کەنداوی ماراخۆ یان کەنداوی ماراخۆارا و کەنداوی ئەمازۆن، ئاوێکی چەقاوەی کەنارەکانی بەڕازیلە کە دەکەوێتە ویلایەتی پارا.[١][٢][٣] قەبارەکەی نزیکەی ٤٥٠٠ کم٢ (١٧٠٠ میل چوارگۆشە)ە، و کۆگایەکە بۆ ئاوەکانی کەناڵی دابەشکردنی ڕووباری پارا، ئاوەکانی حەوزی تۆکانتین و ئاوەکانی کەنداوی گواخارا، کە وەک سنووری ئاوی ڕۆژھەڵاتی ھەردوو… دوورگەی ماراجۆ و دوورگەکانی ماراجۆ.[٤][٥][٦] کەنداوی ماراجۆ دەریاچەیەکە کە لە ھەردوو ئاوی خوێ و شیرین پێکھاتووە، لە ئەنجامدا سیستەمێکی دەریاچە پۆلێن دەکرێت. ھەروەھا کەنداوی ماراجۆ لە ڕووباری ئەمازۆنەوە لە ڕێگەی کەناڵی برێڤێسەوە و ھەروەھا ڕووباری پارا نیشتوو وەردەگرێت، ئەمەش دەبێتە ھۆی گێژبوونی ئاوەکە.[٤]

نەخشەی ساڵی ١٨٩٥ لە لای ڕاستەوە باس لە کەنداوی ماراخۆ دەکات

ڕووباری پارا بەشێکی بچووکە لە ڕووباری تۆکانتین کە یەکێکە لە دابینکەرانی ئاو بۆ ماراخۆ. ڕووبارەکە زۆر گرنگە بۆ ناوچەکانی دەوروبەری و ناوچە جیاوازەکان و بەندەرەکان زۆر دەستڕاگەیشتن بە خەڵکی ناوچەکە دەکات. ھەروەھا لە کۆتاییدا ڕووبارەکە لەگەڵ ئاوی خوێی زەریای ئەتڵەسی لە کەنداوی ماراجۆدا بەریەک بکەوێت. پرۆسەی سووڕانی شووتی، پلەی گەرمی و مەودای مەل و با لە دوو جۆری جیاوازی ئاودا لە کەنداوەکەدا ڕوودەدات لەگەڵ یەکترگرتنیان. ھەروەھا چڕیی ئاوی خوێ کاریگەری لەسەرە بەھۆی کەمی ئاوی ڕووباری ئەمازۆن.[٤]

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ «Marajó Island, Brazil». Encyclopedia Britannica. United States: Encyclopædia Britannica. لە ٢٨ی ئازاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
  2. ^ «Neotectonics in Marajó Island, State of Pará (Brazil) revealed by vertical electric sounding integrated with remote sensing and geological data». Anais da Academia Brasileira de Ciências. 85 (1): 73–86. March 2013. doi:10.1590/S0001-37652013000100006.
  3. ^ «Caracterização e dinâmica espaço-temporal da atividade pesqueira na Baía de Marajó – Estuário Amazônico» [Characterization and space-time dynamics of the fishery activity in Marajó Bay, off the Amazon Estuary]. Arquivos de Ciências do Mar. Fortaleza (بە Portuguese). 44 (3): 40–53. 2011.{{cite journal}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
  4. ^ ئ ا ب «Marajó Bay». Amazon Waters (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ١٧ی ئازاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
  5. ^ Rodrigues, Nilson Felipe Barros. A ocorrência de peixes-bois (Trichechus spp.) na Baía do Marajó,. Pará e o estudo bromatológico de macrófitas aquáticas em potencial na dieta. Belém: Universidade Federal do Pará, 2017.
  6. ^ Lima, Ricardo Fonseca de; Cardoso, Raísa Nicole Campos; Sena, Manoel José dos Santos. Estudo do Modelo Hidrodinâmico da Baía do Guajará Calibrado para o Período de Chuva. ABES, 2013