل نوجێف پارێزگاری موسڵ دوریانخستەوە، ئەسیل نوجێف دەڵێت زۆرێک لەگرنگترین کارەکان بێجگە لەپارچەی گەورە، لەدوای جەنگی عێراق ٢٠٠٣ گواستراون بۆ مۆزەخانەی بەغداو پێشتر بەنرخترین کارەکانی دوای جەنگی کەنداوی ١٩٩١ ڕەوانەی بەغدا کراون.[٨] لە ١٠ی تەممووزی ٢٠٢٠ مستەفا ئەلخادێی سەرۆک وەزیرانی نوێی عێراق لەسەردانەکەیدا بۆ پیرۆزکردنی یادی شەش ساڵەی داگیرکاری داعش، مۆزەخانەی موسڵی کردەوە.[٩]
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ Mosul descends into chaos as even museum is looted. The Guardian. April 12, 2003
- ^ Unesco inspection finds no evidence of recent looting in Northern Iraq ٢٢ی کانوونی یەکەمی ٢٠٠٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. The Art Newspaper
- ^ Riyadh Mohammed (٢٦ی شوباتی ٢٠١٥). «ISIS Destroys Second Largest Museum in Iraq». The Fiscal Times.
- ^ «The Plight Of Mosul's Museum: Iraqi Antiquities At Risk Of Ruin». NPR.org. ٩ی تەممووزی ٢٠١٤. لە ٢٢ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٤ ھێنراوە.
- ^ Christopher Dickey, "ISIS Is About to Destroy Biblical History in Iraq,", The Daily Beast, July 7, 2014. Retrieved December 22, 2014
- ^ «Isis destroys thousands of books and manuscripts in Mosul libraries». The Guardian. ٢٦ی شوباتی ٢٠١٥.
- ^ «Mosul Governor: Most destroyed artifacts were copies». Rûdaw. ٢٨ی شوباتی ٢٠١٥. لە ٥ی تشرینی دووەمی ٢٠١٥ ھێنراوە.
- ^ Jane Arraf (٢ی ئازاری ٢٠١٥). «Iraqis mourn destruction of ancient Assyrian statues». Al Jazeera. لە ٥ی تشرینی دووەمی ٢٠١٥ ھێنراوە.
- ^ Birgit Svensson (١١ی ئازاری ٢٠١٥). «Were mere copies of Iraq's national treasures destroyed?». Deutsche Welle. لە ٥ی تشرینی دووەمی ٢٠١٥ ھێنراوە.
