نەخۆشییە چڵکییەکان

نەخۆشییە چڵکییەکان یان تەشەناناسین (بە ئینگلیزی: Infectious disease) یەکێک لە ڕشتەکانی پسپۆڕایەتیی پزیشکییە کە لەگەڵ نەخۆشییە چڵکییەکان و دۆزینەوە و چارەسەر و دەرمانکردنی ئەم جۆرە نەخۆشییانە کاری ھەیە. ئەم ڕشتە پزیشکییە لەگەڵ دۆزینەوە و دەرمانی گشتگرییەکانی نەخۆشییە چڵکییەکان و لەناوبردنی ئەوان و ھەروەھا لەگەڵ خۆڕاگریی بەکتریا و میکرۆبەکان لە بەرانبەر دەرمانەکاندا، بەرخۆریی ئەنتیبایۆتیکەکان و تەشەنای نەخۆشخانەیی کار دەکات.

ڕەنگ کردن گرەم ڕیگایێک بۆ دوزینەوەی جۆری بەکتریا یان میکرۆبەکان

مێژوو

ئەم جۆرە نەخوشییانە ھەر لە کۆنەوە لەگەڵ پزیشکیی ناوچە گەرمەسێرەکانی زەوی پەیوەندیی ھەبووە و، زۆربەی نەخۆشییەکانی ناوچە گەرمسێرەکان و نیمچە گەرمسیرەکانی زەوی لە جۆرە نەخۆشییە چڵکییەکان بووە.

دۆزینەوە

پزیشکەکانی تایبەت بە نەخۆشییە چڵکییەکان لە چەندین جۆر تاقیکردنەوە بۆ دۆزینەوە جۆری ئەو میکرۆب، بەکتریا، کوارگ یا ئەو ڤایرۆسانەی وا دەبنە ھۆی چڵک کردن کەڵک وەردەگرن وەکڕەنگکردن گرەم، چاندنی خوێن لە تاقیگەکان، تاقیکردنەوەی سرۆم، کێشانی نەخشەی جێنەتیک و کاردانەوەی زەنجیری پۆلیمراز.

دەرمان

پزیشکەکان چەندین جۆر ئەنتیبایۆتیک و ڕێگەی دەرمان بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشییە چڵکییەکان بەکار دەھێنن. جۆری ئەنتیبایۆتیکەکان و ڕێگەی دەرمان پەیوەندیی بە جۆری میکرۆبەکان و ڤایرۆسەکان و کوارگەکانەوە ھەیە.

فێرکاری

لە ئەمریکا پسپۆرایەتی لە نەخۆشییە چڵکییەکان لە ئیدامەی ڕشتەکانی پزیشکی نێوخۆیی و پزیشکی منداڵان فێرکاری ئەکرێ. پزیشکەکانی ناۆخۆیی لانیکەم دوو ساڵ فلۆشیپ و پزیشکەکانی منداڵان سێ ساڵ دەورەی فێرکاری دەبێ ببینن و لە دوای قبووڵ بوون لە ئەزمونی سرانسەریدا، دەتوانن ببنە پسپۆر لە پزیشکی نەخۆشییە چڵکییەکان.