کێوی کینابالو

کێوی کینابالو
کێوی کینابالو
بەشێکە لە	سەباح
زنجیرەچیا	زنجیرەچیای کرۆکەر
کیشوەر	ئاسیا
وڵات	مالیزیا
دابەشکاریی کارگێڕی	سەباح
ناوچەی جوگرافی	Borneo
پۆتانی شوێن	٦°٤′٣٠″N ١١٦°٣٣′٣١″E
بەرزی لە ئاستی دەریا	٤٬٠٩٥ مەتر
ڕووداوە بەرچاوەکان	first ascent
ماددەی بەکارھاتوو	granodiorite
باری کەلەپووری	IUGS Geological Heritage Site
	لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

کێوی کینابالو (مەلایی:Gunung Kinabalu) بەرزترین کێوە لە بورنئۆ، ئەنجڵەگۆی مالایی و مالیزیا. بە بەرزی ٤٠٩٥ مەتر ئەمە سێیەم بەرزترین لوتکەی دوورگەیی سەر زەویە، هەروەها ٢٠ەمین کێوی دیاری جیهانە بە بەرزی تۆپۆگرافی. کێوەکە دەکەوێتە ناوچەی ڕاناو، بەشی کەناری ڕۆژئاوا لە شاری سەباحی مالیزیا وەک پارکی کینابالو پارێزراوە، کە شوێنێکی کەلەپووری جیهانییە^[١].

لە ساڵی ١٩٩٧ ڕاپرسییەکی دووبارە بە بەکارهێنانی تەکنەلۆژیای سەتەلایت لوتکەی خۆی دامەزراند (ناسراو بە لوتکەی لۆو) بەرزیەکەی ٤٠٩٥ مەترە لە سەرووی ئاستی دەریاوە^[٢].

کێوکە و دەوروبەری لە گرنگترین شوێنەکانی زیندەوەرزانی جیهانن، کە لەنێوان ٥٠٠٠ تا ٦٠٠٠ جۆری ڕووەک و ٣٢٦ جۆر باڵندە و زیاتر لە ١٠٠ جۆری ئاژەڵی لێ دەستنیشانکراون لەنێو ئەم کۆکراوە دەوڵەمەندەی ئاژەڵی کێویدا جۆرە بەناوبانگەکانن وەک ڕووەکی ڕافلسیای گەورە و ئۆرانگوتان ماونت کینابالو بەپێی باری کەلەپووری جیهانی یۆنسکۆ^[٣].

لوتکەی لۆو دەکرێت لەلایەن کەسێکەوە سەربکەوێت کە باری جەستەیی باشی هەبێت و هیچ پێویست بە کەلوپەلی شاخەوانی ناکات لە هیچ خاڵێکدا لەسەر ڕێگا سەرەکیەکە، بەڵام دەبێت شاخەوانان بە رێنماییە باوەڕپێکراوەکان لە هەموو کاتەکاندا گەشت بکەن بە هۆی رێنمایی پارکی نەتەوەییەوە هاوئاهەنگ بن و تووشی نەخۆشی لەناکاو نەبن بەهۆی ژینگەکەی^[٤].

ئەمانەش ببینە

سەرچاوەکان

^ Richmond، Simon (2010). Malaysia, Singapore & Brunei (بە ئینگلیزی). Lonely Planet. ISBN 978-1-74104-887-2.
^ «Mount Kinabalu - revered abode of the dead». www.ecologyasia.com. لە ١٩ی ئەیلوولی ٢٠٢١ ھێنراوە.
^ «The 8 Southeast Asian Destinations You Should Plan to Visit». TripSavvy (بە ئینگلیزی). لە ١٩ی ئەیلوولی ٢٠٢١ ھێنراوە.
^ Centre، UNESCO World Heritage. «Kinabalu Park». UNESCO World Heritage Centre (بە ئینگلیزی). لە ١٩ی ئەیلوولی ٢٠٢١ ھێنراوە.

[1] Richmond، Simon (2010). Malaysia, Singapore & Brunei (بە ئینگلیزی). Lonely Planet. ISBN 978-1-74104-887-2.

[2] «Mount Kinabalu - revered abode of the dead». www.ecologyasia.com. لە ١٩ی ئەیلوولی ٢٠٢١ ھێنراوە.

[3] «The 8 Southeast Asian Destinations You Should Plan to Visit». TripSavvy (بە ئینگلیزی). لە ١٩ی ئەیلوولی ٢٠٢١ ھێنراوە.

[4] Centre، UNESCO World Heritage. «Kinabalu Park». UNESCO World Heritage Centre (بە ئینگلیزی). لە ١٩ی ئەیلوولی ٢٠٢١ ھێنراوە.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]