درووستبوونی گەلە ئەستێرە

گەلە ئەستێرە یان گەلەکسی بە ئینگلیزی: (galaxy) چەند کۆمەڵە ئەستێرەیەکن کە بەدەوری کونێکی ڕەش لە گەردوون ئەخولێنەوە.

وێنەی گەلە ئەستێرەی ئەندرۆمێدا

ژمارەی گەلە ئەستێرەکان لە گەردوون بە ١٠٠ تریلیۆن مەزەندە دەکرێت لەلایەن ناساوە.

درووستبوونی ئەستێرە

دوای تەقینەوە گوەرەکە یان بیگ بانگ چەند مادەیەک لێوەی دەرچوون لەوانە گاز کە بە پێکھاتەی سەرەکی ئەستێرە دا دەندرێت بەو شیوەیە گازەکان کۆ بوونەوە و لێک جیا دەبوونەوە ھەتا بوون بە چەند تۆپەلە گازێک کە وزەی گەرمی دەردەپەڕێنن لەوەوە ئەستێرەکان دروستبوون.

درووستبوونی گەلە ئەستێرە

وێنەی کونێکی ڕەش

لە ڕاستیدا گەلە ئەستێرە دەگەڕێتەوە بۆ دروستبوونی کونە ڕەشەکان بەھۆی کونە ڕاشەکانی گەردوونەوە دروستبوون، ئەم کوونە ڕەشانە بەھۆی ئەو ھێزە کێشکرەدنە زۆرەی کە لە ناویاندا ھەیە ھەموو مادەیاک ڕادەکێشنە ناو خۆیانەوە ھاوشێوەی گسکی کارەبایی، بەمشێوازەش ئەستێرەکان ڕا دەکێشن ئەوەش بووە ھۆکاری درووستبوونی گەلە ئەستێرە.

شوێنی زەوی لە گەلە ئەستێرەکاندا

گەلە ئەستێرەی کاکێشان لە گەردوونەوە

شوێنی زەوی دەکەوێتە گەلە ئەستێرەی کاکێشانەوە کە بە ٢٠٠ ملیۆن ئەستێرە مەزەندە دەکرێت ، شوێنی زەوی لە سیستەمی خۆری خۆمان دایە کەلەگەڵ هەسارەکانی تر هەموویان بەدەوری خۆیان و خۆر ئەخولێنەوە ، و خۆر هەسارەکانیش لەیەک کاتدا بەدەوری گەلە ئەستێرەی کاکێشان ئەخولێنەوە .

وێنەی پاشماوەیەکی تەقینەوە گەورەکە (ئۆمێگا نیبۆلا)

گەلە ئەستێرەی کاکێشان لە زەوییەوە

سەرچاوە و بەستەرە دەرەکییەکان

• ویکیپیدیای ئینگلیزی
• ناسا
• ئێرز ھۆو
• کتێبی ستیڤن ھاوکینگ بۆ وەڵامدانەوەی پرسیارە گەورەکانی فیزیا

[کتێبی فیزیای پۆلی یانزە]