پێڕست
پێڕست یان لیست، کۆمەڵەیەک زانیاری جیاکراوەیە کە کۆکراوەتەوە و بە شێوازێک دانراوە بۆ سوود، خۆشی، یان مەبەستی تر. پێڕستێک دەکرێت بە چەندین شێوە بیری لێبکرێتەوە، لەوانە تەنھا لە مێشکی دروستکەری پێڕستەکەدا بوونی ھەبێت، بەڵام پێڕستەکان زۆر جار لەسەر کاغەز دەنووسرێن، یان بە شێوەی ئەلیکترۆنی دەپارێزرێن. پێڕستەکان «زۆر جار ئامرازێکن»، و «کەس پێڕستێک ناخوێنێتەوە بەڵکو تەنھا بەکاری دەھێنێت: کەسەکە زانیاری پەیوەندیدار تێیدا دەدۆزێتەوە، بەڵام زۆر جار پێویستی بەوە نییە وەک گشتێک مامەڵەی لەگەڵدا بکات».[١]
مەبەست
دەستکاریتێبینی کراوە کە، بە چەند ئاوارتەیەک، «توێژینەوە لەسەر پێڕستەکان پارچە پارچە ماوەتەوە».[١] دەیڤید واڵەچینسکی، ھاونووسەری «کتێبی پێڕستەکان»، سەرنجڕاکێشی پێڕستەکانی وەسف کرد بەوەی «لەبەر ئەوەی ئێمە لە سەردەمێکی زیادە وروژاندندا دەژین، بەتایبەتی لە ڕووی زانیارییەوە، و پێڕستەکان یارمەتیمان دەدەن لە ڕێکخستنی ئەوەی کە لە ڕاستیدا زۆر زۆرە».[٢]
لەکاتێکدا زۆرێک لە پێڕستەکان مەبەستی پراکتیکیان ھەیە، وەک بیرخستنەوەی کەلوپەلە پێویستەکانی ماڵ، پێڕستەکان ھەروەھا تەنھا بۆ خۆشی دروست دەکرێن، وەک ئەو پێڕستانەی کە لەلایەن چەندین شوێنی مۆسیقاوە دەردەچن لەسەر «باشترین گروپەکان»یان «باشترین گۆرانییەکان»ی سەردەمێکی دیاریکراو. ئەم جۆرە پێڕستانە لەوانەیە لەسەر بنەمای فاکتەری بابەتی وەک فرۆشتنی تۆمار و خەڵاتە وەرگیراوەکان بن، یان لەوانەیە بەتەواوی لە بۆچوونی تایبەتی نووسەری پێڕستەکەوە دروست بکرێن.[٣] مۆسیقاناس دەیڤید ڤی. مۆسکۆویتز تێبینی دەکات:
ئێستا پێڕستی باشترین ١٠٠ یان باشترین ١٠ ھەن لە جۆرێتی زۆر لە پیشەسازی مۆسیقا و میدیا پەیوەندیدارەکانیدا. ڕۆلینگ ستۆن پێڕستی باشترین ١٠٠ی ئەلبوم، گۆرانی، گیتارژەن و باسژەن دەردەکات. گۆڤارەکانی گیتار پلەیەر و باس پلەیەر پێڕستی ھاوشێوەیان تێدایە ھەروەھا گۆڤارەکانی تری مۆسیقاش. ئەم جۆرە پێڕستەی «باشترین»... لەسەر بنەمای ڕادەیەک لە بۆچوونە. بێگومان، ھەر پێڕستێکی «باشترین» لەسەر بنەمای جۆرێک لە ڕێگای زانستیترە لە بۆچوونی سادە، بەڵام ئەمە لە پێڕستێکەوە بۆ پێڕستێکی تر دەگۆڕێت. پێڕستەکانی تری «باشترین» تەنانەت زیاتر تایبەتین، بە شێوەیەکی سەرەکی دەگەڕێنەوە بۆ ڕێگایەکی نازانستی بۆ بۆچوونی کەسێکی تاک. پێڕستی لەم جۆرە ھێشتا لە میدیای سەرەکیدا دەردەکەون، وەک پێڕستی «باشترین ٣٠ گۆرانی جیابوونەوە»ی گۆڤاری بیلبۆرد.[٣]
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ ئ ا Lucie Doležalová, "The Potential and Limitations of Studying Lists", in Lucie Doležalová, ed. , The Charm of a List: From the Sumerians to Computerised Data Processing (2009).
- ^ Weeks، Linton (٢٤ی شوباتی ٢٠٠٩). «10 Reasons Why We Love Making Lists» – via NPR.
- ^ ئ ا David V. Moskowitz, ed. , The 100 Greatest Bands of All Time: A Guide to the Legends Who Rocked the World (2015), p. vii.
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە پێڕست تێدایە. |