سەدەی ١٢
سەدەی دوانزەھەم ئەو ماوەیەی کە لە یەکەم ڕۆژی ساڵی ١١٠١ تا کۆتا ڕۆژی ساڵی ١٢٠٠ درێژ دەبێتەوە بەپێی ساڵنامەی زایینی و ئەم ماوەیە بەشێک بووە لە سەدەکانی ناوەڕاست.
ئەم سەدەیە گەواھیدەری داڕمانی دەوڵەتی موڕابیتەکان بوو، ئەندەلوس گەڕایەوە بۆ ئەوەی کە ئاژاوەگێڕی بوو، موڕابیتەکان تووشی چەندین شکست بوون لەسەر دەستی ئیسپانییەکان لە ئەندەلوس. و لە بانگەوازی ئەلموەحەد لە مەغریب کە توانیان دەوڵەتی موڕابیتین بڕوخێنن و دەوڵەتی مووەحیدین دابمەزرێنن. ئەوانەی کاریگەری خۆیان لەسەر مەغریب و ھەموو ئەو زەویانە درێژکردەوە کە لە ئەندەلوس جێگیر بوون. و ئەم سەدەیە گەواھیدەری جەنگی خاچھەڵگری دووەم بوو کە لە ئەنجامدا شکستی خاچھەڵگران لەلایەن سەلجوکەکانی ڕومەوە بوو. دەوڵەتی زەنگد دەستی بەسەر دیمەشقدا گرت و سووریای لە ژێر ئاڵای خۆیدا یەکخست.سەڵاحەدینی ئەیووبی کۆتایی بە دەسەڵاتی دەوڵەتی فاتمی لە میسر ھێنا و بوو بە سەرۆکی میسر، کە میسر ملکەچی دەوڵەتی زەنگد بوو، سەڵاحەدین دامەزرێنەرانی دەوڵەتی ئەیوبی لە میسر و شام دژی لەو دەوڵەتە ھەڵگەڕانەوە.لە ئەفغانستان و باکووری ھیندستان دەوڵەتی غورید توانی دەوڵەتی غەزنەوی لەناو ببات.لە چین، ھۆزەکانی یورچن دوای سەرکەوتنیان بەسەر شانشینی لیاو، شانشینی جین دادەمەزرێنن و شانشینی سۆنگ ناچار دەکەن ڕوو لە باشووری چین بکەن.لە ژاپۆن سەردەمی ھێیان کۆتایی ھات و سەردەمی کاماکورا دەستی پێکرد. سوڵتان سەڵاحەدینی ئەیووبی توانی ئۆرشەلیم داگیر بکات و لە دەستی خاچھەڵگران وەریبگرێتەوە، ئەمەش بووە ھۆی بانگەوازی پاپا بۆ جەنگی خاچھەڵگری سێیەم, کە تەنھا داگیرکردنی عەکای بەدەستھێنا و بە ئەنجامدانی پەیمانی ڕاملە کۆتایی ھات لە نێوان ڕیچاردی یەکەمی ئینگلتەرا سەڵاحەدینی ئەیووبی . [١] [٢]
سەرچاوەکان
دەستکاری
- ^ Notice sur les Arabes hilaliens. Ismaël Hamet. p. 248.
- ^ The Birth of Purgatory. Chicago: University of Chicago Press. 1986. ISBN 0226470822.
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە سەدەی ١٢ تێدایە. |