تایجۆی جۆسۆن

(لە لی سیۆنگ گێەوە ڕەوانە کراوە)

پاشا "تایجۆ"ی جۆسۆن، لە ۱۱ی تشرینی یەکەمی ۱۳۳٥ی زایینی لە ھامھونگ، پارێزگای ھامگیۆنگ لەدایکبووە و لە ٢٤ی ئایاری ١٤٠٨ی زایینی لە چاندۆکگونگ، شانشینی جۆسۆن مردووە. یەکەم پاشا و دامەزرێنەری شانشینی جۆسۆن بوو، ماوەی فەرمانڕەوایەتییەکەی لەنێوان ٥ی ئابی ١٣٩٢ی زایینی تا ١٤ی تشرینی یەکەمی ١٣٩٨ی زایینی بووە. ناوی کاتی لەدایکبوونی بریتی بوو لە یی سۆنگ گێ یان لی سیۆنگ گای دواتر گۆڕی بۆ ئی دان. یەکەم بەرپرسیار بوو لە خستنی گۆریۆ و دامەزراندنی شانشینی جۆسۆنی لە کۆریا و بووە یەکەم پاشای شانشینەکە. و لەساڵی ۱٨۹۹ی زایینی ئیمپراتۆر گۆجۆنگ پلەی پاشمەرگەی بەرزکردەوە بۆ ئیمپراتۆر.

یی سۆنگ گێ
یی دان
وێنەی پاشا تایجۆی جۆسۆن
پاشای جۆسۆن
فەرمانڕەوایی٥ی ئابی ١٣٩٢ – ١٤ی تشرینی یەکەمی ١٣٩٨
تاج لەسەر نان٥ی ئابی ١٣٩٢
پێشوودامەزرانی شانشین
گۆنگیانگی گۆریۆ وەک پاشای گۆریۆ
جێگرجۆنجۆنگی جۆسۆن
پاشای پێشووی جۆسۆن
ماوە١٤ی تشرینی یەکەمی ١٣٩٨ – ٢٨ی تشرینی دووەمی ١٤٠٠
جێگرجۆنجۆنگی جۆسۆن
پاشای پێشووی جۆسۆن
ماوە٢٨ی شرینی دووەمی ١٤٠٠ – ٢٨ی ئایاری ١٤٠٨
جێگرجۆنجۆنگی جۆسۆن
ھاوسەرشاژن شینو
شاژن شیدۆک
منداڵ(ەکان)جۆنجۆنگی جۆسۆن
تایجۆنگی جۆسۆن
ناوی دوای مردن
태조강헌지인계운성문신무대왕
太祖康獻至仁啓運聖文神武大王
ناوی پەرستگا
تایجۆ
خێزانخێزانی یی
باوکھوانجۆی جۆسۆن
دایکشاژن ویھێ
لەدایکبوون (١٣٣٥-١٠-٢٧) ٢٧ی تشرینی یەکەمی ١٣٣٥
ھامھونگ، پارێزگای ھامگیۆنگ، شانشینی گۆریۆ
مردن١٨ی حوزەیرانی ١٤٠٨(١٤٠٨-٠٦-١٨) (٧٢ ساڵ ژیاوە)
کۆشیکی چاندۆک، شانشینی جۆسۆن
ناشتنجیۆنوۆلیۆنگ، بەشێک لە گۆڕی بەکۆمەڵی دۆنگورونگ
ئایینبودیزم
ناوی کۆری
Hangul태조
Hanja太祖
Pen name
Hangul송헌
Hanja松軒
Birth name
Hangul이성계 دواتر 이단
Hanja李成桂 دواتر 李旦
Courtesy name
Hangul중결
Hanja仲潔

باوکی ئی جا چون تەنها بەرپرسێکی ئاسایی مەغۆل بوو، بەڵام ئەو لە ڕەچەڵەکی کۆری بوو، هەروەها باپیریشی یی چون کۆری بوو. لی سیۆنگ گای بوو بە ئەندام لە سوپای شانشینی گۆریۆ ، و لەوەوە بەرز ئەبووەوە تا دەستی گرت بەسەر تەختدا لە ساڵی ۱۳۹۲. و لە ساڵی ۱۳۹٨ پاشا تایجۆ وازی لە دەسەڵات هێنا، و لەساڵی ۱٤۰٨ مرد لەکاتی شەڕی نێوان کوڕەکانی پاشا جیونگجۆنگ و پاشا تایجۆنگ.

سەرچاوەکان

دەستکاری