دەروونناسی

زانستێکە کە لە دەروون و مێشک و هەڵسوکەوت دەکۆڵێتەوە

دەروونناسی یان سایکۆلۆژی (بە ئینگلیزی: Psychology) لقێکی ئەکادیمی و کردارییە کە خوێندنی زانستی کردارەکانی مێشک و ھەڵسوکەوت لەخۆ ئەگرێت.[١][٢] دەروونناسی ئامانجی یەکەمی ئەوەیە کە لە تاک و گروپەکان تێ بگات بە دانانی پرەنسیپی گشتی و ھەروەھا توێژینەوەی تایبەت لەسەر تاکیش.[٣][٤] لەم بوارەدا کەسی پیشەگەر یان توێژەرەوەی ئەم بوارە کە بە دەروونناس ئەناسرێن و ئەکرێ پۆلێن بکرێن بۆ شارەزای کۆمەڵایەتی، ھەڵسوکەوت یان تێگەیشتن (دەرک).[٥]

وشەی سایکۆلۆجی کە لە بنەچەدا لە یۆنانییەوە ھاتووە بە مانای «خوێندنی ڕۆح» دێت (ψυχή - پسوخە، بە مانای «ھەناسە»، «ڕۆح» یان «گیان» دێت و -λογος-لۆگۆس'یش بە مانای «خوێندنی»، «توێژینەوە» و یان پاشگری «ناسی» کوردی دێت.[٦]

چەند لقێکی دەروونناسی

دەستکاری
  • دەروونناسیی پزیشکی (clinical psychology)
  • دەروونناسیی پرۆسە عەقڵییەکان (cognitive psychology)
  • دەروونناسیی گەشە (development psychology)
  • دەروونناسیی کۆمەڵایەتی (social psychology)
  • دەروونناسیی دادوەری (forensic psychology)
  • دەروونناسیی پەروەردەی (educational psychology)
  • دەروونناسیی تەندروست (health psychology)
  • دەروونناسیی ڕەنگ (color psychology)
  • دەروونناسیی دەمار (neuro psychology)
  • دەروونناسیی گونجان (Adjustment psychology)

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ ئەی پی ئەی چۆن "دەروونناسی" ئەناسانێت ڕۆژی سەردان ۱۵/۱۱/۲٠۱۱
  2. ^ پێناسی دەروونناسی لە ئەی پی ئەی ڕۆژی سەردان ۲٠/۱۱/۲٠۱۳
  3. ^ Fernald LD (2008). Psychology: Six perspectives (pp. 12–15). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
  4. ^ Hockenbury & Hockenbury. Psychology. Worth Publishers, 2010.
  5. ^ ویکیپیدیای ئینگلیزی
  6. ^ فەرھەنگی سەرھێڵی ئەتیمۆلۆجی پێناسی وشەی psychology ئینگلیزی