وەنەوشە، وەنۆشە یان بنەوشە (بە لاتینی: Viola) گوڵێکە لە بنەماڵەی وەنەوشەییەکان (Violaceae). ئەم گوڵە بە چەند ڕەنگ بەتایبەت مۆر یان بەنەوش ھەیە و ڕەنگە لەبەر ڕەنگی گوڵەکەی ئەم ناوەشی پێ درابێت. وەنەوشە وەکوو دەرمانیش کەڵکی لێ وەردەگیرێ. وەنەوشە زۆر لە وێژەی کوردی و فارسیدا بە کار براوە، ئەمەش دوو ھۆکاری ھەیە یەکەم ڕواڵەتی جوانی گوڵەکەی، دووھەم لار بوونەوەی ساقەتەکەی کە گوڵەکەی بە کەچئەستۆ دەر دەخا.
جۆرە وەنەوشەیەک کە لە کێوەکانی کوردستاندا بە جۆرێکی خۆڕسک دەڕوێ
ڕەنگەکانی دیکەی گوڵی وەنەوشە
بێسارانی دەڵێت:
| چراغ وەنەوشە و چنوور چەنی گوڵ | | سەودای دیدەن تۆیان کەوت نە دڵ |
واتە (وەرگێڕانی پیرەمێرد):
| گیانە وەنەوشە و چنوور لەگەڵ گوڵ | | سەودای دیدەنی تۆیان کەوتە دڵ |
نالی دەڵێت:
| تەنھایی سەمەن بەرگی بەنەوشە کە لەبەر کەن | | وەک نووری دڵی موئمین و زوڵماتی گوناھن |
مەحوی دەڵێت:
| خەت و زاری کە باسی کەوتە گوڵزار | | کەچ ئەستۆ ما وەنەوشە، غونچە دڵتەنگ |
حاجی قادری کۆیی دەڵێت:
| لە کن بەنەوشە و خاو و ھەڵاڵ و بەیبوونی | | ھەڵاڵی پێستەیی خاوە عەبیر و موشکی خەتا |
- گوڵنامەی کوردی
- دیوانی بێسارانی، مەلا مستەفای بێسارانی، لێکدانەوەی حەکیم مەلا ساڵح، کتاب مھرگان، سنە، ١٩٩٦
- دیوانی نالی، لێکۆڵینەوە و لێکدانەوەی مەلا عبدالکریمی مدرس و فاتح عبدالکریم، چاپخانەی کۆڕی زانیاری کورد – بەغدا ١٩٧٦
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە وەنەوشە تێدایە. |
