دەربڕە (ماتماتیک)

دەربڕە یان بڕ یان دەستەواژە (بە ئینگلیزی: Expression) کۆمەڵە یان دەستەیەکی دیاریکراو لە ھێماکانی بیرکارییە، کە پێکھاتووە لە ژمارەکان، گۆڕەکەکان، و کردارە بیرکارییەکان، بەو مەرجەی ئەم پێکھاتە بە شێوەیەکی واتادار و دروست (well-formed) پێناسە کرابێت.

دەربڕەی جەبری

لە دەربڕەیەکی جەبری، یان ژمارەییدا، ئەگەر پتر لە یەک کردار ھەبێت، پێویستە ڕیزکردنی کردارەکان، ڕەچاو بکرێت، (بۆ نموونە لەکاتی ھەژمارکردنی دەربڕەی ژمارەیی $3\times 2+1$، ئەگەر ڕەچاوی ڕیزکردنی کردارەکان نەکرێت، دوو بەھای جیاوازی $7$ یان $9$ دەست دەکەوێت (لە بیرکاریدا، دەکاتە $7$).

نموونە

$0+0$

$8x-5$   (ڕادەداری ھێڵی)

$7{{x}^{2}}+4x-10$   (ڕادەداری دووجا)

${\frac {x-1}{{{x}^{2}}+12}}$   (بڕێکی ڕێژەیی)

یان

$f(a)+\sum _{k=1}^{n}\left.{\frac {1}{k!}}{\frac {d^{k}}{dt^{k}}}\right|_{t=0}f(u(t))+\int _{0}^{1}{\frac {(1-t)^{n}}{n!}}{\frac {d^{n+1}}{dt^{n+1}}}f(u(t))\,dt.$

ھەموو ئەمانە، بە شێویەکی واتادار و دروست پێناسە کراون، دەربڕەیەکی بیرکارین. بەڵام

$)x)/0$ یان $\times 4)x+,/y$

شێوەیەکی دروستی نییە، بۆیە لە ڕیزی دەربڕە بیرکارییەکاندا نایەتە ئەژمار.

سەرچاوەکان

• بەشداربووانی ویکیپیدیا، «Expression (mathematics)»، ویکیپیدیای ئینگلیزی. سەردان لە ١٨ تشرینی دووەمی ٢٠١٨.