خەڵووز
خەڵووز بەردێکی ڕەش یان قاوەیی-ڕەشی نیشتووی سووتێنەرە، کە وەک چینە بەردەکان دروست دەبێت کە پێی دەوترێت درزی خەڵوز. خەڵوز زیاتر کاربۆنە لەگەڵ ڕێژەی گۆڕاو لە توخمەکانی تر کە بە شێوەیەکی سەرەکی ھایدرۆجین و گۆگرد و ئۆکسجین و نایترۆجین.[١] خەڵوز جۆرێکە لە سووتەمەنی بەردینی، کاتێک دروست دەبێت کە مادەی ڕوەکی مردوو دەشکێت و دەبێتە توو و بەھۆی گەرمی و فشاری ناشتنی قووڵەوە لە ماوەی ملیۆنان ساڵدا دەگۆڕێت بۆ خەڵوز.[٢] نەوتە بەرفراوانەکانی خەڵوز لە ناوچەکانی پێشووەوە سەرچاوە دەگرێت کە پێیان دەوترێت دارستانی خەڵوز کە زۆربەی ناوچە گەرمەکانی زەوی گرتەوە لە سەردەمی کۆتایییەکانی کاربۆنیفرۆس (پێنسیلڤانیا) و پێرمیان.[٣][٤]
| خەڵووز | |
|---|---|
.JPG) | |
| لقی | solid fuel، sedimentary rock |
| بەکارھێنان | سووتەمەنی |
| ڕەنگ | ڕەش |
| لێکۆڵینەوە لەلایەن | economic geology |
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ Blander، M. «Calculations of the Influence of Additives on Coal Combustion Deposits» (PDF). Argonne National Laboratory. p. 315. لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٢٨ی ئایاری ٢٠١٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٧ی کانوونی یەکەمی ٢٠١١ ھێنراوە.
- ^ «Coal Explained». Energy Explained. US Energy Information Administration. ٢١ی نیسانی ٢٠١٧. لە ٨ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٧ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٣ی تشرینی دووەمی ٢٠١٧ ھێنراوە.
- ^ Cleal، C. J. (2005). «Palaeozoic tropical rainforests and their effect on global climates: is the past the key to the present?». Geobiology. 3 (1): 13–31. Bibcode:2005Gbio....3...13C. doi:10.1111/j.1472-4669.2005.00043.x.
- ^ Sahney, S. (2010). «Rainforest collapse triggered Pennsylvanian tetrapod diversification in Euramerica». Geology. 38 (12): 1079–1082. Bibcode:2010Geo....38.1079S. doi:10.1130/G31182.1.
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە خەڵووز تێدایە. |