زمانی ئەکەدی
ئەکەدی یان زمانی ئەکەدی (Lshanum Akkaditum) زمانێکی کۆنی عێراقییە، و زمانێکی کۆنی سامییە، کە لە مێزۆپۆتامیا لە عێراق لە ساڵی ٣٠٠٠ پێش زایین دەرکەوتووە و بڵاوبووەتەوە بۆ ئەوەی ببێتە زمانی فەرمیی لە مانگی بەپیتدا، و لەناو گرووپی زمانە سامییەکانی ڕۆژھەڵاتە. ھەروەھا یەکێکە لە نزیکترین زمانە کۆنەکان لە زمانی عەرەبییەوە. زمانی ئەکەدی بە شێوەزاری بابلی ھاوچەرخی خۆی، تا ساڵی ٥٣٩ پێش زایین وەک زمانی ئاخاوتن و نامەنووسی مایەوە، کە ئەو ساڵە بابل و ئاشوور کەوتە ژێر داگیرکاری ھەخامەنشی فارسییەکانەوە، بەڵام ھێشتا ھەندێک وشەی ئەکەدی لە شێوەزاری عێراقیدا بوونیان ماوە.
بە شێوەی مێخی لەسەر تەختەی گڵین نووسراوە کە مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ نیوەی یەکەمی ھەزارەی سێیەمی پێش زایین. پێش ساڵی ٢٠٠٠ پ.ز. دوو شێوەزاری زمانی ئەکەدی بەکاردەھێنران و تا ھاتنی ئایینی کریستیان بە شێوەیەکی باو مانەوە.[١]
زاراوەکان
دەستکاری- ئەکەدی کۆن (٢٣٣٤-٢٢٠٠ پێش زایین)
- بابلی کۆن (٢٠٠٠-١٥٩٥ پێش زایین)
- بابلی ناوەندی (١٥٩٥-١٠٠٠ پێش زایین)
- بابلی نوێ (١٠٠٠-٦٠٠ پێش زایین)
- بابلی پاراو
- بابلی کۆتایی (٦٠٠ پێش زایین - ١٠٠ز)
- ئەکەدی کۆن (سەدەی نۆزدەھەمی پێش زایین)
- ئەکەدی ناوەڕاست (١٢٠٠-١٠٠٠ پێش زایین)
- ئەکەدی مۆدێرن (١٠٠٠-٦٠٠ پێش زایین)[١]
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ ئ ا «أكدية (لغة)»، ويكيبيديا (بە عەرەبی)، 2023-01-30، لە 2023-03-06 ھێنراوە
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە زمانی ئەکەدی تێدایە. |
