عەباس جەلیلیان
عەبباس جەلیلیان ناسراو بە ئاکۆ (بە فارسی: عباس جلیلیان؛ لەدایکبووی ١٣٥٠ی ھەتاوی لە ئارووناوا) نووسەر، فەرھەنگنووس، لێکۆڵینەری کوردە کە بەھۆی نووسینی فەرھەنگی کوردی-کوردی-فارسیی باشوور ناسراو و بەناوبانگە. جەلیلیان یەکەمین ڕۆمان بە شێوەزاری کوردیی باشووریی لەژێر ناوی ئاگرمەلووچ نووسیوە. ئەو ھەروەھا نووسەری زانستنامەی کوردیی کوردیکایە.
ئاکۆ جەلیلیان | |
|---|---|
 | |
| لەدایکبوون | ١٩٧١ |
| نەتەوە | کورد |
| پیشە | نووسەر، لێکۆڵەر و فەرھەنگنووس |
بەرھەمەکان
دەستکاری- جەلیلیان، عەبباس، تاریکخانە: بەرگی یەکم: کرماشان، ناسنامەیێکی نوێ بۆ میژووئێکی کۆن، تھران: نشر داستان، ١٣٩٠.
- جەلیلیان، عەبباس، ڕەنگامە (چیروک)، تھران: شولا، ١٣٨٥.
- جەلیلیان، عەبباس، زەڕینە و سیمینە: (ضرب‌المثل‌ھای کردی)، تھران: شولا، ١٣٨٥.
- جەلیلیان، عەبباس، فەرهەنگی ب‍اش‍ور (کوردی - کوردی - فارسی)، تاران: پ‍رس‍م‍ان، ۱۳۸۵ی هەتاوی.
- جەلیلیان، عەبباس، ئاگر مەلۊچ، هارووناوا: مؤلف، ١٣٨٨ی هەتاوی.
- جەلیلیان، عەبباس، مورادی، محەممەد ڕەئووف، گەنجینەی شێوەزارەکانی پارێزگای کرماشان، تاران: ئەکادیمیای زمان و وێژەی فارسی، ١٣٩٦.
- جەلیلیان، عەباس، کوردیکا، کرماشان: دیباچە، بەرگی یەکەم و دۊیەم: ١٣٩٤. (٧ بەرگی لە چاپ دەرھاتووە و جارێ گەیشتووەتەوە بە پێتی «جە».)
خەڵاتەکان
دەستکاریخەڵاتی وێژەیی باشوور
دەستکاریلە ساڵی 1398ی هەتاویدا بۆ ڕێز لێنان لە خزمەتەکانی مامۆستا ئاکۆ بە زمان و ئەدەبی کوردی "یەکەمین خەڵاتی وێژەیی باشوور"ی پێ بەخشرا. ئەم خەڵاتە لە لایەن ناوەندی فەرهەنگی و چاپەمەنیی باشوور لە ئیلامدا پێشکەشی مامۆستا ئاکۆ کرا. [١][٢][٣]
لە ساڵی 2023ی زایینیدا مامۆستا ئاکۆ وەکو براوەی "خەڵاتی زێڕینی بلە بۆ پاراستنی زمان" دەستنیشان کرا. ئەم خەڵاتە بە شێوەی ساڵانەم لە چەند بواریێکی جیاوازدا پێشکەشی تێکۆشەران و دڵسۆزانی کورد و کوردستان دەکرێت.[٤][٥] ٢١ی ئایاری ٢٠٢٣ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.[٦]
دەستبەسەرکردن
دەستکاریجەلیلیان لە ڕۆژی پێنجشەممە ٢٦ی بەفرانباری ١٣٨٧ ھەتاوی لە ئارووناوا دەستبەسەر کرا کە دوای دوو مانگ بەر درا. ماوەیێکیتر بە ئیتیھامی جاسوسی بۆ بێگانە بە ١٥ مانگ حەبس کرا. دادگا ئۆغرەکانی جەلیلیان بۆ ھەرێمی کوردستان بەھۆی ئەم حەبسکردنە خوێندووتەوە.
سەرچاوەکان
دەستکاری- ئاکۆ جەلیلیان" یەکەمین خەڵاتی وێژەیی باشووری وەرگرت
- "ئاکۆ جەلیلیان" خەڵاتی وێژەی باشووری پێ بەخشرا
- ئاکۆ جەلیلیان خەڵاتی وێژەی باشووری پێ بەخشرا لە 28-11-2019
- خەڵاتی زێڕینی بلە بەخشرایە نۆ كەسی نموونەیی
- خەڵاتی زێڕینی بلە بە نۆ کەسی نمونەیی بەخشرا ٢١ی ئایاری ٢٠٢٣ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- براوەکانی خەڵاتی زێڕینی بلە
- بەکارھێنەرانی ویکیپیدیا، وتاری «عباس جلیلیان»، ویکیپیدیای فارسی (٢٦ی کانوونی دووەمی ٢٠١٧).