دەربەندی مالاکا

پۆتانەکان: 4°N 100°E / 4°N 100°E / 4; 100

دەربەندی مالاکا یان دەربەندی ملاکا (بە زمانی مالایی: سلات ملاکا) نێوی ئاودڕکەیەکە لە نێوان سوماترا و نیمچەدوورگەی مالایا^[١] کە دەریای ئاندامان لە ئۆقیانووسی ھیند دا تێکەڵی دەریای چینی باشوور لە ئۆقیانووسی ئارام دەکات.^[٢] وڵاتی سینگاپور لە باشووریترین خاڵی ئەم دەربەندە دایە.^[٣] نێوی ئەم دەربەندە لە نێوی بەندەری ملاکا وەرگیراوە کە لە مالیزیا دا ھەڵکەوتووە و لە سەدەکانی ١٦ و ١٧ گرینگییەکەی زۆری ھەبوو.

دەربەندی مالاکا ڕەحاتی شێوەیە و پانتایی نزیک بە ٦٥ ھەزار کیلۆمەتر چوارگۆشەی داگرتووە. ئەم دەربەندە ٨٠٠ کیلۆمەتر درێژە و لە نێوان ٥٠ تا ٣٢٠ کیلۆمەتر پانی ھەیە کە بارێکترین بەشی لە باشووری دەربدەندەکە دایە و بەرەوە باکوور پان دەبێتەوە. ھەروەھا لە ڕوی قووڵییەوە لە بەشەکانی باشووری دا لە کەم شوێن دەگاتە ٣٧ مەتر و زۆرتر بە ٢٧ مەتر ھەژامر دەکرێ، بەڵام بەروە باکووری ڕۆژاوا قووڵییەکەی زۆر دەبێت و لە شوێنی بەرکەوتنی ئاوەرێژی دەریای ئاندامان دەگاتە زیاتر لە ٢٠٠ مەتر.^[٤]

ئەم دەربەندە یەکێکە لە گرینگترین ڕێڕەوەکانی دەریایی جیھانە و لە گرینگترین بەندەرەکانی دەکرێ ئاماژە بە بەندەری بێلاوان لە ئیندۆنیزیا و بەندەرەکانی ملاکا و پێنانگ لە مالیزیا بکرێت.^[٥] نزیکەی ێەک لەسەر چواری نەوتی خاو جیھان بەم دەربەندە دا تێدەپەڕێت کە لە دوای دەربەندی ھورموز گرینگترین شاڕێی دەریایی گواستنەوە نەوتە.^[٦] ، ئەم دەربەندە بە درێژایی مێژوو لە ژێر دەستی عەرەبەکان، ھۆڵەندییەکان، پورتوگالییەکان و بەریتانییەکان دابووە و لە سەدەی ١٩ دا چەتەکانی دەریا وەکوو پەناگەیەک بۆ ھێرش کردنە سەر کەشتییە بازرگانییە ھۆڵەندی و بریتانییەکان بەکاریان دەھێنا. ئەم کێشەی چەتەکان تەنانەت لە دوای دەیەی سەرەتای ٢٠٠٠یش ھەر ھەبوو.

سەرچاوەکان

تنگه مالاکا - ویکی فارسی

ئەم «جوگرافیا» وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت.

دەروازەی جوگرافیا

[1] ttp://www.answers.com/topic/straits-of-malacca

[2] ttps://www.britannica.com/place/Strait-of-Malacca

[3] ttps://www.britannica.com/place/Strait-of-Malacca

[4] ttps://www.britannica.com/place/Strait-of-Malacca

[5] ttps://archive.today/20120801044332/www.eia.doe.gov/cabs/World_Oil_Transit_Chokepoints/Full.html

[6] ttps://archive.today/20120801044332/www.eia.doe.gov/cabs/World_Oil_Transit_Chokepoints/Full.html

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]