پێشێلکردنی مافی لەبەرگرتنەوە

پێشێلکردنی مافی لەبەرگرتنەوە یان پێشێلکاری مافی چاپ (بە ئینگلیزی: Copyright Infringement) مانای بەکارھێنانی بێمۆڵەتە لە ماددە پارێزراوەکانی مافی لەبەرگرتنەوە بە شێوەیەک کە دژی مافی چاپێکی تایبەت بێت، وەک دووبارە چاپکردنەوە یان لەبەرگرتنەوەی کاری پارێزراو لەلایەن یاسای مافی لەبەرگرتنەوە.^[١]

پێشێلکردنی مافی لەبەرگرتنەوە دەکرێت بە تاوان دابنرێ، لەژێر یاسای مافی لەبەرگرتنەوە مەگەر ئەم کارە بە شێوەیەکی زانستی و بە زانیاری تەواو ئەنجام بدرێت. پێشێلکارییەک کە بە ئەنقەست نەبێت، ناکرێت لە بەرامبەر یاساکانی یاسادا بێت، بەڵام لەم گریمانەدا کە سەرپێچیکەرەکە بێمۆڵەت بێت، لە خاوەن مافی داواکردنەکە. ئەو کات دەبێت، لە بەرامبەر یاسادا بێت.

بەپێی مادەی ٤ی پەیماننامەکە ماوەی پاراستن بۆ ئەو کارانە کە بەم کۆنوونسێومێنتە پارێزراوە، لە ماوەی ژیانی نووسەر کەمتر نابێت و بیست و پێنج ساڵ دوای مردنی. وەک لە بڕگەی ٣ی ماددەی ٤ی کۆنڤەنسێمەکەدا ھاتووە، ماوەی پشتگیری لە کاری سینەما و کارە فۆتۆگرافییەکان و کارە ھونەرییە کارپێکراوەکان کەمترە، لە کارەکانی دیکە و لە ھەر بارێک بێت نابێت ئەم ماوەیە لە دە ساڵ کەمتر بێت.

خەمڵاندنی کاریگەریی ئابووری ڕاستەقینە لەسەر پێشێلکردنی مافی زیندانییەکان زۆر دەبێت و پشت بە چەندین ھۆکار دەبەستێت لەگەڵ ئەوەشدا، مافی یەکێتییەکە، نوێنەرانی پیشەسازی، یاسادانەران لە مێژە پێشێلکاری مافی زیندانییان بە چەتە یان دزیکردن وەسف کردووە کە ھەندێک لە دادگاکانی ئەمریکا ئێستا بە پێچەوانە یان بە پێچەوانەوە دژ بە یەکتر یان بە پێچەوانەوە دەیبینن.^[٢]^[٣]^[٤]

زاراوە

چەمکی بردن و بەبێ مۆڵەت بەگشتی پەیوەندی بە پێشێلکردنی مافی پەیوەندیدارەوە ھەیە.^[٥] مانای بنەڕەتی piracy، ^[٦] واتای بنەڕەتی پلۆرالیزم «تاڵانکردن یان توندوتیژیی نایاسایییە لە دەریادا»، بەڵام ئەو چەمکە بۆ چەندین سەدە وەک ھاوخەبات بۆ کاری پێشێلکردنی مافەکانی جیھان بەکارھاتووە.^[٧]^[٨] لەم کاتەدا بردنی بەرھەمەکە بە شێوەیەکی بەرچاو زیانی بازرگانی شاراوە بە سەرپێچیکاران دەگەیەنێت لەگەڵ ئەوەشدا، ماف بۆ ماف جۆرێکە لە تایبەتمەندی فکری، یاسا کە بردنی بێمۆڵەتی تێدایە، ئەو تاوانانەی کە تەنھا پەیوەندی بە تایبەتمەندی گونجاوەوە ھەیە ھەموو پێشێلکارییەکانی مافی زیانی بازرگانی و دادگای باڵای ئەمریکا لە ساڵی ١٩٨٥ بڕیاری دا کە پێشێلکارییەکان بە ئاسانی نەشاردراون.^[٢]^[٣]^[٩]

سەرچاوەکان

^ Wonderfull Yeare, 1603, reprinted by University of Oregon 13 November 2017^{[Date mismatch]} لە وەیبەک مەشین ئەرشیڤ کراوە.
^ ^ئ ^ا 473 U.S. 207, pp. 217–218.
^ ^ئ ^ا «MPAA Banned From Using Piracy and Theft Terms in Hotfile Trial». ٢٩ی تشرینی دووەمی ٢٠١٣. لە ٣٠ی تشرینی دووەمی ٢٠١٣ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٣٠ی تشرینی دووەمی ٢٠١٣ ھێنراوە.
^ «MPAA Banned From Using Piracy and Theft Terms in Hotfile Trial». لە ٣ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٣ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٣٠ی تشرینی دووەمی ٢٠١٣ ھێنراوە.
^ Nick Ross (٨ی نیسانی ٢٠١٤). «Game of Thrones: Another case for piracy». ABC technology+games. ABC. لە ٢١ی نیسانی ٢٠١٤ ھێنراوە.
^ «piracy». Dictionary.com. Dictionary.com, LLC. 2014. لە ٢١ی نیسانی ٢٠١٤ ھێنراوە.
^ T. Dekker. Wonderfull Yeare, 1603, reprinted by University of Oregon
^ Panethiere، Darrell (July–September 2005). «The Persistence of Piracy: The Consequences for Creativity, for Culture, and for Sustainable Development» (PDF). UNESCO e-Copyright Bulletin. p. 2. لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ١٦ی ئابی ٢٠٠٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٧ی شوباتی ٢٠٢١ ھێنراوە.
^ https://assets.documentcloud.org/documents/844100/188004334-mpaa-piracy-ban.pdf

بەستەرە دەرەکییەکان

[1] Wonderfull Yeare, 1603, reprinted by University of Oregon 13 November 2017^{[Date mismatch]} لە وەیبەک مەشین ئەرشیڤ کراوە.

[Dowling-2] ئ ^ا 473 U.S. 207, pp. 217–218.

[Hotfile_TF-3] ئ ^ا «MPAA Banned From Using Piracy and Theft Terms in Hotfile Trial». ٢٩ی تشرینی دووەمی ٢٠١٣. لە ٣٠ی تشرینی دووەمی ٢٠١٣ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٣٠ی تشرینی دووەمی ٢٠١٣ ھێنراوە.

[Hotfile_TD-4] «MPAA Banned From Using Piracy and Theft Terms in Hotfile Trial». لە ٣ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٣ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٣٠ی تشرینی دووەمی ٢٠١٣ ھێنراوە.

[Nick-5] Nick Ross (٨ی نیسانی ٢٠١٤). «Game of Thrones: Another case for piracy». ABC technology+games. ABC. لە ٢١ی نیسانی ٢٠١٤ ھێنراوە.

[6] «piracy». Dictionary.com. Dictionary.com, LLC. 2014. لە ٢١ی نیسانی ٢٠١٤ ھێنراوە.

[Dekker-7] T. Dekker. Wonderfull Yeare, 1603, reprinted by University of Oregon

[Panethiere_p2-8] Panethiere، Darrell (July–September 2005). «The Persistence of Piracy: The Consequences for Creativity, for Culture, and for Sustainable Development» (PDF). UNESCO e-Copyright Bulletin. p. 2. لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ١٦ی ئابی ٢٠٠٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٧ی شوباتی ٢٠٢١ ھێنراوە.

[9] ttps://assets.documentcloud.org/documents/844100/188004334-mpaa-piracy-ban.pdf

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]

[٨]

[٩]