حاجعەلی ڕەزمارا
عەلی ڕەزمارا ھەروەھا بە حاج عەلی ڕەزمارا ناسراوە (بە فارسی: حاجعلی رزم آرا) (١٠ی نیسانی ١٢٨٠ تاران - ١٦ی ئازاری ١٣٢٩ تاران) نیزامییەکی ئێرانی به پلەی سه‌رداری (به فارسی: سپهبد) و هه‌روه‌ها سەرۆکوەزیرانی ئێران بووە. ڕەزمارا لە ١٦ی ئازاری ساڵی ١٣٢٩ لەلایەن یەکێک لە ئەندامانی گرووپی ئیسلامی فەدایی بە ناوی خەلیل تەحماسەبی لە ناوچەی مزگەوتی شا لە تاران تیرۆر کرا.
سەرەتای ژیان و گەنجی
دەستکاریحاجعەلی ڕەزمارا لە ١٠ی فەروەردین ١٢٨٠ (٩ ذی حیجا ١٣١٨)، شەوی جەژنی قوربان لە تاران لەدایک بووە. ھەر بەو ھۆیەشەوە «حاج»یان بۆ ناوەکەی زیاد کرد. دواتر عەلی ڕەزمارا لە مێژووی سیاسی ئێراندا بە لیوا ڕەزمەرا ناسرا. باوکی یەکێک بوو لە ئەفسەرە خوێندەوارەکانی خاناتی کازاخستان، بۆیە سەرەتا کوڕەکەی ڕەوانەی قوتابخانە و دواتر بۆ قوتابخانەکانی ئەلیان و ئەقداسییە و دار ئەلفونون. عەلی لە تەمەنی حەڤدە ساڵیدا چووە قوتابخانەی نیزام موشیر ئەلدولا و دواتر پەیوەندی بە لیوای ناوەندییەوە دەکات. بەشدارییەکی کاریگەرانەی کرد لە ئۆپەراسیۆنێکدا لە باکوور بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ جەنگەڵەکان (لایەنگرانی جەنگەڵەکانی میرزا کۆچوک خان) و لە ئازەربایجانی ڕۆژاوای ئێستا لە سەرکوتکردنی ئیسماعیل ئاغا سیمیتگو، و لە ساڵی ١٢٩٩ پلەی جێگری دووەمی بەدەستھێنا (دووەم لیوا). دوای بوون بە ئەفسەر، بەھۆی کارەکانییەوە پلەی سوڵتان (کاپتن)ی بەرزکرایەوە و لە ساڵی ١٣٠٢ لەگەڵ ئەفسەرە گەنجەکان دەچێتە فەرەنسا بۆ فێربوونی تەکنیکە سەربازییەکان.[١]
خوێندن لە فەرەنسا
دەستکاریلە ساڵی ١٣٠٢دا ڕەزمارا لەگەڵ ھەندێک ئەفسەری دیکە بۆ درێژەدان بە خوێندن ڕەوانەی فەڕەنسا کرا. لە زانکۆی سەربازی سان سێر خوێندنی سەربازی تەواو کردووە و دوای دوو ساڵ گەڕاوەتەوە ئێران. چووەتە بواری پیادە و دەرچووی کۆلێژی سان سێر بووە.
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ دھقان، امیر حسین (June 27, 2009). «حاجعلی فرماندە بیباک» (PDF). آعتماد ملی. ۹۵۴: ۱۲. لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٤ی شوباتی ٢٠٢٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٢ ھێنراوە – via magiran.com.
{{cite journal}}: زیاتر لە یەک دانە لە|ناونیشانی ئەرشیڤ=و|archive-url=دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|date=(یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە حاجعەلی ڕەزمارا تێدایە. |