ھاککردنی ئامێرە ئەلیکترۆنییەکانی بەکاربەر
ھاککردنی ئامێرە ئەلیکترۆنییەکانی بەکاربەر (بە ئینگلیزی: hacking of consumer electronics) ئەلیکترۆنیاتی بەکاربەر وەک مۆبایلە زیرەکەکان، تابلێتەکان، لاپتۆپەکان و ئامێرە زیرەکەکانی ماڵەوە بوونەتە بەشێکی دانەبڕاو لە ژیانی ڕۆژانەمان؛ بەڵام لەگەڵ زیادبوونی بەکارھێنانی ئەم ئامێرانە مەترسی ھاککردن زیاد دەکات. ھاککردنی ئەلیکترۆنیاتی بەکاربەر دەتوانێت چەندین شێوەی ھەبێت. یەکێک لە ڕێگا باوەکان بریتییە لە بەکارھێنانی بەرنامەی زیانبەخش کە نەرمامێرێکی زیانبەخشە کە بۆ دزەکردنە ناو ئامێرێک و دزینی زانیاری یان زیانگەیاندن دروست کراوە. دەتوانرێت بەرنامەی زیانبەخش لە ڕێگەی چەندین ڕێگەی جیاوازەوە بڵاوبکرێتەوە وەک ئیمەیڵی فیشینگ و ماڵپەڕە زیانبەخشەکان و ئەپەکانی تووشبوو.
ئامێرە زیرەکەکانی ماڵەوە بە تایبەتی بەھۆی پەیوەندیکردنیان و نەبوونی ڕێوشوێنی ئەمنییەوە بەرەوڕووی ھاککردن دەبنەوە. ھاککەرەکان دەتوانن لاوازییەکانی ئەم ئامێرانە بقۆزنەوە بۆ دەستڕاگەیشتن بە تۆڕی بەکارھێنەرێک و ئەگەری دزینی زانیاری ھەستیار یان تەنانەت کۆنتڕۆڵکردنی خودی ئامێرەکە. جۆرێکی دیکەی ھاککردن لە ڕێگەی بەکارھێنانی «دەرگای پشتەوە»یە، کە خاڵی شاراوەی دەستگەیشتنە لە نەرمەکاڵا یان ڕەقامێر کە ڕێگە بە بەکارھێنەرانی بێ مۆڵەت دەدەن ڕێوشوێنە ئەمنییەکان بەدەر بکەن. ئەم دەرگا پشتەوەیانە دەتوانرێت بە مەبەست لەلایەن بەرھەمھێنەرانەوە بۆ مەبەستی چاککردنەوە لەناو بەرھەمەکاندا دروست بکرێن بەڵام دەتوانرێت لەلایەن خودی ھاکەرەکانەوە زیادبکرێن.
دەرئەنجامەکانی ھاککردنی ئەلیکترۆنیاتی بەکاربەر دەتوانێت لە ناڕەحەتی بچووکەوە دەست پێبکات وەک ڕێکلامە بێزارکەرەکانەوە تا پێشێلکارییە ئەمنییەکانی گەورە کە زانیارییە کەسی و دارایییەکان دەخاتە مەترسییەوە. زۆر گرنگە بەکارھێنەران ھەنگاو بنێن بۆ پاراستنی خۆیان، وەک بەکارھێنانی وشەی نھێنی بەھێز، ھێشتنەوەی نەرمەکاڵاکانیان بە نوێی، دوورکەوتنەوە لە بەستەری گوماناوی یان ئیمەیڵ و بەکارھێنانی نەرمەکاڵای دژەڤایرۆس. بەگشتی، لەگەڵ بەردەوامبوونی گەشەکردنی پشتبەستنمان بە تەکنۆلۆژیا، زۆر گرنگە کە بەرھەمھێنەران ڕێوشوێنی ئەمنی لە پێشی نەدا دابنێن لە پرۆسەی دیزاین و پەرەپێدانی بەرھەمەکانیاندا. سەرەڕای ئەوەش، بەکارھێنەران دەبێت وریا بن لە پاراستنی ئامێرەکانیان لە ھەڕەشە ئەگەرییەکان.[١][٢]
سەرچاوەکان
دەستکاری- بەشداربووانی ویکیپیدیا، «Hacking of consumer electronics»، ویکیپیدیای ئینگلیزی. سەردان لە ٦ی ئایاری ٢٠٢٣.
- ^ «Hardware Hacking First Steps». ٢٤ی شوباتی ٢٠١١.
- ^ «Locking/Unlocking the Bootloader».
