عاسم حەیدەری (١٩٢١–١٩٧١) چالاکی سیاسی و نووسەرێکی کورد بوو.

عاسم حەیدەری

سەرەتای ژیان و خوێندنی دەستکاری

عاسم کوڕی حەیدەر کوڕی عاسم حەیدەرییە، ڕۆژی ١٩ی حوزەیرانی ١٩٢١ لە ھەولێر ھاتووەتە دنیاوە. قۆناغی سەرەتایی و ناوەندیی ھەر لەوێ خوێندووە و لە (دار العلوم)ی بەغدا وەرگیراوە، بەڵام لەبەر نەخۆشیی تەنگەنەفەسی پێی تەواونەکراوە. گەڕاوەتەوە بۆ ھەولێر و ماوەیەک بێکار بووە.[١][٢]

حیزبی (ڕزگاریی کورد) دەستکاری

١٩٤٤–١٩٤٦ لە دائیرەی تەموینی ھەولێر دامەزرێنراوە. بووەتە ئەندامی حیزبی (شۆڕش) و پاشان چووەتە ناو حیزبی (ڕزگاریی کورد). لە یەکەم ئاھەنگی ئاشکرای نەورۆزی ١٩٤٦دا، وتاری حیزبی شۆڕشی خوێندووەتەوە. خوتبەخوێن و خۆپیشاندەرێکی کارای ڕاپەڕینی کانوونی دووەمی ١٩٤٨ بووە. بەو ھۆیەوە لەگەڵ کۆمەڵێک چالاکی دیکە گیراوە و دراوەتە دادگای عورفیی بەغدا، ٧ ساڵ حوکمی زیندان و ٣ ساڵ دوورخستنەوە و چاودێریی پۆلیسی بۆ بڕدراوەتەوە.[١][٢]

پارتی دیموکراتی کوردستان دەستکاری

ماوەیەکی کورتی پێش ١٤ی تەممووزی ١٩٥٨ بەردراوە و چووەتە ناو پارتی دیموکراتی کوردستان، بووە بە ئەندامی لیژنەی ناوچەی ھەولێر؛ کە باڵی ھەمزە عەبدوڵڵای ناو پارتی لێی دراوە، کشاوەتەوە و وازی ھێناوە.[١][٢]

حیزبی جمھووریی عیراقی دەستکاری

١٩٦٠ واژووکەرێکی دامەزراندنی (حیزبی جمھووریی عیراقی) بووە. ساڵانی ١٩٦٣–١٩٧٠ فەرمانبەر بووە لە بەغدا. پاش ١١ی ئازاری ١٩٧٠ گواستراوەتەوە بۆ عەمباری نەوتی ھەولێر.[١][٢]

کۆچی دوایی دەستکاری

ڕۆژی ٢٠ی تەممووزی ١٩٧١ کۆچی دواییی کردووە.[١][٢]

نووسینەکانی دەستکاری

عاسم، نووسینی لە «گەلاوێژ» و «ھەتاو» دا ھەیە.[١][٢]

سەرچاوەکان دەستکاری

  1. ^ ئ ا ب پ ت ج گۆڤاری گەلاوێژ (بەرگی یازدەھەم / بەشی یەكەم) ژیاننامە و پێڕست، ئامادەكردنی (سدیق ساڵح، ڕەفیق ساڵح، عبدوڵڵا زەنگەنە) لە بڵاوكراوەكانی بنكەی ژین بۆ بووژاندنەوەی كەلەپووری و بەڵگەنامەیی و ڕۆژنامەوانیی كوردی. ل 8125-8126
  2. ^ ئ ا ب پ ت ج کەریم شارەزا، عاسم حەیدەری، ئینسکلۆپیدیای ھەولێر، ب١٠، ل٤٤٨٦–٤٤٨٧.