سپارتاکۆس
بەشی دەستپێکی ئەم وتارە لەوانەیە زۆر درێژ بێت. |
سپارتاکۆس (بە Greek: Άάτακοάs Spártakos، بە ئینگلیزی: spartacus؛ لەدایکبووی ١١١–٧١ی پێش زایین) زۆرانبازێکی تراکی بوو کە لەگەڵ کریکسوس و گاننیکۆس و کاستوس و ئۆنۆماوس یەکێک بوو لە سەرکردە کۆیلە ھەڵاتووەکان لە جەنگی سێھەمی خزمەتگوزاریدا، کە ڕاپەڕینێکی گەورەی کۆیلە بوو دژی کۆماری ڕۆمانی.
| سپارتاکۆس | |
|---|---|
 Estatua de Espartaco en el Museo del Louvre, por Denis Foyatier. | |
Spartacus  | |
| لەدایکبوون | تراکیا |
| مەرگ | نیسانی ٧١ پز Lucania |
| پیشە | Gladiator، فەرماندەیەکی سەربازی |
| باوان |
|
سپارتاکۆس لە شاری تراکییە لە دایک بووە، ئەو ناوچەیەی کە بەڵکانەکانی ئەمڕۆی تێدا ھاتووە، بە تورکیا و بولگاریا و یۆنانیشەوە ھەرچەندە دەربارەی ژیانی زووی سپارتاکۆس نەزانراوە، بەڵام مێژوونووسان پێیان وایە کە ئەو لەوانەیە جارێک لە سوپای ڕۆمانیا خزمەتی کردووە.
سپارتاکۆس دەفرۆشرا بە کۆیلایەتی، لەوانەیە بەھۆی یاخی بوون لە دژی یان ڕزگاربوون لە سوپا. ئەو نێردرا بۆ قوتابخانەی ڕاھێنانی گلادیاتۆری لە کاپوا لە ٧٣ پ. ز دوای ماوەیەکی کەم، لەگەڵ نزیکەی ٧٠ گلادیاتۆری دیکە ھەڵات و شوێنکەوتەکانی لە نزیک چیای ڤیسۆڤیس کۆکردەوە. وردە وردە، کۆیلە ھەڵاتووەکان چوونە ڕیزی خۆیانەوە. مەزەندە دەکرێت کە ٩٠٫٠٠٠ بۆ ١٠٠٫٠٠٠ پیاو لە ھەمووی بوون پێکەوە تاکتیکی گەریلایان بەکارھێنا بۆ شەڕکردن لە ھێرشە ڕۆمانییەکان
دوای نزیکەی ساڵێک گرووپەکە حەشدیان کرد و دەستیان کرد بە گەشتکردن لە سەرانسەری ئیمپراتۆرییەتی ڕۆمانیا. ھەتاکوو گاول (فەرەنسای ھاوچەرخ) بەرەو باکوور بەڕێکەوتن. ڕۆما سەرەتا شۆڕشەکەی بە بێزاری زانی. لەگەڵ سەرکەوتنەکانی ھەریەک لە سپارتاکۆس، بەڵام سەرکردەکانی ڕۆمانی دەستیان کرد بە جدیتر گرتنی گرووپەکە. لە ساڵی ٧١ی پ. ز جەنەراڵ مارکۆس لیسینیوس کراسوس لە لوکانیا بە نزیکەیی ٥٦ کیلۆمەتر (٣٥) میل لە باشووری ڕۆژھەڵاتی ناپل شکستی ھێنا. سپارتاکۆس لەو شەڕەدا مردبوو. نزیکەی ٦٠٠٠ پیاو لەو شەڕە ڕزگاریان بوو بەڵام دواتر لەلایەن سوپای ڕۆمانییەوە گیرابوون و خاچیان لێدا.
سپارتاکۆس لە مێژە وەک ئیلھامێک خزمەتی کردووە بۆ ئەوانەی کە دەیانەوێت دژی حوکمی ستەمکار شۆڕش بکەن. ئەو بە سەرکردەیەکی ئازا و بەتوانا دادەنرا کە بە سەرکەوتنێکی بەرچاو لە دژی بەختێکی گەورە شەڕی کرد.[١]
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ «وەشانی ئەرشیڤکراو». لە ڕەسەنەکە لە ٢٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە سپارتاکۆس تێدایە. |