ویکیپیدیا

ئێسترۆجین

ئێستڕۆجین (بە ئینگلیزی: Estrogen) ھۆرمۆنێکە توخمە پەرەسەندن و فرمانەکانی زۆربوون لە مێیەدا ڕێکدەخات.

ساختمانی ئێستریۆل، جۆرێک لە ئێسترۆجین

ئیسترۆجین بەرپرسە لە گەشەپێدان و ڕێکخستنەوەی لاشەی مرۆڤ بە شێوەی مێینە کاتێک مرۆڤەکە

لە ھەرزەکاریدایە ئەوە ھۆرمۆنەکە یارمەتی دەدات بەشێوەیی مێینە گەشە بکات[ژێدەر پێویستە]

کارکردن

دەستکاری

کارەکانی ئیسترۆجین لەلاشەدا:

ئەگەر بێت و ڕێژەی ئیسترۆجین نۆرمال بێت ئەوا لاشە:

  • ڕێکخستنەوە و گەشە بە شێوەی مێینە
  • ڕێکخستنەوە و گەشە بە ئەندامی زاوزێ
  • ڕێکخستنەوە و گەشەی پێکھاتەکانی تری جەستە بە شێوەی مێینە (قژ، ڕووخسار، پێست، لاشە)

کارەکانی پرۆجسترۆن لەجەستەدا:

  • یارمەتی سووڕی مانگانە و دووگیانی دەدات[١]
  • یارمەتی (لاکتۆز) گەشەی شیر دەدات لە مەمک[٢]
  • لەکاتی سووری مانگانە کاتێک ھێلکە لە جەستە دەردەچێت لە ڕۆژی چواردەیەمین کە ھێلکە ئامادە دەبێت پرۆجسترۆن لاشە ئامادە دەکات بۆ دوگیانی

کاتێک ھێلکەکە بەر ھیچ شتێک ناکەوێت ئەوا گەشەی پرۆجسترۆن دەکەوێ و شوێنی ئامادەبوونی بۆ دووگیانی دادەرمێ و ئەو خوێنەی لە ژوورەوەیە

دێتە دەرەوە دوبارە لاشە خۆی ئامادە دەکاتەوە بۆ ماوەیەکی تری دووگیانی[١]

کەمی ھۆرمۆنی ئیسترۆجین لەلاشەدا:

  • گۆرانی بار و دۆخ (خەمباری، دڵخۆشی)
  • ئێش لە مەمک
  • ئازاری زۆر (لەکاتی سێکس) بەھۆی وشکی ئەندامی زاوزێ
  • خەمۆکی
  • کێشە لە خۆکۆکردنەوە (تەرکیز، بیرکردنەوەی ورد)
  • ماندوویەتی (ھیلاکی)[٣]

ھۆکاری کەمی ئیسترۆجین لەلاشەدا:

  • کەمی کارکردنی (pituitary gland) پارچەیەکە لە مێشک بەرپرسە لە ڕێکخستنەوە و گەشەپێدانی ھۆرمۆنەکانی لاشە[٤]
  • سترێس، خەمۆکی، مێژووی خێزانی
  • زۆر ڕێجیم کردن، کێشە لەخواردن،[٣]

کاریگەری ھۆرمۆنەکان

دەستکاری

ئەو ئافرەتانەی ڕێژەیەکی بەرز لە ھۆرمۆنی تێستۆستیرۆنیان ھەیە، لەوانەیە سایزی مەمکیان بچووکتر ببێت لەوانەی ھۆرمۆنەکەیان کەمتر ھەیە[٥]

لە جوانکاریدا

دەستکاری

ئەکرێت ئێسترۆجین و پڕۆجێسترۆن ڕۆلێکی گرنگ ببینن لە جوانی ڕووخسار[٦][٧][٨][٩][١٠][١١] لەبەر ئەوەی ئێسترۆجین پەیوەندیەکی باشی ھەیە لەگەڵ تەڕکردنەوەی پێستی ڕووخسار و باشترکردنی کوالێتی پێستی ڕووخسار و کۆلاجین [١٢][١٣][١٤] لەکاتی نەمانی سووڕی مانگانەدا چرچی ڕووخسار بەدیار دەکەوێت ئەمەش یەکێک لە ھۆکارەکانی کەمبوونەوەی ھۆڕمۆنی ئێسترۆجینە[١٥]

ئیسترۆجین
دەستکاری

ئەو کارانەی ئیسترۆجین ئەتوانێت بیکات لەسەر پێست و ڕووخسار:[١٦][١٧][١٨]

تەندروستی
دەستکاری

ھەرچۆنێک بێت وەرگرتنی چارەسەری ئێسترۆجین لە کەسانی تەمەن گەورە کێشە بۆ زەھایمەر و Demntia دروست دەکات[٣١]

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ ئ ا ماڵپەری تەندروستی ھۆرمۆنەکانی تۆ ، پرۆجسترۆن، بەزمانی ئینگلیزی، تشرینی دووەمی ٢٠١٨
  2. ^ ماڵپەری ئافرەتی تەندروست ، پرۆجسترۆن چ ھەستێکت پێ دەبەخشێ؟، بە زمانی ئینگلیزی،
  3. ^ ئ ا ماڵپەری ھێلس لاین ، کەمی ھۆرمۆنی ئیسترۆجین لەلاشەدا، September 28, 2018
  4. ^ ماڵپەری تەندروستی Pituitary, زانیاریەکان لەسەر ھۆرمۆنەکانی Pituitary
  5. ^ «Testosterone — What It Does And Doesn't Do». Harvard Health (بە ئینگلیزی). ١٦ی تەممووزی ٢٠١٥. لە ٢ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  6. ^ Hoffman، Bill (٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٠٥). «ESTROGEN MAKES FACE SEXIER: DOC». New York Post (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  7. ^ «Which Hormones Make You Look Younger?». Rani Anbarasu MD PA (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). ٢٤ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٠. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  8. ^ «Information on Estrogen Hormone Therapy | Gender Affirming Health Program». transcare.ucsf.edu. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  9. ^ April 2016، Christopher Wanjek 26 (٢٦ی نیسانی ٢٠١٦). «Scientists Find New Way to Tan or Lighten Skin». livescience.com (بە ئینگلیزی). لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ناوە ژمارەیییەکان: authors list (بەستەر)
  10. ^ July 2008، Robert Roy Britt 29 (٢٩ی تەممووزی ٢٠٠٨). «5 Things You Must Know About Skin Cancer». livescience.com (بە ئینگلیزی). لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ناوە ژمارەیییەکان: authors list (بەستەر)
  11. ^ «Melanocyte-stimulating hormone | You and Your Hormones from the Society for Endocrinology». www.yourhormones.info. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  12. ^ Thornton، M. Julie (2013-04-01). «Estrogens and aging skin». Dermato-endocrinology. 5 (2): 264–270. doi:10.4161/derm.23872. ISSN 1938-1972. PMC 3772914. PMID 24194966.
  13. ^ Rzepecki، Alexandra K. (2019-03-15). «Estrogen-deficient skin: The role of topical therapy». International Journal of Women's Dermatology. 5 (2): 85–90. doi:10.1016/j.ijwd.2019.01.001. ISSN 2352-6475. PMC 6451761. PMID 30997378.
  14. ^ Thornton، M. Julie (2013-04-01). «Estrogens and aging skin». Dermato-endocrinology. 5 (2): 264–270. doi:10.4161/derm.23872. ISSN 1938-1972. PMC 3772914. PMID 24194966.
  15. ^ «Better Skin After Menopause». WebMD (بە ئینگلیزی). لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  16. ^ Nast، Condé (١٢ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٩). «Sex Health News: Want to Know if He's Into You? Smell His Sweat». Glamour (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  17. ^ «Uses of Estrogen in Treating the Skin». Music City SCALE (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). ٢٤ی ئایاری ٢٠١٩. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  18. ^ Vince، Gaia. «Hormone levels predict attractiveness of women». New Scientist (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  19. ^ ئ ا ب «Skin and the cycle: how hormones affect your skin». helloclue.com (بە ئینگلیزی). لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  20. ^ ئ ا «Estrogen & other hormones in Skin Creams». Haldey Compounding Pharmacy (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). ٢٧ی کانوونی دووەمی ٢٠٢١. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  21. ^ Staff، Reuters (2009-01-14). «Feeling pretty? Hormones may lead to more...». Reuters (بە ئینگلیزی). لە 2021-08-03 ھێنراوە. {{cite news}}: |first= has generic name (یارمەتی)
  22. ^ «Attractive women tend to have higher oestrogen levels». www.medicalnewstoday.com (بە ئینگلیزی). ٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٠٥. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  23. ^ «Can 'Resetting' Your Hormones Improve Your Skin | Everyday Health». EverydayHealth.com (بە ئینگلیزی). لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  24. ^ Shah، M. G. (2001). «Estrogen and skin. An overview». American Journal of Clinical Dermatology. 2 (3): 143–150. doi:10.2165/00128071-200102030-00003. ISSN 1175-0561. PMID 11705091.
  25. ^ «Information on Estrogen Hormone Therapy | Gender Affirming Health Program». transcare.ucsf.edu. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  26. ^ Stevenson، Susan (2007-9). «Effect of estrogens on skin aging and the potential role of SERMs». Clinical Interventions in Aging. 2 (3): 283–297. ISSN 1176-9092. PMC 2685269. PMID 18044179. {{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
  27. ^ Thornton، M. Julie (2013-04-01). «Estrogens and aging skin». Dermato-endocrinology. 5 (2): 264–270. doi:10.4161/derm.23872. ISSN 1938-1972. PMC 3772914. PMID 24194966.
  28. ^ «Does Estrogen Help Age Skin Better?». www.urmc.rochester.edu (بە ئینگلیزی). لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  29. ^ «Excessive Or Unwanted Hair In Women». Healthline (بە ئینگلیزی). ١٥ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٥. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  30. ^ «Hirsutism (excessive hair) - women - Better Health Channel». www.betterhealth.vic.gov.au. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  31. ^ «Estrogen Therapy's Link With Dementia Risk Depends on Age When Taken, Study Finds». Estrogen Therapy's Link With Dementia Risk Depends on Age When Taken, Study Finds | UC San Francisco (بە ئینگلیزی). لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  • پەرتووکی زیندەزانی ١٢ (چاپی دووەم - ٢٠١١)
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=ئێسترۆجین&oldid=1347651»