فێستیڤاڵی فیلمی ڤێنیز

فێستیڤاڵی فیلمی ڤێنیز (بە ئینگلیزی: Venice Film Festival) کۆنترین فێستیڤاڵی فیلمە لە جیھاندا و یەکێکە لە گەورەترین فێستیڤاڵە سینەماییەکانی جیھان. فێستیڤاڵی فیلمی ڤێنیز بۆ یەکەمجار لە ساڵی ١٩٣٢ بەڕێوەچوو، ھاوکات لەگەڵ فێستیڤاڵەکانی وەک کان و بەرلین، بە یەکێک لە گرنگترین ڕووداوە سینەماییەکانی ئەوروپا و جیھان دادەنرێت. فێستیڤاڵی فیلمی ڤێنیز لە ساڵانی جەنگی جیھانی دووەمدا بەڕێوە نەچوو و لە ھەندێک ساڵدا بەشی کێبڕکێیەکانی چالاک نەبوو. خەڵاتی سەرەکی فێستیڤاڵی ڤێنیز بە ناوی شێری زێڕینە.[١][٢] ھەروەھا لەم فێستیڤاڵەدا خەڵاتێک ھەیە بەناوی خەڵاتی مرۆڤایەتی. ئەم خەڵاتە کە بڕەکەی ٥٠ ھەزار دۆلارە، دەدرێتە سینەماکاران و ئەکتەرەکان کە خۆیان تەرخان دەکەن بۆ چالاکییە مرۆییەکان خەڵاتی جامی ڕێوی ھەروەھا دەبەخشرێتە باشترین ئەکتەرە نێر و مێیەکان. لە ساڵی ٢٠٠٢ بەدواوە "خەڵاتی سان مارکۆ" بۆ باشترین فیلمی بەشی دژە ئێستا دەستنیشانکرا. ھەروەھا کۆمەڵێک بەرنامەی جیاوازی بەرفراوان دامەزراون، لەوانە پێشانگای نێودەوڵەتی ھونەری ڤێنیز. فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی مۆسیقای ھاوچەرخی ڤێنیز، فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی شانۆی ڤێنیز، پێشانگای نێودەوڵەتی تەلارسازی ڤێنیز، فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی سەمای ھاوچەرخی ڤێنیز و فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی منداڵانی کەرنەڤاڵی ڤێنیز بە جیا لە ژێر چاودێری فێستیڤاڵەکانی ڤێنیزدا بەڕێوەدەچن.[٣]

سینەمای کۆشکی ڤێنیز لە دوورگەی لیدۆ

خەڵات دەستکاری

خەڵاتی شێری زێڕین بەرزترین خەڵاتی فێستیڤاڵەکەیە بۆ باشترین فیلم لە بەشی پێشبڕکێی ڤێنیز. شێری زێڕین لە ساڵی ١٩٤٩ لەلایەن لیژنەی ڕێکخەرەوە ناسێندرا و ئێستا وەک یەکێک لە خەڵاتە دیارەکانی پیشەسازی فیلم ناسراوە. لە ساڵی ١٩٧٠دا دووەم شێری زێڕین ناسێندرا، ئەم خەڵاتە شەرەفێکە بۆ ئەو کەسانەی کە بەشدارییەکی بەرچاویان لە سینەمادا کردووە. شێری زێڕین لە ساڵی ١٩٤٩ بە ناوی شێری زێڕینی سانت مارک ناسێندرا، ئەو شێرە باڵدارەی کە لەسەر ئاڵای کۆماریش دەردەکەوێت. پێشتر ناوی خەڵاتەکە یەکسان بوو بە خەڵاتی گەورەی نێودەوڵەتی ڤێنیز کە لە ساڵانی ١٩٤٧ و ١٩٤٨ بەخشرا. پێش ئەوە و لە ساڵی ١٩٣٤ تا ١٩٤٢ گەورەترین خەڵاتی باشترین فیلمی ئیتاڵی و فیلمی بیانی، جامی مۆسۆلینی بوو. لە نێوان ساڵانی ١٩٦٩ بۆ ١٩٧٩ ھیچ شێرێکی زێڕین خەڵات نەکرا.[٤]

سەرچاوەکان دەستکاری

  1. ^ Anderson, Ariston; Anderson, Ariston (2014-07-24). "Venice: David Gordon Green's 'Manglehorn,' Abel Ferrara's 'Pasolini' in Competition Lineup". The Hollywood Reporter (بە ئینگلیزی). Retrieved 2022-12-27.
  2. ^ Valck, Marijke de; Kredell, Brendan; Loist, Skadi (2016-02-26). Film Festivals: History, Theory, Method, Practice (بە ئینگلیزی). Routledge. ISBN 978-1-317-26721-8.
  3. ^ academic.oup.com https://academic.oup.com/screen/article-abstract/52/2/253/1665952?redirectedFrom=fulltext&login=false. Retrieved 2022-12-27. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  4. ^ Evans, Owen (2007-04-01). "Border Exchanges: The Role of the European Film Festival". Journal of Contemporary European Studies. 15 (1): 23–33. doi:10.1080/14782800701273318. ISSN 1478-2804.