لێشاوی وەستاو

$p^{*}$ لێشاوی وەستاو بریتیە لە پەستانی هێزی لێشاو.تیژاییەکەی کە "وەستاو" یاخود "سنوردار" دەکرێت بریتیە لە دەرپەڕینی شلە.

لێشاوی وەستاو بریتیە لە سنوری جوڵەی شل پەیوەست دەبێ لەگەڵ کاریگەری بۆڕی ڤینچوری.کاتێک کە لێشاوی شل لە ژێر پەستان و پلەی گەرمی دیاریکراو بێت دەربازی دەبێت لە پەستان(وەکو دەوری گەروو-نۆزلی پەلهاوێشتوو یاخود دەمەوانە لە بۆڕی) بۆ ناو پەستانێکی کەمتری ژینگە دەرپەڕینی شلەکە زیاد دەکات. لە سەرەتا مەرجە کەمتر لە خێرایی دەنگ پێچەوانەی ڕێڕەوی ئاو بێت،بارستاییەکە پارێزگاری دەکات لە بنەمایە داواکراوەکە بۆ دەرپەڕینی زیاتری شلەکە وەکو لێشاوێک بەناو بچوکترین ناوچەی بەشی پەڕینەوە.لە هەمان کاتدا کاریگەری بۆری ڤینچوری دەبێتە هۆی پەستانی جێگیر، وە سەبارەت بە چڕی،کەمدەکات لەکاتی پەستاندا.لێشاوی وەستاو بریتییە لە مەرجێکی سنوردار کە لێشاوی بارستایی زیاد نابێت لەگەڵ کەمکردنێکی قووڵتر لە پەستانی ژینگەی بەرەو خوار.بۆ ڕۆیشتنی بەرەو خوار بە جێگیری پەستان و پلەی گەرمی.

بۆ شلە چونیەکەکان،خاڵی فیزیایی کاتێک گیربون رودەدات بۆ گەرمی نەگۆڕ،کاتێک تاودان دەگاتە کۆتای لە شەپۆلی دەنگی؛وەکو ،ڕێژەی نێوان خێرای تەنێک و خێرای دەنگ لە لێشاودا،بارستایی لێشاو دەتوانرێ پۆلێن بکرێ ^[١]^[١]^[٢].لە ١ زیادی کردبوو تەنها بە زیادکردنی چڕی هاتنەخوارەوەی ئاو وە لە خاڵی وەستان.

لێشاوی وەستاو بۆ گازەکان بەسودە لە زۆربەی کاروبارە ئەندازیارییەکان لەبەرئەوەی بارستای لێشاو بە سەربەخۆ پۆلێن دەکرێت لە پەستانی هاتنە خوارەوەی ئاو،وە تەنها پشت دەبەستێت بە پلەی گەرمی و پەستان و لە ئێستاوە پشت بە چڕی گازەکان دەبەستێت لە ئاڕاستەی ڕۆیشتنی پێچەوانەی ڕێڕەوی ئاو.لە ژێر مەرجەکانی رێگریکردن،دەمەوانەکان وە کونی قاپەکان دەتوانرێ بەکاربهێنرێ بۆ بەرهەمهێنانی بارستای لێشاوی دیاریکراو.

لێشاوی وەستاو لە شلەکاندا

ئەگەر پێکهاتەکە شل بو، جۆرێکی جیاواز لە مەرجی سنوردارکردن(ئەویش وەکو چەمکی لێشاو ناسراوە)رودەدات کاتێک کاریگەری بۆڕی ڤینچوری بە بریکاری ئیش دەکات لەسەر لێشاوی شل هۆکارەکانی کەمبوونی پەستانی شل دوای ئەوە بەستنەوەی بە خوارەوە کە لە پەستانی هەڵمی شل لە باوترین پلەی گەرمی شل.لەم خاڵەدا،بەشێکی کەمی شلەکە دەبێتە ڕوناکی ناو بڵقەکان لە هەڵم وە پاشان دەکەوێتە بڵقەکان وە هۆکاری بوونی بۆشاییە.بۆشایی بریتییە ژاوەژاوێکی زۆر وە دەکرێ بەش بەش بکرێ بۆ پارچەی تیژ کە دەتوانێ بەهۆی جوڵە دەمەوانەکان تێکبشکێنێ،بۆڕیەکان وە ئامێرە پەیوەستەکان.لە ڕاستیدا،ڕێگە دەگرێت لە دروستبوونی بڵقە هەڵمییەکان قدەغەی فشار دەکات لە هەر زیادبوونێکی زۆرتر.^[٣]^[٤]

بارستایی فشاری گشتی بۆ گاز لە کاتی ڕێگریکردن

فشارکردنی هەموو گازەکان لە سەرچاوەیەکی پەستانی بەرزەوە دەچێت بۆ سەرچاوەیەکی پەستانی نزم.لێرەدا زۆر سەرچاوە هەیە کە دەدوێن دەربارەی چەمکی لێشاو،وەکو گۆڕانی پارچەی خڕ لە نۆزڵی دی لاڤال یاخود فشار لەناو دەمی قاپ.لێرەدا گرینگترین بەش ئەو شوێنەیە کە تاودانی ڕێگریکردنەکە هەژمار دەکات:لەو شوێنەی کە لێوەی هاتووە یاخود ئەو شوێنەی کە بۆی دەچێ لە نۆزڵ یاخود لە دەمەکەی.تێبینی خێراییەکەی دەکرێ لە ڕێگری کردن بە بەردەوامی لە بەرزترین دەمی یاخود لە نۆزڵ وە ئەو خێراییە زۆربەی کات کەمترە لە خێرایی لە هەوادا.

ڕوویەکی تری گرینگ ئەوەیە خێرایی راستەقینە لە شوێنی بنچینەیی شلەکە.لەبەرئەوە، تێکڕای ڕێگریکردنی ڕاستەقینەی فشار،کاتێک فراوان دەبێت بۆ پەستان بە هەمان ئاراستە،ئەنجامی فشار زۆر بە وردی پۆلێن دەکرێ.بەم شێوەیە،تەشەنەکردنی گشتی کاتێک خوێنراوە لە ئاڕاستەکەی پێویستە ئاگاداری ئەم ڕاستیە بین.کاتێک خێرای ڕێگریکردنە دەگاتە تێکڕای فشاری بارستایی لە ئاستێکی بەرزەوە بۆ نزمتر،هێشتا دەتوانێ زیاد بکات ئەگەر پەستان لە ئاستە بەرزەکە زیاد بکات.لەگەڵ ئەوەشدا،ئەم بەهایەی کە خێرایی وەستێنراو هەیەتی پارێزگاری دەکات لە تێکڕای قەبارەی ڕاستەقینەی فشار(تێکڕای ڕاستەقینەی فشاری گاز،وە خێرای)بەبێ ڕەچاوکردنی هەمان شت لە پەستانی ئاستی نزم،بە مەرجەی فشاری وەستێنراو باو دەبێ.

ڕێگریکردن لە گۆڕان لە بەشی فشاری بازنەی

گریمان ڕەفتاری گازی نمونەیی،باری جێگیری فشاری وەستێنراو ڕودەدات کاتێک پەستانی ئاستێکی نزم کەمدەکات نرخی ناڕێک $p^{*}$ .نرخی ناڕێک دەتوانرێ هەژمێر بکرێ لەڕێگەی هاوکێشەی تێکڕای پەستان بە بێ دووری ناڕێک^[٥]

${\frac {\rho *}{\rho _{0}}}=\left({\frac {2}{\gamma +1}}\right)^{\tfrac {\gamma }{\gamma -1}}$

کاتێک $\gamma$ بریتییە لە ڕێژەی توانای گەرمی $c_{p}/c_{v}$ لە گاز وە کاتێک $p_{0}$ بریتییە لە (وەستان)ی گشتی پەستانی ئاستی نزم.

بۆ هەوا لەگەڵ ڕێژەی توانای گەرمی $\gamma =1.4$ ،پاشان $p^{*}=0.528p_{0}$ ؛گازەکانی تر $\gamma$ یان هەیە لە مەودای1.09(بۆ نمونە بیوتان)1.67(گازە تاکەکان)،ڕێژەی پەستانی گازە ناڕێکەکان جیاوازە لە مەودای $0.487<p^{*}/p_{0}<0.587$ ،کە ئەمەش ئەوە دەگەیەنێ،بە پشت بەستن بە گازەکان،چەمکی فشار بەزۆری ڕودەدات کاتێک پەستانی نەگۆڕی ئاستی نزمی دڵۆپەکان کەم دەکات وە لە0.487 بۆ0.587 جار لە پەستانی تەواو لە سەرچاوەی دەفرێکی جێگیر.

کاتێک خێرایی گاز دەوەستێ،هاوکێشە بۆ ڕێژەی فشاری بارستایی بریتییە لە:^[١]^[٢]^[٦]

${\dot {m}}=c_{d}A{\sqrt {\gamma \rho _{0}p_{0}\left({\frac {\gamma }{\gamma +1}}\right)^{\tfrac {\gamma +1}{\gamma -1}}}}$

	لە کاتێکدا
ڕێژەی بارستایی فشار ،بە کیلۆ گرام	${\dot {m}}$
هاوکۆڵکەی بەتاڵ کردنەوە،کەمی دووری	$C_{d}$
هاوکۆڵکەی ناوچەی کونی بازنەیی،بە مەتر²	A
ڕێژەی توانای گەرمی(لە گاز) ${\frac {c_{p}}{c_{v}}}$	$\gamma$
گەرمی دیاریکراوی گاز لە پەستانێکی جێگیردا	$c_{p}$
گەرمی دیاریکراوی گاز لە قەبارەیێکی جێگیردا	$c_{v}$
چڕی ڕاستەقینەی گاز(گشتی)لە پەستانی گشتی $P_{0}$ وە پلەی گەرمی گشتی،بە کگم/مەتر³	$\rho _{0}$
پەستانی گشتی کۆتایی گاز،بە پاسکال،یاخود بە کگم/مەتر.چرکە²	$P_{0}$
پلەی گەرمی گشتی کۆتایی گاز،بە کلڤن	$T_{0}$

ڕێژەی بارستایی فشار یەکەم جار بەندە لەسەر ناوچەی کونی بازنەی $A$ لە بۆڕی نۆزڵدا وە پەستانP،وە بە ڕێژەیەکی کەم بەندە لەسەر پلەی گەرمی $T$ .ئەم ڕێژەیە هەموو کاتێک بەند نییە لەسەر پەستان.هەموو دەستەواژەکانی تر بە جێگیری تەنها بەندن لەسەر ئەو مادەیەی کە لەژێر فشاردایە.هەرچەندە خێرایی گاز دەگاتە زۆرترین بڕی و دەوەستێت،ڕێژەی بارستایی فشار ناوەستێ.ڕێژەی بارستایی فشار هێشتا دەکرێ زیادبکات ئەگەر پەستان زیاد بکات وە دەبێتە هۆی زیاد بوونی چڕی گاز لەناو کونەکەی.

نرخەکەی دەکرێ هەژمار بکرێ بە بەکارهێنانی ئەم دەربڕینەی خوارەوە:

$C_{d}={\frac {\dot {m}}{A{\sqrt {2\rho \Delta P}}}}$


کاتێک
$C_{d}$	هاوکۆڵکەی بەتاڵکردنەوە بەهۆی پەستان(بەبێ دووری)
$A$	رووبەری بەشی بازنەیی لە فشار(درێژی لە یەکەی چوارگۆشە)
${\dot {m}}$	ڕێژەی بارستایی فشار لە شل (یەکەی بارستایی شلە لە سەر یەکەی کات)
ρ	چڕی شل(یەکەی بارستایی لەسەر یەکەی قەبارە)
Δρ	کەمبوونی پەستان (یەکەی هێز لەسەر یەکەی ڕووبەر)

لە سەرەوەی هاوکێشەکە ڕێژەی بارستایی فشاری باری جێگیر هەژمار دەکرێ بۆ پلەی گەرمی و پەستان لە سەرچاوەی پەستان.

ئەگەر گازەکە بەڕەڵا بێت ل دەفرێکی داخراوی پەستان بەرز،پەستانە جێگیرەکەی سەرەوەی هاوکێشەکە لەوانەیە بەکاربێت بۆ دۆزینەوەی تێکڕای بارستایی فشار بە نزیکەیی.دوای ئەوە،ڕێژەی بارستایی فشار کەم دەکات لەماوەی بەتاڵکردنەوە وەکو سەرچاوەیەکی دەفری بەتاڵ وە پەستان لە دەفرەکە کەم دەکات.هەژماکردنی ڕێژەی بارستایی فشار بەرامبەر کات لەوەتەی دەستی بە بەتاڵکردن کردووە زۆر ئاڵۆز بووە بەڵام زۆر وردتر بووە.ئەم دوو جۆرە ڕونکردنەوەیە بەسە بۆ هەڵسوکەوتکردن وەکو ئەم هەژمارکردن و بەراوردکردنانە لە ڕێگەی ئینتەرنێت.^[٧]

ئەدەبیاتە تەکنیکیکان لەوانەیە زۆر سەرت لێبشێوێنن لەبەرئەوەی زۆربەی لێکۆڵەران شکست دەهێنن لە ڕونکردنەوەی جگە لەوانەی کە یاسای جێگیری جیهانی R بەکاردەهێنن کە جێبەجێ دەبێ لەسەر هەموو گازە نموونەییەکان یاخود یاسای جێگیری گازR_sبەکاربهێنن کە تەنها لەسەر گازە تاکە دیاریکراوەکان جێبەجێ دەبێت.پەیوەندی نێوان دوو نەگۆڕەکە R_s = R / M کاتێک Mبریتییە کێشی گەردی گازەکان.

کاریگەری گازە ڕاستەقینەکان

ئەگەر حاڵەتەکە پێچەوانە بوو ئەوا گازەکە ناتوانێ وەکو نموونەیی ڕەفتار بکات،هیچ هاوکێشەیەک نییە کە ئەوەندە نزیک بێت بۆ هەڵسەنگاندنی ڕێژەی بارستایی فشار.لە بری ئەمە،پێویستە فراوانی گازەکە هەژمار بکرێت بە گەڕانەوە بۆ خشەی گازە ڕاستەقینە تایبەتمەندەکان،ئەو شوێنەیە کە بڵاو بونەوەکە شوێن داگیر دەکات لە پلەیەکی گەرمی جێگیردا.^{[پێویستی بە بەڵگەیە]}

کەمترین ڕێژەی پەستانی ویستراو بۆ ڕودانی فشار

کەمترین ڕێژەی پەستانی ویستراو بۆ ئەوەی بوەستێ(کاتێک هەندێک گازی نمونەیی بە هەوادا دەچن)لە خشتەی ١دا.ئەم ڕێژەیەی کە وەردەگیرێت بە بنچینەیی بەکاردەهێنرێت کە وەستانی فشار ڕوودەدات پەستانی پێچەوانەیی لەگەڵ پەستانی ڕاستەوانەیی یەکسان یان گەورەتر بێت لە $(2/[\gamma +1])^{-\gamma /(\gamma -1)}$ ،کاتێک بریتی بێت لە ڕێژەی گەرمی دیاریکراوی گاز.کەمترین ڕێژەی پەستان لەوانەیە وای تێبگەین کە بریتییە لە ڕێژەی نێوان پەستانی پێچەوانەیی و پەستانی ناوەوەی نۆزڵ کاتێک گاز لە بۆڕیەکانی گەروی هاتوو چۆ دەکات لە هێڵکاری١؛ئەگەر پەستانی پێچەوانەیی $\gamma$ زۆر کەم بکات بەراوردی دەکەین بە پەستانی ڕاستەوانەیی،خێرایی فشار ڕونادات لە گەرووی.یەکسان یان

خشتەی ١
گاز	$\gamma ={\frac {c\rho }{c\upsilon }}$ _^[٨]^[٩]	بچوکترین، $pu/pd$ بۆ فشاری وەستاو
هەوای وشک	لە ٢٠ سیلیزی ١.٤٠٠	١.٨٩٣
نایترۆجین	لە ١٥ سیلیزی ١.٤٠٤	١.٨٩٥
ئۆکسجین	لە ٢٠ سیلیزی ١.٤٠٠	١.٨٩٣
هیلیۆم	لە ٢٠ سیلیزی ١.٦٠٦	٢.٠٤٩
هایدرۆجین	ل ٢٠ سیلیزی ١.٤١٠	١.٨٩٩
میثان	١.٣٠٧	١.٨٣٧
پڕۆپان	١.١٣١	١.٧٢٩
بیوتان	١.٠٩٦	١.٧٠٨
ئەمۆنییا	لە ١٥ سیلیزی ١.٣١٠	١.٨٣٨
کلۆر	١.٣٥٥	١.٨٦٦
دوانۆکسیدی گۆگرد	لە ١٥ سیلیزی ١.٢٩٠	١.٨٢٦
یەکۆکسیدی کاربۆن	١.٤٠٤	١.٨٩٥
دوانۆکسیدی کاربۆن	١.٣٠	١.٨٣

تێبینییەکان:

p_u,تێکڕای پەستانی گازی پێچەوانەی

p_{d,تێکڕای پەستانی گازی ڕاستەوانەیی}

چاکبوونەوەی پەستان لەگەڵ ڤێنچووری نۆزڵ

ئەو فشارەی بەهۆی بۆڕی ڤینچوری نۆزڵ بەدەست دەهێنرێت زۆر کەمترە پەستانی پێچەوانەیی.بۆیە،ڕێژەی پەستان بریتییە لە بەراوردکردنی پەستانی ڕاستەوانە و پەستانی نۆزڵ.بۆیە،پەستانی ناو ڤینچوری دەتوانێ بگاتە هێڵکاری١ لەگەڵ کەمترین ڕێژەی ڕاستەوانە بۆ پێچەوانە.

کونە تەنکەکان

فشاری گازە ڕاستەقینەکانی ناو کونە تەنکەکان هەرگیز بەتەواوەتی ناوەستێت.ڕێژەی فشاری گازە ڕاستەقینەکانی ناو کونە تەنکەکان بەردەوام دەبن لە زیاد بوون لەگەڵ کەمبوونی پەستانی پێچەوانەیی بەرەو بۆشاییەکی نمونەیی،سەرەڕای ئەوەی ڕێژەی بارستایی فشار بەهێواشی زیاد دەکات لەگەڵ دابەزینی پەستانی پێچەوانەیی لەژێر فشارێکی شلۆق^[١٠].لە ساڵی (١٩٥١) بۆ یەکەمجار سەرنجیان بۆ ئەم ڕاستیە دا کە لێشاوی وەستاو ڕوونادات لەناو نمونەیی،تەنک،دەمیلەی لێوا چوارگۆشە.^[١١]^[١١]

مەرجەکانی بۆشایی

لە حاڵەتی پەستانی هەوای پێچەوانەیی لە پەستانی بەرگە هەوا و مەرجەکانی بۆشایی بە پێچەوانەی دەمیلەکە،هەردووک خێرایی هەواو ڕێژەی بارستایی فشار سنوردار دەبن یاخود دەوەستن کاتێک خێرایی دەنگ دەگاتە ناو دەمیلەکە.

شێوەی فشار

وێنەی1^{[بەستەری مردوو]}. شێوەی لێشاو

شێوەی١ لێشاو نیشان دەدات لەناو نۆزڵدا کاتێک بە تەواوی کەمترە لە خێرای دەنگ(واتە،نۆزڵەکە نەوەستاوە).خێرایی لێشاو زیاد دەکات لە ژووردا و نزیک دەبێتەوە بەرەو گەرووی ،ئەو شوێنەی کە تێیدا دەگاتە ئەوپەڕی (کەمتر لە خێرایی دەنگ) بریتییە لە گەرووی.پاشان فشارەکە هێواش دەبێتەوە بە درێژایی بەشە جیاوازەکان پاشان دەردەچێت بۆ دەوروبەری لە ڕێگەی ئەگزۆزەوە بەبێ بوونی دەنگ.کەمبوونی پەستانی دواوە،لەم حاڵەتەدا،زۆربونی خێرای فشار لە هەموو شوێنێکی نۆزڵدا.^[١٢]

کاتێک پەستانی دواوە،قوڕقوشم(bp)_،تەواو کەم دەکات،خێرایی فشار لە گەرووی وەکو هێڵکاری١،وەکو لە شێوەی١دا.شێوازی فشارەکە بەتەواوەتی وەکو فشاری ژێر خێرای دەنگە،جگە لەوەی خێرایی فشار لە گەروویدا دەگاتە هێڵکاری١.فشار لەناو نۆزڵدا وەستاوە هەتا ئەو کاتەی زۆرترین کەمکردنەوە لە پەستانی دواوەی ناتوانێ ئەو خاڵەی لە M=1 بجوڵێنێ بۆ دوور لە گەرووی.لەگەڵ ئەوەشدا،شێوازی فشارەکە دەگۆڕێت لە بەشە هەمە چەشنەکان بە درێژایی پەستانی دواوەی کەم دەکات.^[١٢]

کاتێک قوڕقوشم (p_b)ی پێویست کەم دەکات ئەوا فشار دەوەستێ.بە پێچيەوانەی فشار بەبێ خێرایی دەنگ،تاودانی خێرای دەنگی فشار دەڕوات بەرەو دوور لە گەرووی. ئەم ناوچەیە دەوەستێت لە تاودان لە سەروتر لە خێرایی دەنگ بەهۆی شەپۆلێکی ڕاچڵەکینی ئاسایی .شەپۆلی ڕاچڵەکین هێواش بوونەوەیەک بەرهەمدێنێت وەکو ئامادەکارییەک بۆ لێشاو بۆ خێرابوونی خێرایی دەنگ.ئینجا ئەو لێشاوە هێواش دەبێتەوە بە درێژایی بەشە هەمەچەشنەکانی تر وە گزۆزی لار وەک خێرایی دەنگی فڕۆکەی جێت.لەم سیستەمەدا،ئەگەر نرخی پەستانی دواوە کەم یان زیاد بکەین جارێکی تر ئەوا شەپۆلی ڕاچڵەکین دوور دەخەینەوە لە (زیادبوونی درێژی خێرایی دەنگی فشار لە بەشە جیاوازەکان پێش شەپۆلی ڕاچڵەکین)لە گەروو.^[١٢]

ئەگەر قوڕقوشم(p_b) بە تەواوەتی کەمی کرد،شەپۆلی ڕاچڵەکین لە نۆزڵدا دەنیشێت لە کاتی دەرچوندا(شێوەی ١د).چاوەڕوانی بۆ ناوچەیەکی زۆر درێژ لە خێرایی(بە درێژای نۆزڵ)خێرایی لێشاو دەگاتە ئەوپەڕی پێش ئەوەی ڕاچڵەکینی ڕوبەڕوو ڕوبدات.لەگەڵ ئەوەشدا،لێشاوی ڕاچڵەکین لە فڕۆکەکەیدا بێ دەنگە.^[١٢]

کەمکردنەوەی پەستان جارێکی تر هۆکارە بۆ پێچکردنەوەی ڕاچڵەکین بۆ ناو فڕۆکەکە(شێوەی١ت)،وە شێوازێکی ئاڵۆز لە ڕاچڵەکین و پەرچ دانەوە بەرەو سەرەوەی فڕۆکەکە کە بە تێکەڵ لێشاوی بێ دەنگ و لێشاوی سەرووی دەنگی بەشداری دەکات،یاخود(ئەگەر پەستانی دواوە بە تەواوەتی کەمی کرد)تەنها لێشاوی سەروی دەنگی.لەبەر ئەوەی ڕاچڵەکین درێژە ناکێشێ بۆ لێشاو لە نزیک دیوارەکانی نۆزڵدا،لێشاوەکە پێچ دەکاتەوە لە ناوەوە وەکو ئەوەی بڕواتە کۆتایی و فڕۆکەیەکی بچوکی هەمیشەیی بەرهەمبهێنێت.ئەمە ئاماژە بەوە دەکات کە دووبارە درێژە بە لێشاوەکە دەدات لەم حاڵەتەدا پەستان لە نۆزڵدا دەچێتە دەرەوە کەمترە لەوەی کە لە دەوروبەریدا هەیە(پەستانی دواوە)-وەکو.پەستان لە نۆزڵدا زیاتر فراوان دەبێت.^[١٢]

زۆر دابەزینی پەستانی دواوە دەبێتە هۆی گۆڕان و لاوازبوونی شێوازی شەپۆل لە فڕۆکەکەیدا.سەرەنجام پەستانی دواوە زۆر لاواز دەبێت کەواتە ئێستا یەکسانە بەو پەستانەی کە لە نۆزڵدا دەردەچێت.لەم حاڵەتەدا،شەپۆلەکان هەموویان بەجارێک تەواو دەبن(شێوەی ١ف)،وە فڕۆکەکە یەکگرتوانە خێراتر دەبێ لە دەنگ.لەم بارودۆخەدا،لەوەتەی بەبەردەوامی پەسند کراوە،ئاماژە دەکات وەکو 'حاڵەتێکی دیزایین'.^[١٢]

لە کۆتاییدا،ئەگەر پەستانی دواوە کەمی کرد بە شێوەیەکی زۆر ئەوا ئێمە لاسەنگییەک دروست ئەکەین لە نێوان کۆتایی و پەستانی دواوە(پەستانی کۆتایی گەورەترە لە پەستانی دواوە)،شێوەی ١گ.لەم حاڵەتەدا(پێی دەگوترێت "فراوان نەبوو")ئێمە چی پێ دەڵێین شەپۆلە فراوانەکان(کە ستونێکی سوڕاوەی پچڕ پچر بەرهەم دەهێنێت بۆ لێشاوێکی تەوەرەیی و تاودان لە فڕۆکەکەدا)شێوەی لە کۆتایی نۆزڵدا،سەرەتا دەسوڕێتەوە لە قەراغەکانی فڕۆکەکە ڕوەو دەرەوە لە پەڕەکان شێوەیەکی جیاواز بەرهەمدێنێت لە شێوەی شەوپۆلی ئاڵۆز.^[١٢]

سەرچاوەکان

^ ^ئ ^ا ^ب Handbook of Chemical Hazard Analysis Procedures, Appendix B, Federal Emergency Management Agency, U.S. Dept. of Transportation, and U.S. Environmental Protection Agency, 1989. Handbook of Chemical Hazard Analysis, Appendix B Click on PDF icon, wait and then scroll down to page 391 of 520 PDF pages.
^ ^ئ ^ا Methods For The Calculation Of Physical Effects Due To Releases Of Hazardous Substances (Liquids and Gases), PGS2 CPR 14E, Chapter 2, The Netherlands Organization Of Applied Scientific Research, The Hague, 2005. PGS2 CPR 14E 2007-08-09 لە وەیبەک مەشین ئەرشیڤ کراوە.
^ «Read page 2 of this brochure» (PDF). لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٥ی تەممووزی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٩ی نیسانی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
^ Control Valve Handbook ١٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٩ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. Search document for "Choked".
^ Potter & Wiggert, 2010, Mechanics of Fluids, 3rd SI ed., Cengage.
^ Perry's Chemical Engineers' Handbook, Sixth Edition, McGraw-Hill Co., 1984.
^ «Calculating Accidental Release Rates From Pressurized Gas Systems». لە ١ی کانوونی دووەمی ٢٠١٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١ی کانوونی دووەمی ٢٠١٥ ھێنراوە.
^ Perry's Chemical Engineers' Handbook, Table 2-166, (6th ed.). McGraw-Hill Company. 1984. ISBN 0-07-049479-7.
^ Phillips Petroleum Company (1962). Reference Data For Hydrocarbons And Petro-Sulfur Compounds (Second Printing ed.). Phillips Petroleum Company.
^ Section 3 -- Choked Flow ٢٢ی تەممووزی ٢٠١٧ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
^ ^ئ ^ا Richard W. Miller (1996). Flow Measurement Engineering Handbook (Third ed.). McGraw Hill. ISBN 0-07-042366-0.
^ ^ئ ^ا ^ب ^پ ^ت ^ج ^چ The flow through the nozzle

[Hazards3-1] ئ ^ا ^ب Handbook of Chemical Hazard Analysis Procedures, Appendix B, Federal Emergency Management Agency, U.S. Dept. of Transportation, and U.S. Environmental Protection Agency, 1989. Handbook of Chemical Hazard Analysis, Appendix B Click on PDF icon, wait and then scroll down to page 391 of 520 PDF pages.

[PGS22-2] ئ ^ا Methods For The Calculation Of Physical Effects Due To Releases Of Hazardous Substances (Liquids and Gases), PGS2 CPR 14E, Chapter 2, The Netherlands Organization Of Applied Scientific Research, The Hague, 2005. PGS2 CPR 14E 2007-08-09 لە وەیبەک مەشین ئەرشیڤ کراوە.

[3] «Read page 2 of this brochure» (PDF). لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٥ی تەممووزی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٩ی نیسانی ٢٠٢٠ ھێنراوە.

[4] Control Valve Handbook ١٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٩ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. Search document for "Choked".

[5] Potter & Wiggert, 2010, Mechanics of Fluids, 3rd SI ed., Cengage.

[Perry2-6] Perry's Chemical Engineers' Handbook, Sixth Edition, McGraw-Hill Co., 1984.

[7] «Calculating Accidental Release Rates From Pressurized Gas Systems». لە ١ی کانوونی دووەمی ٢٠١٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١ی کانوونی دووەمی ٢٠١٥ ھێنراوە.

[8] Perry's Chemical Engineers' Handbook, Table 2-166, (6th ed.). McGraw-Hill Company. 1984. ISBN 0-07-049479-7.

[9] Phillips Petroleum Company (1962). Reference Data For Hydrocarbons And Petro-Sulfur Compounds (Second Printing ed.). Phillips Petroleum Company.

[thin_plate_12-10] Section 3 -- Choked Flow ٢٢ی تەممووزی ٢٠١٧ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[Richard_W._Miller_1996-11] ئ ^ا Richard W. Miller (1996). Flow Measurement Engineering Handbook (Third ed.). McGraw Hill. ISBN 0-07-042366-0.

[flow_pattern7-12] ئ ^ا ^ب ^پ ^ت ^ج ^چ The flow through the nozzle

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]

[٨]

[٩]

[١٠]

[١١]

[١٢]