مستەفا بێسارانی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب ←‏سەرچاوەکان: portal bar ← تووڵی دەروازە
چاکسازی
ھێڵی ١:
[[پەڕگە:QebriBêsarani.jpg|وێنۆک|300px|قەبری مامۆستا مستەفا بێسارانی لە نزیکی گوندی مەحموواوای سەوڵاوا]]
'''مەلا مستەفای بێسارانی''' (لەدایکبووی ١٦٤٣- [[بێساران]]، [[سنە]] — ١٧٠٢ بێساران) ھۆنڕاوەنووسێکی بەناوبانگی [[کورد]]ی شێوەزاری [[ھەورامی]] بووە.
 
== کورتەی ژیان ==
مستەفایمەلا بێسارانیمستەفا کوڕی مەلا قوتبەدین کوڕی مەلا شەمسەدینشەمسەدین، لە ساڵی ١٠٥٣ی کۆچی (١٦٤٣ یان ١٦٤٤) لە گوندی [[بێساران]] لە ناوچەی ژاوەرۆ (ئێستا لە [[شارستانی سەوڵاوا]] دایە) لەدایکبووە. سەرەتا لای باوکی و پاشان لە [[نۆدشە]] و [[پایگەلان]] و [[سنە]] دەرسیوانەی مەلایەتیی خوێندووە. دوایلە وەرگرتنیسنە ئیجازەئیجازەی گەڕاوەتەوەدوازدە بۆزانستییەکەی بێسارانمەلایەتیی وەرگرتووە و تابە دوایی«مەلا ھاتنیمستەفای ژیانیبێسارانی» لە ساڵیناو ١١١٣یخەڵکدا کۆچیداناسراوە، (١٧٠١وەک یانشاعیریش ١٧٠٢)«بێسارانی» وەکبووە مەلایبە گوندەکەنازناوی لەوێشیعری. دەمێنێتەوەدوای لەسەروەرگرتنی وەسیەتیئیجازە خۆیگەڕاوەتەوە لەبۆ گۆڕستانیبێساران پیرەھەژارو لەلەوێ نزیکەی سەوڵاوادەستی بە خاکیدەرس وتنەوە ئەسپێرنکردووە.
 
==ھۆنراوە==
بێسارانی زۆربەی ژیانی فەقێیەتی لە پایگەلان بەسەربردووە. بەڵام لە دوای تەواوکردنی خوێندن بە یەکجاری لە بێساران نیشتەجێ بووە و خەریکی مەلایەتیی بووە.
شێعری بێسارانی لە سەر کێشی بڕگەیی و بە شێوەزاری [[ھەورامی]] نووسراوە. کاریگەرییەکی گرنگی لە شێعری کوردی و بە تایبەت ھەورامیدا بووە. [[پیرەمێرد]] بڕێک لە ھۆنراوەکانی وەرگێڕاوەتە سەر شێوەزاری سۆرانی. [[مەولەوی]] لە شێعرەکانیدا ناوی بێسارانی دەبا دەبا و دەڵێ:
 
== مردن ==
لە ساڵی ١١١٣ی کۆچیدا (١٧٠١ یان ١٧٠٢) وەک مەلای گوندەکە لەوێ دەمێنێتەوە، لەسەر وەسیەتی خۆی لە گۆڕستانی پیرەھەژار لە نزیکەی سەوڵاوا بە خاکی ئەسپێرن.
 
== ھۆنراوە ==
شێعری بێسارانی لە سەر کێشی بڕگەیی و بە شێوەزاری [[ھەورامی|ھەورامیی]] نووسراوە. کاریگەرییەکی گرنگی لە شێعری کوردی و بە تایبەت ھەورامیدا بووەھەبووە. [[پیرەمێرد]] بڕێک لە ھۆنراوەکانی وەرگێڕاوەتە سەر شێوەزاری سۆرانی. [[مەولەوی]] لە شێعرەکانیدا ناوی بێسارانی دەبا دەبا و دەڵێ:
{{شیعر|«بێسارانی»یەن نە تۆی فەرد من |خەم چەنی خەمان زوو مەبۆ ساکن}}
 
Line ٣٩ ⟶ ٤٥:
}}
== سەرچاوەکان ==
* ''دیوانی بێسارانی''،بێسارانی، مەلا مستەفای بێسارانی، لێکدانەوەی حەکیم مەلا ساڵح، کتاب مهرگان،مھرگان، سنە، ١٩٩٦.
* دیوانی بێسارانی، بەرگی یەکەم، کۆکردنەوە و لێکۆڵینەوە و لێکدانەوە: کیومرث نیک رفتار، لە بڵاوکراوەکانی ئەمیندارێتی گشتی ڕۆشنبیری و لاوان، چاپی یەکەم – ١٩٨٢، چاپخانەی الادیب – بەغدا.
* مێژووی ئەدەبی کوردی، بەرگی دووەم، [[مارف خەزنەدار]]، لاپەڕەکانی ٣٩ تا ٥٧، دەزگای چاپ و بڵاوکردنەوەی ئاراس، ھەولێر:٢٠٠٦.
 
{{تووڵی دەروازە|ژیاننامە|کوردستان|وێژەی کوردی|وێژە|شیعر|ژیاننامە}}
 
{{شیعری کلاسیکی کوردی}}