خۆکوشتن: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''خۆکوشتن''' حاڵەتی ئیقدام بە کوشتنی خود لە ڕووی عەمدەوەیە. خۆکوشتن زۆرجار لە دوای ھیوابڕان ڕوودەدات؛ حاڵەتێک کە زۆرجار لەگەڵ [[نەخۆشیی دەروونی]]، [[خەمۆکی]]، خواردنەوەی [[ئەلکول]] و ھتد ھاوکاتە.<ref>Paris, J (June 2002). "Chronic suicidality among patients with borderline personality disorder". Psychiatric services (Washington, D.C.) 53 (6): 738–42. doi:10.1176/appi.ps.53.6.738. PMID 12045312.</ref><ref>Hawton K, van Heeringen K (April 2009). "Suicide". Lancet 373 (9672): 1372–81. doi:10.1016/S0140-6736(09)60372-X. PMID 19376453.</ref> لەسەردەی ١٩ دوو تیۆر سەبارەت بە خۆکوشتن ھاتنە ئاراوە دامەزرێنەری دەرونناسی ژان دومینینک ئیسکیرول لەبارەی خۆکوشتنەوە ئەلێت ئەم دیاردەیە لە ئەنجامی گۆشەگیری و دورکەوتنەوە لە کۆمەڵگا و نەخۆشی دەرونی ڕوودەدات لە کاتێکدا دامەزرێنەری تیۆری کۆمەڵناسی ئیمیل دورکایم زانای فەرەنسی لەبارەی ھۆکاری خۆکوشتنەوە ەئلێت کێشە کۆمەڵایەتییەکان و بوونی سیتەمی چینایەتی ھۆکاری سەرەکی خۆکوشتنە

 

خۆکوشتن کردارێکی ئاڵۆزە کۆمەلێک ھۆکارھەیە کە پالنەرە بۆ تاک بۆ ئەوەی خۆی بکوژێت وەک:

# ھۆکاری دەرونی: بەشێک لە [[دروونزانەکان]] بروایان وایە کە ئەو کەسانەی پەنا دەبەنە بەر خۆکوشتن گرفتی دەروونیان ھەیە ئەم گرفتە دەرونیانە وایان لێدەکات ھەست بە [[تاوان]] بکەن لەبەرامبەر ئەو ھەڵانەی ئەنجاتمی دەدەن و توشی [[خەمۆکی]] دەبەن ئەمەش وایان لێدەکات خۆکوشتن بە تەنیا ڕێگای دەربازبوون بزانن وە ھەروەھا فشارخستنە سەر لەلایەن کەسانی دەوروبەر یەکیکی دیکەیە لە ھۆکارەکان کە وادەکات دەروونی کەسەکە خراپ بێت و ھەست بەوە بکات نەبوونی لە [[ژیان]] باشترە

# ھۆکاری ئابووری: بەیەکیک لە ھۆکارەکانی خۆکوشتن دادەنرێت وەک ([[ھەژاری]] و نەبوونی و برسییەتی) ھەندێک جاریش بەھۆی کەلەکە بوونی [[قەرز]] و پارەی کەسانی دیکە نەتوانین بۆ داناوەیان کەسی قەرزدار پەنادەباتە بەر خۆکوشتن.

# نەخۆشییە درێژخایەنەکان: بەھۆی توشبونی بەنەخۆشی درێژخایەن و نەبوونی چارەسەری وا لە [[مرۆڤ]] دەکات کە بۆ ڕزگاربوون لەو ئازار و خەم و خەفەتەی ھەیەتی پەنا بۆ خۆ کوشتن بەرێت

 

== سەرچاوەکان ==

 

کتێبی بنەماکانب دەرونزانی گشتی نوسنی عێزەدین احمد عزیز چاپی شەشەم ٢٠١٧ ژمارەی سپاردن ٢٤٢١ سالی ٢٠١٠