بەرەباب
بەرەباب لەڕووی جینالۆجییەوە لە کۆمەڵگای کوردیدا بە سێیەم چین دادەنرێت دوای بنەماڵە، پێناسەیەکی کورتی بەرەباب؛ بەرەباب لە یەکگرتنی یان کۆبوونەوەی چەند بنەماڵەیەکە، کە بەھۆی خوێنەوە یان ژن و ژنخوازییەوە ڕەچەڵەکیان دەچێتەوە سەر یەک، لە بەرەبابدا خزمایەتی ڕۆڵ دەبینێت. وە یەکگرتنی چەند بەرەبابێک بناغەی دروستکردنی تیرەیەکە.[١]
بەرەباب یان باپیران بریتین لە دایک و باوک (بە شێوەیەکی دووبارە) یان دایک و باوکی باپیر (واتە باپیر، باپیرە گەورە، باپیرە گەورە و ھتد). باپیر بریتییە لە “ھەرکەسێک لێی ھاتبێتە خوارەوە. لە یاسادا ئەو کەسەیە کە وەسیەت دەکات بۆ میرات”. باپیر "ھەر یەکێک لە باوک و خزمەکانتە کە لە تەمەن یان فەزیلەتدا پێش تۆ ھاتوون" و "ئەو گەلانەی مرۆڤە کە لێیەوە دێنە خوارەوە و نەوەکانی کە لێیەوە دێنە خوارەوە"، بەپێی فەرھەنگی گشتگیری ماناکان.[٢]
ھەر دوو مرۆڤێک پەیوەندییەکی بۆماوەیی ھەیە ئەگەر یەکێکیان باپیرەی ئەوی دیکە بێت، یان ئەگەر پشکی باپیرێکی ھاوبەش لە ڕابردوو بێت.[٣]
پلەبەندی چینەکان
دەستکاریکەواتە پلەبەندی چینەکانی ڕەگەز و نەژاد و ڕەچەڵەکی ھۆز و تیرەکانی کورد دابەشی دەکەینە سەر حەوت بەش:
بەڵام لای کورد دابەشکردنی چینەکانی ڕەگەز و نەژاد و ڕەچەڵەک بەو شێوە نییە کەلای عەرەبە، تەنانەت ھیچ سەرچاوەیەکی نووسراومان بەر دەست نەکەوتووە کە پلە بەندی چینەکانی ڕێکخسبێت، تەنانەت ئەو سەرۆک ھۆز و تیرە بەڕێزانەی کە بە فەرمی خۆیان ناساندووە وەک (سەرۆک ھۆز) لە لای دەسەڵاتداران و خەڵکەکانییەوە ھیچ بەرھەمێک وەھایان دانەھێناوە چینەکانی ڕەگەز و نەژاد و ڕەچڵەک ڕێکخستبێت و دەریانخستبێ وەک زانستێی سەربەخۆ، تەنانەت ھەندێ ھۆز ھەیە جارێک بە عەشیرەت ناو خۆی دەێنێت و جارێک بە تایفە وجارێک بە ھۆز وجارێک بە تیرە یان خێڵ و ئێل.[٤]
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ https://www.merriam-webster.com/thesaurus/forefather
- ^ https://archive.nytimes.com/tierneylab.blogs.nytimes.com/2007/09/05/the-missing-men-in-your-family-tree/
- ^ statement Wikimedia FoundationPowered by MediaWiki Websters New World Dictionary. Cleveland and New York: The World Publishing Company.
- ^ فصلنامە ذخایر انقلاب ناشر سازمان امور عشایر ایران شمارە ۳ سال ۱۳۶۹
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە بەرەباب تێدایە. |