ئەندامی زاوزێ

ئەندامی زاوزێ بەو ئەندامانە ئەوترێ لە گیانەوەراندا کە ئەرکی زاوزێ و جووتبوونیان هەیە.

ئەندامی زاوزێ ئاڵگەکی سەوز

زاراوەسازی

ئەندامە سێکسییە سەرەتاییەکان بریتین لە کۆئەندامی زاوزێ کە جووتێک ئەندامی سێکسییە، کە دوای گەشەکردنی نێرینە جیا دەبنەوە بۆ کۆئەندامی زاوزێ یان دوای گەشەکردنی مێینە بۆ هێلکەدانەکان. وەک ئەندامی سێکسی سەرەتایی، کۆئەندامی زاوزێ گامێتی زاوزێ دروست دەکەن کە DNA بۆماوەیی تێدایە. هەروەها زۆربەی ئەو هۆرمۆنە سەرەتاییانە بەرهەم دەهێنن کە کاریگەرییان لەسەر گەشەکردنی سێکسی هەیە، هەروەها ئەندامە سێکسییەکانی دیکە و ڕەفتارە جیاوازەکانی سێکسی ڕێکدەخەن.

ئەندامی سێکسی لاوەکی بریتین لە باقی سیستەمی زاوزێ، جا چ ناوەوە بێت یان دەرەکی. زاراوەی لاتینی ئەندامی زاوزێ، هەندێکجار بە ئینگلیزی بە ئەندامی زاوزێ دەکرێت، بۆ وەسفکردنی ئەندامە سێکسییە دەرەکییەکان بەکاردێت: لە شیردەرەکانی نێردا، ئەندامی نێرینە و کیسە؛ و لە شیردەرەکانی مێینەدا، کۆئەندامی زاوزێ و ئەندامەکانی.

لە ئاژەڵناسیی گشتیدا، بە لەبەرچاوگرتنی جۆراوجۆرییەکی زۆر لە ئەندامەکان، فیزیۆلۆژیاکان و ڕەفتارەکانی بەشدار لە جووتبووندا، ئەندامی زاوزێی نێر بە توندیتر پێناسە دەکرێن بەم شێوەیە "هەموو پێکهاتە نێرەکان کە لە مێینەدا دەخرێنە ناو مێینەکەوە یان کە لە کاتی گواستنەوەی سپێرمدا لە نزیک کونەکانی گۆنۆپۆرەکەیەوە دەیگرن"؛ ئەندامی زاوزێی مێینە بەم شێوەیە پێناسە دەکرێت "ئەو بەشانەی کۆئەندامی زاوزێی مێینە کە بەرکەوتنی ڕاستەوخۆیان لەگەڵ ئەندامی زاوزێی نێر یان بەرهەمە نێرەکان (سپێرم، سپێرمافۆرەکان) لە کاتی جووتبوون یان ڕاستەوخۆ دوای جووتبووندا هەیە.

لە مرۆڤدا

ئەندامی زاوزێ ناوی ئەندامێکی لەشی مرۆڤە کە لە پیاواندا پێی ئەوترێ کێر(چووک) (لە مناڵاندا :سیرەت) و لە ژناندا، قوز. ئەرکی ئەم ئەندامانە زاوزێ و درووست کردنی منداڵ و دەوامە دانە بە مانەوەی مرۆڤ.

• 
  قوز
• 
  کێر

لە ئاژەڵاندا

لە زۆربەی ئاژەڵاندا بە تایبەت شیردەرەکان، وەکوو مرۆڤ، ئەندامی زاوزێ دوو جۆری نێرینە و مێینەن.

• 
  ئەندامی زاوزێ نێرینەی سەماسی(قرش،کووسە)

لە روەکەکاندا

• 
  بەشی نێرینە لە گوڵدا
• 
  بەشی مێینە لە گوڵدا

ئەمانەش ببینە

• ئەندامی زاوزێی نێرینە
• ئەندامی زاوزێی مێینە