حەسەنوەیھ

(لە میرنشینی حەسنەویەوە ڕەوانە کراوە)

ئەبولفەوارەسی حەسەنوەیھ کوڕی حوسێن یان ئەبولفەوارەسی حەسەنوویە (٣٦٩ی کۆچیی مانگی - ) دامەزرێنەری دەوڵەتی حەسەنوەیھییەکان و کوردێک لە ھۆزی بەرزیکانی بوو کە لە نێوەی دووەمی سەدەی ٤ی کۆچیی مانگی لەسەر ناوچەکانێک لە ڕۆژھەڵاتی کوردستان و لوڕستان حکوومەتی دەکرد.

مێژووی دامەزراندنی میرنشینی حەسەنوەیھی دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی ٩٥٩ (کە دەکاتە ٣٤٨ی کۆچی). شاری (شاپورخواست) لە ناوچەی (لوڕستان) پایتەختی میرنشینەکە بووە.

میر حەسنەوی ماوەیەکی زۆر فەرمانڕەوایی کردووە و زۆر ژیرانە ئاگای لە دەسەڵاتی خۆی بووە و زۆر ناوچەی ھێناوەتە سەر دەسەڵاتەکەی میر بەدر کوڕی حەسنەوی کە دوای باوکی دەسەڵاتی گرتووەتە دەست؛ میرێکی ھێژاو بەکار بووە و قۆناغەکانی دوای باوکی تەواو کردووە کە زیاتر لە ٣٥ ساڵ فەرمانڕەوایی کردووە و پیاوێکی خێرخواز بوو کە زۆرترین ناوچەی ھێناوەتە سەر میرنشینەکەی و زۆرترین سەیرکردنی بە سکاڵای لێقەوماوانەوە کردووە. میر بەدر زۆر بەدەم جووتیاران و وەرزێرانەوە بووە و پارە و پوولی بەسەردا دەبەخشینەوە. میر بەدر ھەرگیز ڕێگەی نەدەدا سەربازانی ستەم لە کەس بکەن و زۆرترین پاشماوەی مێژووییی لێ بەجێماوە.بەڵام میر بەدریش خۆی هۆکارێک بوو بۆ لەناوچوونی میرنشینەکە بەهۆی تەماحی سیاسی لەگەڵ هیلالی کوڕی لەدوای میر بەدر دەسەڵاتی میرنشینەکە بەرەو لاوازی چوو و دوایین میر، تاھیری کوڕی ھیلال بوو، کە تەنیا بۆماوەی یەک ساڵ فەرمانڕەوایی کردووە تا لە ساڵی ٤٠٦ی کۆچی میرنشینەکە کۆتایی ھات و میرنشینی عەنازی شوێنەکەی گرتەوە.

سەرچاوەکان

دەستکاری