ساخیی دەروون

ساخیی دەروونی (بە ئینگلیزی: Mental Health) تەندروستی دەرونی شاردراوەتەوە لە ژێر پەردەیەکی پر لە جیاوازی. ئێستا کاتی ئەوەیە بە روونی ئاشنا بکرێت. ئەو رێژەیەش کە ئازار دەکێشن و بۆتە ئەرکی سەرشان بۆ تاکەکەس و خێزان لە کۆمەڵگادا. لەو ساڵانەی کۆتایی جیھان زیاتر ئاگادارە لەو ئەرکە گەورەی سەبارەت بە تەندروستی دەروونی. دەتوانین گۆرانکاریەک بکەین لە رێگای ئەوزانیاریانەی کەوا ئێستا بەردەستە و جێبەجێیان بکەین. پێویستە ئێمە پاڵپشت بین لە وەبەرھێنانەکانمان لە تەندروستی دەروونی و ئێستا جێبەجێیان بکەین.

پێویستە دابین کردنی خزمەت گوزاری پێویستی لەتوانا ھەبێ، چارەسەرکردن لەگەڵ پشتگیری بۆ ڕێژەیەکی زۆری خەڵک کەنزیکەی٤٥٠میلیۆن خەڵک زیاتر توشی ناڕێکی بیروھۆشیدەبن کە لە ئێستادا توشی دەبن لە: ئەو خزمەتگوزاریانەی کاریگەرن.

چ جۆرە وەبەرھێنانەک ؟

وەبەرھێنان بە پارە لەگەڵ سەرچاوەی دەستی کار. بەشێکی زۆری بودجەی نێودەولەتی پێویستە بۆ بەرەو پێش چوونی خزمەتگوزاری تایبەت بە تەندروستی دەروونی. لە ھەمانکاتدا زیاتر دەستی کار پێویستە یارمەتی دابین بکات بۆ ئەوانەی نەخۆشی دەروونیان ھەیە ھەروەھا ببێتە پشگیری بۆ تەندروستی دەروونی ولات، بە تایبەت ئەوانەی سەرچاوەیەکی دیاریکراویان ھەیە پێویستە چەند پلان و یاسایەکی تایبەت دابنێن بۆ پاڵپشت کردن و یارمەتیدانی تەندروستی دەروونی.

کێ پێویستە وەبەرھێنان بکات؟

ھەموان پێویستە لەسەرمان ئەوەبکەین کەحەز لەوشتەدەکا بۆگەشە پێدانی تەندروستی و کۆمەڵگا. ئەمەش ئەوانە دەگرێتەوە بۆ نموونە ڕێکخراوە ێودەوڵەتیەکان و پارێزەری سەرەتایی و ئاژانسەکانی حکوومەت.

تەندرووستی دەروونی

تەندروستی دەروونی زۆر زیاترە لە بەشێک لە ناتەواوی دەروونی. لە لایەنی ئەرێنی تەندروستی دەروونی جەختی لەسەرکراوەتەوە لە who.int کە دەستور دەگرێتەوە. تەندروستیبریتیە لە تەواوی و ڕێک و پێکی فیزیایی و دەرونی کۆمەڵگایی نەک لە نەبونی ناتەواوی.

بابەتی تەندروستی دەروونی پێکھاتوە لە ھەست کردن بە باشی تەندروستی تاکەکەس و تەندروستی سەربەخۆی و توانست و باوەڕ بەخۆبوون ھەروەھا توانای ناسینەوەی بەھرەکانو توانای بیرکردنەوە و ھەست کردن. ھەروەھا ناسراوە بەباشی لەکۆمەڵگا کە تاک بتوانێ تاوانەکانی خۆی بناسێتەوە ھەروەھا تێکەڵی بکا لەگەڵ پاشۆکاوی لەژیان و کارکردنھەروەھا تێکەڵەیەک لەژیانی ڕۆژانە و کۆمەڵگا. تەندروستی دەروونی دەربارەی ئەوەیە کە وادەکات توانستی تاکەکەس بەنرختربێ وایان لێبکات ئەو خەون و ئامانجانەی ھەیانەبەدەستی بێنن. تەندروستی دەروونی دەبێت بابەتێکی بایەخپێدراوبێ بۆ ھەموو تاکێک نەک بەتەنھا بۆ ئەوکەسانەی کە بەدەستیەوە دەناڵێنن.

چی بکرێت

• ھەموو تاکێک دەتوانێ تەندروستی باشتر بکات.
• ڕێگریکردن لە تەندروستی زگماکی.
• ڕێگری لە خۆ کوشتن.
• ڕێگری لە خواردمادە کھولیەکان.
• خەمۆکی.
• ھەستکردن بە شکست.
• دواکەوتنی گەشەی مێشک.
• مافی مرۆڤ.
• گەشکە.

سەرچاوەکان

[١]