پایتەختی کارگێڕی نوێ (میسر)
پایتەختی کارگێڕی نوێ (بە عەرەبی: العاصمة الإدارية الجديدة) پایتەختی نوێی داھاتووی کۆماری عەرەبی میسرە،[١][٢] شارێکی نوێی میسرییە لە شارەکانی نەوەی چوارەم، دەکەوێتە پارێزگای قاھیرە و لە ڕێگەی کۆمپانیای پایتەختی کارگێڕییەوە بۆ گەشەپێدانی شارەکان بەڕێوەدەبرێت،[٣][٤] بە بڕیارێکی سەرۆکی کۆماری عەرەبی میسر عەبدولفەتاح سیسی ژمارە ٥٧ی ساڵی ٢٠١٦[٥] دامەزرا و دامەزراندنی لە میانی کۆنفرانسی پشتیوانی و پەرەپێدانی ئابووری میسر کە لە ساڵی… شەرم شێخ لە ١٣ تا ١٥ی ئازاری ٢٠١٥، و گرێبەستێک لەگەڵ ئیماراتی یەکگرتووی عەرەبی واژوو کرا بۆ دامەزراندنی لە کاتی چالاکییەکانی کۆنفرانسەکەدا.[٦] کۆی ڕووبەری شارەکە نزیکەی ١٧٠ ھەزار دۆنم (٦٨٨ کیلۆمەتر دووجا)یە، کە گەورەترە لە ڕووبەری سەنگافورە و چوار ھێندەی واشنتۆن گەورەترە کە پایتەختی ئەمریکایە لە ئەمریکا،[٧][٨] نزیکەی ٦٠ کم لە قاھیرەوە دوورە قۆناغی بیناسازی.[٩]
پایتەختی کارگێڕی بۆ کەمکردنەوەی قەرەباڵغی لە شاری قاھیرە دامەزراوە، و تا کۆتایی مانگی حوزەیرانی ٢٠٢٢ ببێتە پایتەخت و کورسی حوکمڕانی نوێ لە میسر،[١٠] کە بارەگای سەرۆکایەتی کۆمار، سەرۆکایەتیی… حکوومەت، ئەنجومەنی نوێنەران، ئەنجومەنی پیران، وەزارەتەکان، ئۆرگان و دەزگاکانی حکوومەت، ھەروەھا باڵیۆزخانە و کونسوڵخانەی وڵاتانی دەرەوە دەگوازرێنەوە و دەبێتە ناوەندی دارایی میسر[١١] کە ناوچەی دارایی و بازرگانی تێدایە، کە دەبێت بارەگا و ئۆفیسە ناوچەیییەکانی کۆمپانیا و بانکە گەورەکانی میسر و نێودەوڵەتی لەخۆدەگرێت شار.[١٢][١٣][١٤]
مێژوو
دەستکاریپڕۆژەکە کە پایتەختی نوێی ئیدارییە، لە ساڵی ٢٠١٥ ڕاگەیەندرا کە کۆشکی نوێی سەرۆکایەتی و پەرلەمان و حکوومەت و گەڕەکێکی دیپلۆماسی ڕەسەن لەخۆبگرێت، ھەروەھا بارەگای وەزارەتەکان و ئۆرگانە فەرمییەکان و باڵیۆزخانەکان بێت لە میسر، ھەروەھا بارەگای کۆمپانیاکان بێت و دامەزراوەکانی کەرتی تایبەت، دروستکردنی لە نێوان کۆمپانیای Emaar Properties، کۆمپانیای وەبەرھێنانی ئیماراتی لە پڕۆژەکەدا، بە نوێنەرایەتی سەرۆکەکەی، محەممەد ئەلعەبار، و لە لایەنی میسرەوە، وەزیری نیشتەجێکردن و خزمەتگوزارییەکان و کۆمەڵگە شارییە نوێیەکان، مستەفا کەمال مەدبولی. ئەم واژووکردنە شایەتحاڵی جێگری سەرۆکی ئیمارات، شێخ محەممەد بن ڕەشید ئال مەکتوم و عەبدولفەتاح سیسی سەرۆکی میسر بوو، پلانیش وابوو زیاتر لە ٣٥ کۆمپانیای میسری تایبەتمەند لە کارەکانی بیناسازی و بەڵێندەرایەتی بەشداری لە جێبەجێکردنیدا بکەن، و کە ٥ بۆ ٧ ساڵ دەخایەنێت تا تەواو دەبێت.[١٥]
کۆمپانیا ئیماراتییەکە دوای ماوەیەکی کەم لە ڕاگەیاندنی پڕۆژەکە کشایەوە، مەیجر جەنەڕاڵ ئەحمەد زەکی عەبدین، سەرۆکی کۆمپانیای سەرمایەی کارگێڕی نوێ لە ساڵی ٢٠١٨دا ئاماژەی بەوەدا کە کۆی تێچووی قۆناغی یەکەمی سەرمایە دەگاتە ٣٠٠ ملیار لیرە کە دەکاتە نزیکەی ١٦ ملیار دۆلار لەو کاتەدا)،[١٦] کە تەواو دەبێت. بە تەواوی لە ماوەی ٣ ساڵدا لەو کاتەوە.[١٧] تێچووی قۆناغی یەکەم تا ساڵی ٢٠٢١ بە ٢٥ ملیار دۆلار مەزەندە کرا؛ سوپا و حکوومەت باری دابینکردنیان لە ئەستۆ گرت و لە دەرەوەی بوودجەی گشتی دەوڵەتەوە پەمپ دەکرا. خالد ئەلحوسێنی، وتەبێژی پایتەختی نوێ لەو کاتەدا وتی: «ڕێژەی جێبەجێکردن لە قۆناغی یەکەمدا لەسەدا ٦٠ی سەرجەم پڕۆژەکانی تێپەڕاندووە».[١٨] لەکاتێکدا سەرۆکی کۆمپانیاکە، مەیجر جەنەڕاڵ عەبدین، ڕای گەیاند کە تێچووی قەزای حکومی بە تەنھا ٥٠ ملیار لیرە بووە، کە لە داھاتی فرۆشتنی زەوییەکە دابینکراوە، ھەروەھا کۆمپانیای سەرمایەی کارگێڕی نوێ کۆدەکاتەوە بەھای کرێ لە حکوومەتەوە لەگەڵ وەرگرتنی ئەم ئاسانکاری و بینایانە.[١٩]
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ «أین تقع العاصمة الإداریة الجدیدة؟». جریدة الأھرام. 25 دیسمبر 2021. لە 17 ینایر 2022 ھێنراوە.
{{cite web}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|ڕێکەوتی سەردان=
و|ڕێکەوت=
(یارمەتی) - ^ «70 صورة مبهرة من داخل العاصمة الإداریة الجدیدة قبل انتقال الحکومة». جریدة الیوم السابع. 18 نوفمبر 2021. لە 17 ینایر 2022 ھێنراوە.
{{cite web}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|ڕێکەوتی سەردان=
و|ڕێکەوت=
(یارمەتی) - ^ «تأسیس شرکة "العاصمة الإدارية للتنمية العمرانية" برأسمال 6 مليارات جنيه». جریدة البورصة. 9 یونیو 2016. لە ڕەسەنەکە لە ١٠ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٢ ئەرشیڤ کراوە. لە 9 ینایر 2022 ھێنراوە.
{{cite web}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|ڕێکەوتی سەردان=
و|ڕێکەوت=
(یارمەتی) - ^ «"الإسکان": 6 مليارات جنيه رأسمال شرکة "العاصمة الإداریة للتنمیة العمرانیة"». جريدة الوطن. 9 مایو 2016. لە 9 يناير 2022 ھێنراوە.
{{cite web}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|ڕێکەوتی سەردان=
و|ڕێکەوت=
(یارمەتی) - ^ «قرار رئيس جمهورية مصر العربية رقم 57 لسنة 2016». بوابة مصر للقانون والقضاء. 8 فبراير 2016. لە 17 ینایر 2022 ھێنراوە.
{{cite web}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|ڕێکەوتی سەردان=
و|ڕێکەوت=
(یارمەتی) - ^ «مصر توقع مع الإمارات عقد إنشاء العاصمة الإدارية الجديدة | DW | 14.03.2015». لە ٢٦ی حوزەیرانی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
- ^ «مصر تستعد لافتتاح عاصمة جدیدة بحجم دولة سنغافورة فی قلب الصحراء الشرقیة». موقع روسيا اليوم. 13 یولیو 2020. لە 17 ینایر 2022 ھێنراوە.
{{cite web}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|ڕێکەوتی سەردان=
و|ڕێکەوت=
(یارمەتی) - ^ «مساحة العاصمة الإداریة أکبر من دولة سنغافورة». جریدة الوفد. 27 ینایر 2019. لە 17 ینایر 2022 ھێنراوە.
{{cite web}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|ڕێکەوتی سەردان=
و|ڕێکەوت=
(یارمەتی) - ^ «العاصمة الإداریة الجدیدة». ھیئة المجتمعات العمرانیة الجدیدة. لە 17 ینایر 2022 ھێنراوە.
{{cite web}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|ڕێکەوتی سەردان=
(یارمەتی) - ^ «الحکومة علی أبواب العاصمة الإدارية». جریدة أخبار الیوم. 6 ديسمبر 2021. لە 18 ینایر 2022 ھێنراوە.
{{cite web}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|ڕێکەوتی سەردان=
و|ڕێکەوت=
(یارمەتی) - ^ «تعرف على تقسيم العاصمة الإدارية الجدبدة من الناحية التخطیطیة». جریدة الیوم السابع. 7 نوفمبر 2021. لە 18 ینایر 2022 ھێنراوە.
{{cite web}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|ڕێکەوتی سەردان=
و|ڕێکەوت=
(یارمەتی) - ^ «The construction of the 35-km Green River in the Egyptian New Administrative capital».
- ^ name=":4"«The Green River in the New Administrative Capital». لە ڕەسەنەکە لە ٢٩ی نیسانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «!melk designs a 5,000 acre park in Egypt». ٣١ی ئازاری ٢٠١٦. لە ڕەسەنەکە لە ٢٩ی نیسانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «مصر.. "عاصمة" جدیدة ب45 ملیار دولار». ١٤ی ئازاری ٢٠١٥. لە ٣٠ی ئازاری ٢٠٢٢ ھێنراوە.[بەستەری مردوو]
- ^ «US Dollar to Egyptian Pound Spot Exchange Rates for 2018». لە ٣٠ی ئازاری ٢٠٢٢ ھێنراوە.
- ^ «عابدین: 300 ملیار جنییە تکلفة المرحلة الأولی للعاصمة الإداریة الجدیدة». لە ٣٠ی ئازاری ٢٠٢٢ ھێنراوە.
- ^ «بعیدا عن زحام القاھرة.. مصر تسابق الزمن لافتتاح العاصمة الإداریة» (بە ئینگلیزی). Reuters. 2021-03-17. لە 2022-03-30 ھێنراوە.
- ^ «رئیس العاصمة الإداریة: 800 ملیار جنییە تکلفة المرحلة الأولی والدولة لم تتکلف جنیھاً واحدًا». ٥ی ئەیلوولی ٢٠٢٠. لە ٣٠ی ئازاری ٢٠٢٢ ھێنراوە.[بەستەری مردوو]
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە پایتەختی کارگێڕی نوێ (میسر) تێدایە. |