ویکیپیدیا

مەلالە یووسفزای: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

گەڕان بە مێژوودا
[وەشانی تاوتوێ نەکراو][وەشانی تاوتوێ نەکراو]
→ گۆڕانکاریی کۆنترگۆڕانکاریی نوێتر ←
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
دیداریویکیدەق
ئاڵوگۆڕی Benazir_bhutto_1988.jpg لەگەڵ File:Benazir_bhutto_1989.jpg (لەلایەن CommonsDelinker بە ھۆی:File renamed: Criterion 3 (obvious error) · Photo taken in 1989, not 1988.)
شائەمراز
ھێڵی ٣٢:
لە ٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٢، کاتێک پاسێکی قوتابخانە لە ھەرێمی سوات دەبێت، لەدوای تەواوبوونی تاقیکردنەوەیەک، مەلالە و دوو کچی تر لەلایەن چەکدارێکی [[تاڵیبان]] ھەوڵی تیرۆرکردنیان دەدرێت بەھۆی ئاشکرابوونی؛ تەقەکەرەکە ڕای کرد. لەوکاتە مەلالە لەلایەن چەکدارەکە تەقەی لێکرا، کاتێک برایە نەخۆشخانەی سەربازیی نەخۆشانی دڵ ئەوا بارودۆخی ناوبراو جێگیر نەبوو. دوای تێپەڕینی چەند ڕۆژێک دۆخی مەلالە باشتر بوو، دواتر بۆ وەرگرتنی چارەسەری زیاتر گەیەندرایە نەخۆشخانەی ئیلیزابێت لە بیرمینگھام، بەریتانیا.<ref>{{cite news|url=http://gma.yahoo.com/72-hours-saved-malala-doctors-reveal-first-time-101347540--abc-news-topstories.html|title=The 72 Hours That Saved Malala: Doctors Reveal for the First Time How Close She Came to Death|work=[[Good Morning America]]|publisher=[[Yahoo! News]]|date=7 October 2013|accessdate=10 October 2014|author=Schifrin, Nick|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141023175300/https://gma.yahoo.com/72-hours-saved-malala-doctors-reveal-first-time-101347540--abc-news-topstories.html|archivedate=23 October 2014|df=dmy-all}}</ref> ھەوڵی کوشتنی مەلالە دەنگدانەوە و پشتگیرییەکی جیھانیی بۆ دروستکرد. ئاژانسی دی دەبلیووی ئەڵمانی لە کانوونی دووەمی ٢٠١٣، ڕاپۆرتێکی بڵاوکردەوە و تێیدا باسی ئەوەی کرد «کە لەوانەیە مەلالە ببێتە بەناوبانگترین نەوجەوانی جیھان.»<ref>{{cite news|url=http://www.dw.de/will-malalas-influence-stretch-to-europe/a-16532149|title=Will Malala's Influence Stretch to Europe?|author=Kyle McKinnon|date=18 January 2013|publisher=Deutsche Welle|accessdate=24 July 2013|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130818100429/http://www.dw.de/will-malalas-influence-stretch-to-europe/a-16532149|archivedate=18 August 2013}}</ref> حەفتەیەک لەدوای ھەوڵدان بۆ کوشتنی، گرووپێک لە زانای ئیسلامی لە پاکستان فەتوایەکیان لەدژی ئەو کەسانەی کە ھەوڵی کوشتنی مەلالەیان دابوو دەرکرد دەرکرد.<ref name="theguardian.com">{{cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2012/oct/12/malala-yousafzai-fatwa-gunmen-pakistan|title=Malala Yousafzai: 'fatwa' issued against gunmen|work=The Guardian|date=12 October 2012|accessdate=21 August 2017|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170821212736/https://www.theguardian.com/world/2012/oct/12/malala-yousafzai-fatwa-gunmen-pakistan|archivedate=21 August 2017}}</ref> لەوکاتە [[تاڵیبان]] لەلایەن کۆمەڵگای نێونەتەوەیی، حکوومەتەکان، ڕێکخراوەکانی مافەکانی مرۆڤ و گرووپە فێمێنیستییەکان ڕەخنەباران و ئیدانەکران. لە وەڵامی ڕەخنە و ئیدانەکاندا، تاڵیبانیش ڕەخنەیان لە مەلالە گرت، و بەدووریشیان نەزانی کە ھەوڵی دووەم بدەن بۆ کوشتنی. بەیاننامەکەی تاڵیبان کاردانەوەی زیاتری نێونەتەوەیی لەمەڕ بابەتەکە دروستکرد.{{Citation needed|date=August 2018}}
 
لەدوای چاکبوونەوەی، مەلالە یووسفزای بووە چالاکوانێکی دیار لە باسی مافەکانی خوێندن. لە بیرمینگھام، لەگەڵ شزا شاھید بووە ھاودامەزرێنەری ڕێکخراوەی [[مەلالە فەند]]، کە ڕێکخراوێکی قازانج نەویستە.<ref>{{Cite news|url=http://www.dawn.com/news/1099347|title=$7 million from Malala Fund for education project in remote areas|date=12 April 2014|publisher=DAWN.COM|language=en|access-date=3 February 2017|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170106113300/http://www.dawn.com/news/1099347|archivedate=6 January 2017}}</ref> لە ساڵی ٢٠١٣دا، بەھاوبەشی کتێبێکی لەسەر ژیانی خۆی بەناوی «من مەلالەم» بڵاوکردەوە.<ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/books/best-sellers/2013/11/03/|title=Best Sellers – November 3, 2013 – The New York Times|access-date=3 February 2017|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170128001804/http://www.nytimes.com/books/best-sellers/2013/11/03/|archivedate=28 January 2017}}</ref> لە ساڵی ٢٠١٢دا، یەکەم خەڵاتی نەتەوەییی گەنجانی ئاشتیی پاکستانی لەگەڵ [[خەڵاتی ساخارۆڤ]]ی پێ درا. لە ساڵی ٢٠١٤دا، بەھاوبەشی لەگەڵ [[کایلاش ساتیارتی]]، خەڵاتی نۆبێلی لە ئاشتی وەرگرت. ئەوکاتە مەلالە ١٧ ساڵان بوو، و بووە بچووکترین وەرگری [[خەڵاتی نۆبێل]].<ref name=":1">{{cite web|url=https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/lists/age.html|title=Nobel Laureates by Age|publisher=nobelprize.org|date=20 October 2014|accessdate=20 October 2014|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141010190719/http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/lists/age.html|archivedate=10 October 2014}}</ref><ref name="tribune.com.pk">{{cite news|url=http://tribune.com.pk/story/773258/malala-yousafzai-shares-nobel-peace-prize-with-indian-activist/|title=Malala Yousafzai becomes youngest-ever Nobel Prize winner|newspaper=The Express Tribune|date=10 October 2014|accessdate=10 October 2014|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141013002816/http://tribune.com.pk/story/773258/malala-yousafzai-shares-nobel-peace-prize-with-indian-activist/|archivedate=13 October 2014}}</ref><ref name="nobel-2014">{{cite press release|url=https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2014/press.html|title=The Nobel Peace Prize for 2014|publisher=Nobel Media AB|accessdate=10 October 2014|date=10 October 2014|location=Oslo|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141010114631/http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2014/press.html|archivedate=10 October 2014}}</ref> لە ساڵی ٢٠١٥دا، دۆکیومێنتارییەک لەسەر ژیانی مەلالە بەناوی «ئەو ناوی نام بە مەلالە» بەرھەمھێنرا، کە بووە پاڵێوراوی لیستی کۆتاییی [[خەڵاتەکانی ئۆسکار]]. لە ساڵانی ٢٠١٣، ٢٠١٤ و ٢٠١٥دا، لەلایەن [[تایم (کۆوار)|گۆڤاری تایم]] وەک یەکێک لە ١٠٠ کاریگەرترین کەسایەتیی ساڵ لە جیھان دیاریکرا. لە ساڵی ٢٠١٥دا، لەلایەن کەنەدا ھاوڵاتینامەیھاووڵاتینامەی شانازی (فەخر) بەخشرایە مەلالە.<ref>{{cite news|title=Malala Yousafzai awarded honorary Canadian citizenship|url=https://www.dawn.com/news/1326534/malala-yousafzai-awarded-honorary-canadian-citizenship|accessdate=12 April 2017|work=DAWN.COM|date=12 April 2017|language=en|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170413051524/https://www.dawn.com/news/1326534/malala-yousafzai-awarded-honorary-canadian-citizenship|archivedate=13 April 2017}}</ref> لە ساڵانی ٢٠١٣ بۆ ٢٠١٧، مەلالە خوێندنی لە دواناوەندی ئێدگباستن لە ئینگلتەڕا تەواوکرد،<ref name="bb2">{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-birmingham-21846817|title=Malala Yousafzai attends first day at Edgbaston High School in Birmingham|publisher=BBC News|date=19 March 2013|accessdate=30 October 2014|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141226213632/http://www.bbc.co.uk/news/uk-england-birmingham-21846817|archivedate=26 December 2014}}</ref> لە ئێستادا بۆ بەدەستھێنانی بەکالۆریۆس لە بەشی فەلسەفە، سیاسەت و ئابووری لە زانکۆی لەیدی مارگرێت ھاڵ، ئۆسکفۆرد دەخوێنێت.<ref>{{cite news|title=A level results: Malala Yousafzai gets a place at Oxford|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-birmingham-40959543|date=17 August 2017|accessdate=17 August 2017|work=BBC News|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170817092844/http://www.bbc.co.uk/news/uk-england-birmingham-40959543|archivedate=17 August 2017}}</ref>
 
== ژیانی سەرەتایی ==
ھێڵی ٣٩:
یووسفزای لە ١٢ی تەممووزی ١٩٩٧ لە ھەرێمی سوات لە باکووری ڕۆژاوای پاکستان لەدایکبوو، لە خێزانێکی نزمتر لە چینی ناوەڕاست.<ref>{{cite book|last=Rowell|first=Rebecca|url=https://archive.org/details/malalayousafzaie0000rowe|title=Malala Yousafzai: Education Activist|date=1 September 2014|publisher=ABDO|isbn=978-1-61783-897-2|page=[https://archive.org/details/malalayousafzaie0000rowe/page/45 45]|accessdate=18 August 2017|url-access=registration}}</ref> مەلالە کچی [[زیائەدین یووسفزای]]ە.<ref>{{cite news|last1=Thomas|first1=Rebecca|title=Malala Yousafzai: Her father's daughter|url=https://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-34637751|work=BBC News|date=6 November 2015|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170421170030/http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-34637751|archivedate=21 April 2017}}</ref> خێزانەکەی لەپەیڕەوی [[موسڵمان]]ی [[سوننە]]ن.<ref name="Class dismissed3"/> لە نەتەوەی پاشتون.<ref name="Ali">{{cite news|title=Malala and Sharbat Gula: Pashtun Icons of Hope|url=http://newswatch.nationalgeographic.com/2012/10/14/malala/|work=National Geographic|author=Saleem Ali|location=University of Queensland, Australia|date=14 October 2012|accessdate=29 September 2013|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131026061720/http://newswatch.nationalgeographic.com/2012/10/14/malala/|archivedate=26 October 2013}}</ref> لەکاتی لەدایکبوونی ئەوا خێزانەکەی پارەی تەواویان نەبووە، بۆیە لەدایکبوونی مەلالە بەیارمەتی دراوسێکانیانەوە بووە.<ref>{{cite book|last=Throp|first=Claire|url=https://books.google.com/books?id=-SolCgAAQBAJ&pg=PA12|title=Malala Yousafzai|publisher=Heinemann Raintree|year=2015|isbn=978-1-4846-2469-2|page=12|accessdate=19 August 2017}}</ref> ناویان نا مەلالە (بەمانای خەمگینی دێت)،<ref name="BBC Diary">{{cite news|title=Diary of a Pakistani schoolgirl|publisher=BBC News|date=19 January 2009|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7834402.stm|accessdate=11 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121011020738/http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7834402.stm|archivedate=11 October 2012}}</ref> ناوەکەی لە مەلالای مایواند ھاتووە، کە ژنە شاعیر و جەنگاوەرێکی ئەفغانی بوو دژ بە ئینگلیز.<ref>{{cite news|title=Bacha Khan's philosophy of non-violence and Benazir Bhutto's charisma inspires Malala|url=http://tribune.com.pk/story/322054/bacha-khans-philosophy-of-non-violence-and-benazir-bhuttos-charisma-inspires-malala|work=The Express Tribune|date=16 January 2012|accessdate=11 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121016043932/http://tribune.com.pk/story/322054/bacha-khans-philosophy-of-non-violence-and-benazir-bhuttos-charisma-inspires-malala/|archivedate=16 October 2012}}</ref> پاشناوی یووسفزای، دەگەڕێتەوە بۆ تیرە گەورەکەی پاشتون کەدەکەوێتە ھەرێمی سوات لە پاکستان، کە مەلالە ھەر لەوێوە گەورەدەبێت. مەلالە لەماڵەکەی لە میگۆرا، لەگەڵ دوو برا بچووکتر لەخۆی، بەناوەکانی کۆشال و ئەتال لەگەڵ دایک و باوکی، زیائەدین و توور پیکای و دوو مریشکی ماڵیش دەژیان.<ref name="BBC2012"/>
 
مەلالە زمانەکانی پاشتۆ، ئوردوو و ئینگلیزی بەباشی دەزانێت، کە بەزۆری لەلایەن باوکییەوە [[زیائەدین یووسفزای]] فێربوو، کە باوکی شاعیر و خاوەنی قوتابخانەیەکیشە،<ref>{{cite news|last=Tooley|first=James|title=Malala for free schools: Why does the media hide the fact that she's for educational choice — as are so many developing nations?|url=http://www.spectator.co.uk/features/9073181/malalas-school-wars/|work=The Spectator|accessdate=13 November 2013|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131113043244/http://www.spectator.co.uk/features/9073181/malalas-school-wars/|archivedate=13 November 2013}}</ref> ھەروەھا چالاکوانی پەروەردەییەپەروەردەیییە کە چەند قوتابخانەیەکی ناحکومی بەڕێوەدەبات لەژێرناوی قوتابخانەی کوشال.<ref>{{cite web|last=Coulson|first=Andrew J.|title=Why Malala Didn't Go to Public School|url=http://www.cato.org/blog/why-malala-didnt-go-public-school|publisher=Cato Institute|accessdate=13 November 2013|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131113033645/http://www.cato.org/blog/why-malala-didnt-go-public-school|archivedate=13 November 2013}}</ref><ref name="My conversations with2">{{cite news|author=Owais Tohid|title=My conversations with Malala Yousafzai, the girl who stood up to the Taliban|page=3|newspaper=[[The Christian Science Monitor]]|date=11 October 2012|url=http://www.csmonitor.com/World/Global-News/2012/1011/My-conversations-with-Malala-Yousafzai-the-girl-who-stood-up-to-the-Taliban-video|accessdate=11 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121012010023/http://www.csmonitor.com/World/Global-News/2012/1011/My-conversations-with-Malala-Yousafzai-the-girl-who-stood-up-to-the-Taliban-video|archivedate=12 October 2012}}</ref> لە چاوپێکەوتنێکیدا، مەلالە ئاشکرایکرد کە حەزی دەکرد ببێتە پزیشک بەڵام لەلایەن باوکی ھاندرا بۆئەوەی ببێتە کەسێکی سیاسیی.<ref name="BBC2012"/> مەلالە لەلای باوکی جێگایەکی تایبەتی ھەبوو، باوکی ڕێگای پێدەدات لە درەنگانی شەو بەخەبەربێت و لەگەڵیدا وتووێژی سیاسیی بکات بەڵام دوای خەوتنی دوو براکەی.<ref name="My small video star">{{cite news|author=Adam B. Ellick|title=My 'Small Video Star' Fights for Her Life|newspaper=[[The New York Times]]|date=9 October 2012|url=http://thelede.blogs.nytimes.com/2012/10/09/my-small-video-star-fights-for-her-life/|accessdate=11 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121010215120/http://thelede.blogs.nytimes.com/2012/10/09/my-small-video-star-fights-for-her-life/|archivedate=10 October 2012|df=dmy-all}}</ref>
[[پەڕگە:Malala Yousafzai Role Models 2.jpg|وێنۆک|ئەو کەسانەی کاریگەربوون لەسەر مەلالە، [[محەممەد عەلی جیناح]]، [[نێلسۆن ماندێلا|ماندێلا]] و [[مارتین لووتر کینگ جەی-ئاڕ.|مارتن لووتەر کینگ]].]]
بەوەرگرتنی ئیلھام لە ھەریەکە لە [[محەممەد عەلی جیناح]] و سەرۆکوەزیران [[بێنەزیر بوتۆ]]، مەلالە لە سەرەتای ئەیلوولی ٢٠٠٨ دەستیکرد بە قسەکردن و چالاکی لەسەر مافەکانی خوێندن، کاتێک باوکی بردی بۆ پیشاوەر بۆ ئەوەی قسەبکات بۆ یانەی ڕۆژنامەوانی پیشاوەر.<ref name="ReferenceA"/> "چۆن تاڵیبان دەوێرێت مافە سەرەتاییەکانمسەرەتایییەکانم لە خوێندن لێبستێنێت؟" مەلالە ئەم قسەیەی ڕووبەڕووی ئامادەبووان کردەوە، کە دواتر لە ڕۆژنامە و کەناڵە تەلەفزیۆنییەکانیتەلەڤیزیۆنییەکانی ناوچەکە پەخشکرا.<ref>{{cite news|url=https://www.thestar.com/news/world/pakistan/article/716131--brave-defiance-in-pakistan-s-swat-valley|title=Brave defiance in Pakistan's Swat Valley|work=Toronto Star|author=Westhead, Rick|date=26 October 2009|accessdate=15 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121013022438/http://www.thestar.com/news/world/pakistan/article/716131--brave-defiance-in-pakistan-s-swat-valley|archivedate=13 October 2012}}</ref> لە ساڵی ٢٠٠٩، مەلالە وەک مەشقکار و دواتریش بە یاریدەدەری فێرکەر لە پەیمانگای ڕاپۆرتنووسینی جەنگ و ئاشتی بەشداربوو لە پڕۆگرامی بیری ئازادی لاوانی پاکستان، کە کاریان دەکرد لەناو قوتابخانەکانی ناوچەکە بۆ یارمەتیدانی لاوان و بەشداری پێکردنیان لە وتووێژەکان دەربارە کێشە کۆمەڵایەتییەکان بەبەکارھێنانی ئامرازەکانی ڕۆژنامەوانی، تووێژی کراوە و دیالۆگکردن.<ref>{{cite web|url=https://www.iwpr.net/global-voices/young-journalist-inspires-fellow-students|website=Institute for War and Peace Reporting|accessdate=15 July 2015|title=Young Journalist Inspires Fellow Students|date=5 December 2009|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150710112736/https://www.iwpr.net/global-voices/young-journalist-inspires-fellow-students|archivedate=10 July 2015|df=dmy-all}}</ref>
 
=== بلۆگەری بی بی سی ===
ھێڵی ٥٤:
}}
 
لە کۆتاییەکانیکۆتایییەکانی ٢٠٠٧، عەمار ئەحمەد خان، لەگەڵ ھاوڕێکانی لە ماڵپەڕی بی بی سی ئوردوو، بەشێوازێکی نوێ ڕووماڵی گەشەسەندن و کاریگەرییەکانی تاڵیبانیان لە سوات ئەنجامدا. ئەوان پرسیاریان لەکچانی قوتابخانە کرد کە بەناوی خوازراو لەبارەی ژیانی خۆیان بنووسن. پڕۆژەکەیان بردە پیشاوەر و عەبدولحەی کاکار، بەڵام ھیچ کەسێک لە قوتابیان ئامادەیی و ویستی نووسینی نەبوو، بەوەی بەمترسیان دەزانی لەسەر خێزانەکانیان. لە کۆتاییدا، [[زیائەدین یووسفزای|زیائەدین]] کچە ١١ ساڵانەکەی خۆی پێشنیارکرد.<ref name="malalabbccontact">{{cite news|title=Pakistani Heroine: How Malala Yousafzai Emerged from Anonymity|url=http://world.time.com/2012/10/23/pakistani-heroine-how-malala-yousafzai-emerged-from-anonymity/|publisher=Time World|accessdate=12 October 2013|date=23 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131020203236/http://world.time.com/2012/10/23/pakistani-heroine-how-malala-yousafzai-emerged-from-anonymity/|archivedate=20 October 2013}}</ref> لەوکاتەدا، چەکدارانی تاڵیبان لەلایەن مەولانا فەزلوڵا ڕێبەرایەتی دەکرا و دەستیانگرتبوو بەسەر دۆڵی سوات، سەیرکردن و گوێگرتن لە تەلەڤیزیۆن و گۆرانی، خوێندنی کچان،<ref name="new yorker5">{{cite news|url=http://www.newyorker.com/online/blogs/newsdesk/2012/10/the-girl-who-wanted-to-go-to-school.html|title=The Girl Who Wanted To Go To School|author=Peer, Basharat|work=[[The New Yorker]]|date=10 October 2012|accessdate=15 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121012232752/http://www.newyorker.com/online/blogs/newsdesk/2012/10/the-girl-who-wanted-to-go-to-school.html|archivedate=12 October 2012}}</ref> چوونی ژنان بۆ بازاڕ قەدەغەکرابوون.<ref name="portrait2">{{cite news|title=Malala Yousafzai: Portrait of the girl blogger|publisher=BBC News|date=10 October 2012|url=https://www.bbc.co.uk/news/magazine-19899540|accessdate=11 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121011081725/http://www.bbc.co.uk/news/magazine-19899540|archivedate=11 October 2012|df=dmy-all}}</ref> لاشەی پۆلیسەکان لەناوەڕاستی گۆڕەپانەکان ھەڵدەواسران.<ref name="new yorker5"/> لە سەرەتادا، کچێک بەناوی ئایشا ڕازی بوو کە یادەوەرییەکانی بنووسێتەوە، بەڵام دواتر لەلایەن باوکییەوە پەشیمان کرایەوە لەترسی تۆڵەی تاڵیبان. تاکە بژاردە، مەلالە بوو، کە چوار ساڵ لە ئایشا بچووکترە، لەھەمان کاتدا لەپۆلی حەوتدا بوو ئەوکاتە.<ref name="iwpr2">{{cite news|url=https://iwpr.net/global-voices/young-pakistani-journalist-inspires-fellow-students|title=Young Pakistani Journalist Inspires Fellow Students|date=15 January 2010|publisher=Institute of War & Peace Reporting|accessdate=28 April 2016|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160530220816/https://iwpr.net/global-voices/young-pakistani-journalist-inspires-fellow-students|archivedate=30 May 2016}}</ref> تەواوی نووسەرانی بی بی سی بەبژاردەی مەلالە ڕازی بوون.<ref name="new yorker5"/>
 
«ئێمە بەوردی ڕووماڵی تووندووتیژی و سیاسەتەکانمان دەکرد لە سوات، بەڵام نەماندەزانی کە خەڵکی ئاسایی چۆن دەژین لەژێر دەسەڵاتی تاڵیبان.»، میرزا واحید، سەرنووسەری پێشووی بی بی سی ئوردوو وتوویەتی. لەپێناو سەلامەتی مەلالە، ئەوا سەرنووسەرانی بی بی سی ئوردوو پێداگربوون لەسەرئەوەی ناوبراو ناوێکی خوازراو بەکاربھێنێت.<ref name="new yorker5"/> مەلالە نووسینەکانی لەژێر ناوی گول مەکای (ناوی گوڵێک) بڵاودەکردەوە،<ref>{{cite news|author=Jon Boone|title=Malala Yousafzai: Pakistan Taliban causes revulsion by shooting girl who spoke out|newspaper=The Guardian|date=9 October 2012|url=https://www.theguardian.com/world/2012/oct/09/taliban-pakistan-shoot-girl-malala-yousafzai|accessdate=12 October 2012|location=London|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131008234026/http://www.theguardian.com/world/2012/oct/09/taliban-pakistan-shoot-girl-malala-yousafzai|archivedate=8 October 2013|df=dmy-all}}</ref> ناوەکەش لە کارەکتەرێکی فۆلکلۆری پاشتون ھاتووە.<ref name="human tragedy">{{cite news|first=Manzoor|last=Ali|title=Where it all started: 'A diary that highlighted Swat's human tragedy'|date=12 October 2012|url=http://tribune.com.pk/story/450515/where-it-all-started-a-diary-that-highlighted-swats-human-tragedy/|work=The Express Tribune|accessdate=15 October 2012|quote=The name Gul Makai – a heroine of Pakhtun folktale – was chosen as an apt pseudonym meant to strike a chord with the local population so they could easily identify with Malala's blog, he added.|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130420214413/http://tribune.com.pk/story/450515/where-it-all-started-a-diary-that-highlighted-swats-human-tragedy/|archivedate=20 April 2013}}</ref><ref name="H.A. Rose">{{cite book|last1=Rose|first1=H.A.|url=http://www.panjabdigilib.org/webuser/searches/displayPageContent.jsp?ID=2246&CategoryID=1&page=92&Searched=%22A+Glossary+of+the+Tribes+and+Castes%22|title=A Glossary of the Tribes and Castes of the Punjab and North-West Frontier Province|year=1911|volume=1|page=56|quote=Yet another legend of Yusufzai origin is often recited by the Kurram Dums. It enshrines the lives of Musa Khan and Gulmakai, their quarrels and final reconciliation. It is very well known I believe on the Peshawar side, and has probably been already recorded.|authorlink1=Horace_Arthur_Rose|accessdate=15 October 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131110153316/http://www.panjabdigilib.org/webuser/searches/displayPageContent.jsp?ID=2246&CategoryID=1&page=92&Searched=%22A+Glossary+of+the+Tribes+and+Castes%22|archivedate=10 November 2013|url-status=live}}</ref> لە ٣ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٩، یەکەم نووسینی مەلالە لە بلاگی بی بی سی ئوردوو بڵاوکرایەوە. ئەو بە دەست و خەتی خۆی دەینووسی، پاشان دەیدایە دەست ڕۆژنامەوانێک کە سکانی دەکرد و لەڕیگای ئیمەیڵەوە دەینارد.<ref name="new yorker5"/> لە یەکەم بلاگیدا، مەلالە باسی یەکەم جەنگی سواتی کردبوو کە بووە ھۆی ئامادەنەبوونی ژمارەیەک کچ لە قوتابخانە، ھەروەھا دواتر قوتابخانەکەشی دابخرێت.
 
لە مینگۆرا، تاڵیبان بڕیارێکی دەرکردبوو کە ھیچ کچێک بۆی نییە بچێتە قوتابخانە لەدوای ١٥ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٩. تاڵیبان سەدان قوتابخانەی کچانیشی ڕووخاند.<ref name="new yorker5"/> ئەو شەوەی کە بڕیاری قەدەغەکردنی خوێندنی کچان درا، چەندین تەقە بەرەو ئاسمان کرا، ئەمەش وایکرد کە مەلالە چەندجارێک لەخەو خەبەری ببێتەوە. ڕۆژی دواتر، مەلالە یەکەم پارچە نووسینی خۆی بینی کە بڵاوکراوەتەوە لە ڕۆژنامە ناوخۆییەکانناوخۆیییەکان.<ref name="BBC Diary"/>
 
==== قەدەغەی چوونە قوتابخانە ====
{{Quote box|quote=واپیدەچێت تەنیا لەکاتێک بڕیاری وابدەن کە دەیان قوتابخانە ڕووخێندراون، وەو سەدانیش داخرابن، کە ھێزە چەکدارەکان وایدادەنێن کە قوتابخانەکان دەپارێزن. ئەگەر کارەکانیان لێرە بەڕێکی کردایە، ئەم باروودۆخە قەت بەمشێوەیە نەدەبوو.|source='''مەلالە''', لە بلۆگەکەی بی بی سی ئوردوو، ٢٤ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٩.<ref name="full blog3"/>|align=left|width=35%|quoted=1|salign=left}}دوابەدوای ڕاگەیاندراوەکە، تاڵیبان چەندین قوتابخانەی وێرانکرد. لە ٢٤ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٩، مەلالە نووسی «تاقیکردنەوەی ساڵانەمان لەدوای پشوو دەبێت بەڵام ئەوە تەنھا ئەوکاتە ڕێی تێدەچێت ئەگەر تاڵیبان ڕێگە بە کچەکان بدات بچنە قوتابخانە. لە قوتابخانە پێیان گوتووین کە چەند بەشێک بخوێنێن، بەلام من حەزم ناچێتە خوێندن.»<ref name="full blog3">{{cite news|title=Swat: Diary of a Pakistani schoolgirl (Malala Yousafzai) – BBC|url=http://criticalppp.com/archives/771|archive-url=https://web.archive.org/web/20100715070624/http://criticalppp.com/archives/771|url-status=dead|archive-date=15 July 2010|work=original Urdu and English translation of Yousufzai's blog|publisher=LUBP|accessdate=16 October 2012|df=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100715070624/http://criticalppp.com/archives/771|archivedate=١٥ی تەممووزی ٢٠١٠|deadurl=yes}}</ref>
 
لە شووباتیشوباتی ٢٠٠٩، قوتابخانەکان ھێشتا داخرابوون. لەژێر ھەڕەشەی چەکداریدا، قوتابخانە تایبەتەکانی کوڕان بڕیاریاندبوو کە خوێندن دەستپێنەکەنەوە تاکوو ٩ی شووباتشوبات.<ref name="full blog3"/> لە ٧ی شووبات،شوبات، مەلالە و براکەی گەڕانەوە بۆ شارۆچکەکەیان لە مینگۆرا، بینیان کە شەقامەکان چۆڵبوون، «دەنگێکی نامۆ دەھات، ئێمە چووین بۆ لای سووپەرمارکێتەکە بۆئەوەی دیارییەک بۆ دایکمان بکڕین، بەڵام داخرابوو، لەکاتێک پێشتر تا درەنگانی شەو کراوەبوو. چەندین دوکانی دیکەش داخرابوون.» - مەلالە ئەوەی لە بلۆگەکەی نووسی. ماڵەکەشیان دزی لێکرابوو، تەلەفزیۆنەکەشیانتەلەڤیزیۆنەکەشیان بردرابوو.<ref name="full blog3"/>
 
لە دوای کرانەوەی قوتابخانەی کوڕان، تاڵیبان بڕیارەکەی دەستکاری کرد بۆئەوەی کچانیش لە قۆناغی سەرەتایی بخوێنن، لەو قوتابخانەی کە تێکەڵاوبوون، کوڕ و کچ بەیەکەوە دەیانخوێند. بەڵام قوتابخانەی کچان ھێشتا داخرابوو، مەلالە لە نووسینەکانی ئاماژەی بەوەی کرد کە ٧٠ قوتابی لەکۆی ٧٠٠ قوتابی ئامادەی خوێندن بوون.<ref name="full blog3"/>
 
لە ١٥ی شووبات،شوبات، تەنیا دەنگی گولە لە شەقامەکانی مینگۆرا دەبیسترا، بەڵام باوکی مەلالە دڵی دەدایەوە و پێی دەگوت «مەترسە - تەقەکان بۆ ئاشتین.» باوکی لە ڕۆژنامەکان خوێندبوویەوە کە حکوومەت و چەکداران بۆ ڕۆژی دواتر ڕێکدەکەون. لە درەنگانی شەو، کاتێک تاڵیبان ڕێککەوتنی ئاشتی لەڕێگای ئێف ئێم ڕادیۆوە ڕاگەیاند، دووبارە دەنگی گەڕێکی دیکە لە تەقەکان گەڕایەوە.<ref name="full blog3"/> مەلالە لەدژی تاڵیبان قسەی بۆ بەرنامەی کاپیتاڵ تاڵک کرد لەڕۆژی ١٨ی شووباتشوبات.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-19890029|title=Pakistan media condemn attack on Malala Yousafzai|date=9 October 2012|publisher=BBC News|accessdate=23 July 2013|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130422065719/http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-19890029|archivedate=22 April 2013}}</ref> سێ ڕۆژ دواتر، سەرکردەیەکی ناوچەکەی تاڵیبان، مەولانا فەزلولڵا لەڕێگای ئێف ئێم ڕادیۆیەوە بڕیاری قەدەغەکردنی خوێندنی کچانی ھەڵوەشاندەوە بەمەرجی پۆشینی نیقاب.<ref name="full blog3"/>
 
==== دووبارە کرانەوەی قوتابخانەی کچان ====
لە ٢٥ی شووبات،شوبات، مەلالە لە بلۆگەکەی نووسی «من و ھاوپۆلەکانم، وەک جاران لە پۆلەکەماندا یاری زۆر و خۆشی زۆرمان بینی.»<ref name="full blog3"/> لە ١ی ئازار ١٩ قوتابی لەکۆی ٢٧، ئامادەی پۆلەکە بوون. بەڵام تاڵیبان ھێشتا لە ناوچەکە چالاکبوون، ھێرش و تەقینەوەکان بەردەوامبوون، داوای پارە دەکرا لەبەرامبەر کەسە ونبووەکان.<ref name="full blog3"/> دوای دوو ڕۆژ لەوە، مەلالە نووسی، بۆ جارێکی دیکە شەڕ کەوتە نێوان سوپا و تاڵیبان، دەنگی شەڕەکە دەبیسترا، "خەڵکی لەوە دەترسان کە ئاشتی ماوەیەکی زۆر خۆی نەگرێت. خەڵکی دەیانگووت ڕێککەوتنی ئاشتی ھەمیشەیی نییە، ئەوە تەنیا پشوویێکە بۆ شەڕ."<ref name="full blog3"/> لە ٩ی ئازار، مەلالە لەبارەی پڕۆژە زانستییەکەی قوتابخانە نووسی، ھەروەھا باسی ئەوەشی کرد کە تاڵیبان چیتر لەناو پاسی قوتابخانە پشکنین ناکات، کە پێشتر دەیکرد. نووسینەکانی مەلالە لە بلۆگەکەی بی بی سی ئوردوو، لە ١٢ی ئازار تەواوبوون.<ref name="final entry">{{cite news|title=(Part 10 of Yousfzai's blog)|url=http://www.bbc.co.uk/urdu/interactivity/2009/03/090313_swat_diary_part10_aw.shtml|publisher=BBC Urdu|accessdate=16 October 2012|author=Malala Yousufzai|language=Urdu|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121012011920/http://www.bbc.co.uk/urdu/interactivity/2009/03/090313_swat_diary_part10_aw.shtml|archivedate=12 October 2012}}</ref>
 
=== وەک کەسێکی شوێن ونبوو ===
لە دوای تەوابوونی نووسینەکانی لە بی بی سی، مەلالە و باوکی لەلایەن پەیامنێرێکی نیویۆرک تایمز ئادەم ئیلیک ھەڵبژێردران بۆ درووستکردنیدروستکردنی فیلمێکی بەڵگەنامەیی.<ref name="iwpr2"/> لە مانگی ئایار، سوپای پاکستانی جووڵەیان بەرەو ناوچەکە کرد بۆ کۆنتڕۆڵکردنەوەی لەکاتی شەڕی دووەمی سوات. مینگۆرا چۆڵکرا و خێزانی مەلالە بێ ماڵ مانەوە و لەیەکتریش جیابوونەوە. باوکی چووە پیشاوەر بۆ دەربڕینی ناڕەزایی و بەدەستھێنانی پشتگیری، لەوکاتەی مەلالە لەگەڵ خێزانەکەی مایەوە بۆ شوێنێکی ئارامتر لەگەڵ خزمەکانی. «زۆر بێزاربووم، چونکە ھیچ کتێبێکم لا نەبوو تا بیخوێنمەوە»، مەلالە لە دۆکیومێنتارییەکە وتی.<ref name="BBC2012"/>
 
لەو مانگەدا، لەدوای ڕەخنەگرتن لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا، ئەوا باوکی مەلالە ھەڕەشەی کووشتنی لێکرا لەلایەن فەرماندەیەکی تاڵیبانەوە لەڕێی ڕادیۆ.<ref name="BBC2012"/> بەھۆی ئەمەوە، مەلالە ئیلھامی لە باوکی وەرگرت بۆئەوەی ببێتە کەسێکی سیاسیی نەوەک پزیشک.<ref name="BBC2012"/>{{Quote box|quote=خەونێکی نوێم ھەیە… دەمەوێت ببمە سیاسیی بۆ پاراستنی ئەم وڵاتە. قەیرانی زۆر لە وڵاتەکەمان ھەیە. دەمەوێت ئەو قەیرانانە نەھێڵم.|source='''مەلالە یووسفزای''', (لە فیلمە بەڵگەنامەییەکەیبەڵگەنامەیییەکەی)<ref name="Class dismissed3"/>|align=left|width=35%|quoted=1|salign=left}}لە سەرەتاکانی تەممووز، کەمپی پەنابەرەکان پڕببوون. سەرۆکوەزیرانی پاکستان، لەڕاگەیەندراوێکیدا کە خەڵکێکی زۆر چاوەڕێی بوون، ڕایگەیاند کە ئێستا خەڵکەکە دەتوانن بگەڕێنەوە دۆڵی سوات و ئەوێ سەلامەتە. سوپای پاکستان، لە جەنگەکە توانی چەکدارانی تاڵیبان لەناوچەکە دووربخاتەوە. ڕۆژی ٢٤ی تەممووزی ٢٠٠٩، خێزانی مەلالە لە ماڵەکەیان بەیەک شادبوونەوە. بەڵام بەرلەوەش لەگەڵ کۆمەڵێک چالاکوان چاویان بە نوێنەری باراک ئۆباما سەرۆککۆماری ئەمریکا بۆ کارووباری پاکستان و ئەفغانستان، ڕیچارد ھۆلبرووک کەوت. مەلالە لە دیداری نوێنەرەکە وتی، «بەڕێز باڵیۆز، ئەگەر دەتوانیت یارمەتیمان بدە لە کەرتی خوێندنمان، ئەوا تکایە یارمەتیمان بدە.» دواتر کە خێزانەکەی گەڕانەوە ماڵەوە، ئەوا بینیان زیانێکی ئەوتۆ بەماڵەکەیان نەگەیشتووە، ھەروەھا قوتابخانەکەش تەنیا گلۆپەکانی زیانی پێگەیشتبوو.<ref name="BBC2012"/>
[[پەڕگە:Benazir bhutto 1989.jpg|وێنۆک|[[بێنەزیر بوتۆ|بێنەزیر بۆتۆ]]، سەرۆکوەزیرانی پێشووی پاکستان یەکێک لەو کەسانەی کە ئیلھامبەخش بووە بۆ مەلالە، ھەروەھا بەھۆی ئەوەوە حەزی دەکرد ببێتە سەرۆکوەزیرانی پاکستان.]]
 
=== سەرەتای چالاکییەکان ===
لەدوای فیلمە بەڵگەنامەییەکەی،بەڵگەنامەیییەکەی، ئەوا مەلالە چاوپێکەوتنێکی لەگەڵ کرا لەلایەن کەناڵی ناوخۆیی خیبر بەزمانی پەشتۆیی، بەزمانی [[زمانی ئوردوو|ئوردوو]] لەلایەن کەناڵی دەیلی ئاج ھەروەھا لەگەڵ کەناڵێکی کەنەدی کەپیتال تالک لە ٩ی ئابی ٢٠٠٩.<ref>{{cite news|url=http://www.pakistanherald.com/Program/Capital-Talk-August-19-2009-Hamid-Mir-1586|title=Capital Talk on Wednesday, August 19, 2009|date=19 August 2009|work=Pakistan Herald|accessdate=23 July 2013|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131110153306/http://www.pakistanherald.com/Program/Capital-Talk-August-19-2009-Hamid-Mir-1586|archivedate=10 November 2013}}</ref> نووسینەکانی لە بلۆگەی، بوونە ھۆی نووسینی وتارێکی نوێ لە کانوونی یەکەمی ٢٠٠٩.<ref name="iwpr22">{{cite news|title=Young Journalist Inspires Fellow Students|url=http://iwpr.net/report-news/young-journalist-inspires-fellow-students-0|accessdate=15 October 2012|publisher=Institute for War & Peace Reporting|date=9 December 2009|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130110055240/http://iwpr.net/report-news/young-journalist-inspires-fellow-students-0|archivedate=10 January 2013}}</ref><ref>{{cite news|last=van Gilder Cooke|first=Sonia|title=Pakistani Heroine: How Malala Yousafzai Emerged from Anonymity|url=http://world.time.com/2012/10/23/pakistani-heroine-how-malala-yousafzai-emerged-from-anonymity|work=Time|date=23 October 2012|accessdate=24 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121023164954/http://world.time.com/2012/10/23/pakistani-heroine-how-malala-yousafzai-emerged-from-anonymity/|archivedate=23 October 2012}}</ref> ھەروەھا لە تەلەڤیزیۆن دەرکەوت، وەک چالاکوانێکی مافەکانی ژنان.<ref name="portrait2"/> لە ساڵی ٢٠٠٩ بۆ ٢٠١٠، سەرۆکی بەشی منداڵانی ڕێکخراوی کپال کۆر بوو.<ref name="assembly2010">{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=5THfRXtOBrc|title=Child Assembly ensures a voice for youth affected by crises in Swat, Pakistan|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160729223130/https://www.youtube.com/watch?v=5THfRXtOBrc|archivedate=29 July 2016}}</ref><ref name="assembly2009">{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=RKPxkmgNwHI|title=District Child Assembly Swat 2009|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160609035303/https://www.youtube.com/watch?v=RKPxkmgNwHI|archivedate=9 June 2016}}</ref> لە ساڵی ٢٠١١، مەلالە مەشقی بە کچەکانی ناوچەکەی دەکرد بەھاوبەشی لەگەڵ ڕێکخراوی «کچانی ئاوارە»، کە ڕێکخراوێکە بۆ بەھێزکردنی ژنان و بەشێوەی ئاشتیانە دژی ڕادیکالیزمە لە پڕۆسەی خوێندن.<ref name="guar2018">{{cite web|last1=Briggs|first1=Billy|title=The Peshawar women fighting the Taliban: 'We cannot trust anyone'|url=https://www.theguardian.com/cities/2015/oct/13/the-peshawar-women-fighting-the-taliban-we-cannot-trust-anyone|website=The Guardian|accessdate=13 December 2018}}</ref>
 
لە تشرینی یەکەمی ٢٠١١، دیزمۆند توتو، چالاکوانی ئەفریقای باشوور، مەلالەی بۆ خەڵاتی ئاشتی منداڵانی نێونەتەوەیی پاڵاوت. مەلالە بووە یەکەم پاکستانی کە بۆ ئەم خەڵات پاڵێوراو بکرێت. لە ڕاگەیەندراوەکە نووسرابوو «مەلالە ئازایە وەستایەوە بۆخۆی و کچانی وڵاتەکەی لەبەردەم میدیا ناوخۆیی و نێونەتەوەیییەکان، تا جیھان بزانێت کە کچانیش مافی ئەوەیان ھەیە بچنە قوتابخانە.»<ref name="Tutu2">{{cite news|url=http://childrenspeaceprize.org/2011/10/25/desmond-tutu-announces-nominees-children's-peace-prize-2011-2|title=Desmond Tutu announces nominees Children's Peace Prize 2011|publisher=The International Children's Peace Prize|date=25 October 2011|accessdate=15 October 2012|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120308061634/http://childrenspeaceprize.org/2011/10/25/desmond-tutu-announces-nominees-children%E2%80%99schildren’s-peace-prize-2011-2/|archivedate= ٨ی ئازاری ٢٠١٢|df=|dead-url=yes}}</ref> دواتر میشێلا ماکرۆت لە ئەفریقای باشوور، خەڵاتەکەی بردەوە.<ref>{{cite web|url=http://www.kidsrights.org/News/articleType/ArticleView/articleId/49/Michaela-Mycroft-winner-of-International-Childrens-Peace-Prize-2011|title=Michaela Mycroft winner of International Children's Peace Prize 2011|date=21 November 2011|work=International Children's Peace Prize|accessdate=21 November 2011|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160127073957/http://www.kidsrights.org/News/articleType/ArticleView/articleId/49/Michaela-Mycroft-winner-of-International-Childrens-Peace-Prize-2011|archivedate=27 January 2016}}</ref>
 
ناوبانگی مەلالە زیاتربوو کاتێک، دوای مانگێک لە کانووی یەکەم، خەڵاتی ئاشتی لاوانی نەتەوەیی لە پاکستان وەرگرت.<ref name="new yorker5"/><ref name="Tutu3">{{cite news|url=http://childrenspeaceprize.org/2011/10/25/desmond-tutu-announces-nominees-children's-peace-prize-2011-2|title=Desmond Tutu announces nominees Children's Peace Prize 2011|publisher=The International Children's Peace Prize|date=25 October 2011|accessdate=15 October 2012|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120308061634/http://childrenspeaceprize.org/2011/10/25/desmond-tutu-announces-nominees-children%E2%80%99schildren’s-peace-prize-2011-2/|archivedate= ٨ی ئازاری ٢٠١٢|df=|dead-url=yes}}</ref> لە ١٩ی کانوونی یەکەمی ٢٠١١، سەرۆکوەزیران یووسف ڕەزا گیلانی خەڵاتی ئاشتی لاوانی نەتەوەیی بە مەلالە بەخشی، وتیشی کە مەلالە ئەندامی ھیچ حیزبێک نییە، ھیوادارە کە حیزبێکی نیشتمانی بۆخۆی دابمەزرێنێت بۆ گەیاندنی پەیامی گرنگی خوێندن.<ref name="School named">{{cite news|title=Malala in the House, plans to launch political party|newspaper=Dawn|location=Pakistan|date=4 January 2012|url=http://dawn.com/2012/01/04/school-named-after-malala/|accessdate=11 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120925081018/http://dawn.com/2012/01/04/school-named-after-malala/|archivedate=25 September 2012}}</ref> لەسەر داوای مەلالە، سەرۆکوەزیران کەمپێکی خوێندنی ئایتی لە کۆلێژی ژنانی سوات کردەوە ھەروەھا دواتر قوتابخانە ئامادەییەکەشئامادەیییەکەش بەناوی ئەوەوە کرا.<ref>{{cite news|author=Sumera Khan|title=National peace prize named after Malala Yousafzai|newspaper=The Express Tribune|date=20 December 2011|url=http://tribune.com.pk/story/309285/national-peace-prize-to-be-named-after-malala-yousafzai-gilani/|accessdate=11 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120213135811/http://tribune.com.pk/story/309285/national-peace-prize-to-be-named-after-malala-yousafzai-gilani/|archivedate=13 February 2012|df=dmy-all}}</ref> لە ساڵی ٢٠١٢، مەلالە پلانی دامەزراندنی ڕێکخراوی پەروەردەیی مەلالای دانا، بۆ یارمەتیدانی ئەو کچە ھەژارانەی کە دەچنە قوتابخانە.<ref name="foundation article">{{cite news|url=http://www.csmonitor.com/World/Latest-News-Wires/2012/1010/Malala-Yousufzai-Pakistani-schoolgirl-had-defied-threats-from-Taliban-for-years-video|title=Malala Yousufzai: Pakistani schoolgirl had defied threats from Taliban for years (+video)|author=Mehsud, Saud|work=The Christian Science Monitor|date=10 October 2012|accessdate=15 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121015043012/http://www.csmonitor.com/World/Latest-News-Wires/2012/1010/Malala-Yousufzai-Pakistani-schoolgirl-had-defied-threats-from-Taliban-for-years-video|archivedate=15 October 2012}}</ref> ھەر لەو ساڵە، مەلالە لە قوتابخانەی مارکسی نەتەوەیی دەیخوێند.<ref>{{cite news|last1=Waraich|first1=Oscar|title=Malala, Obama, socialism: Nobel laureate's political views are complex|url=http://america.aljazeera.com/articles/2014/12/23/-hold-malala-obamasocialismnobellaureatespoliticalviewscomplex.html|accessdate=20 January 2020|work=Al Jazeera|date=December 23, 2014}}</ref><ref>{{cite news|last1=Norton|first1=Ben|title=The Malala that they ignore|url=https://www.greenleft.org.au/content/malala-they-ignore|accessdate=20 January 2020|work=Green Left|date=6 September 2016|language=en}}</ref>
 
== ھەوڵی کووشتن ==
ھێڵی ٩٣:
ئۆفەری چارەسەرکردنی مەلالە، لە چەندین وڵاتی جیھانی گەیشت. لە ١٥ی تشرینی یەکەم، مەلالە گەشتیکرد بۆ بەریتانیا بۆ وەرگرتنی چارەسەری زیاتر، ئەمەش دوای قبووڵکردنی لەلایەن پزیشک و خێزانەکەی. فڕۆکەکەی لە [[بێرمینگام|بیرمینگھام]] نیشتەوە، دواتر لە نەخۆشخانەی شاژنە ئیلیزابێت چارەسەری پێویستی بۆکرا، یەکێک لە پزیشکەکانی پسپۆڕبوو لە بواری بریندارانی جەنگ.<ref>{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/pakistan/9608832/Malala-Yousafzai-Pakistani-girl-shot-by-Taliban-to-be-treated-in-Birmingham.html|title=Malala Yousafzai: Pakistani girl shot by Taliban to be treated in Birmingham hospital that treats wounded soldiers|work=The Telegraph|date=15 October 2012|accessdate=15 October 2012|location=London}}</ref> بەپێی ڕاپۆرتی میدیاکان، کە حکوومەتی بەریتانی ڕایگەیاندووە کە «سەرجەم تێچووی گواستننەوە، [[ڤیزە]]، تەندرووستی، شوێنی مانەوە و خەرجییەکانی دیکەی مەلالە و یاوەرەکانی لەلایەن حکوومەتی پاکستانییەوە دراوە.»<ref>{{cite news|title=Malala Yousafzai: Pakistani girl shot by Taliban to be treated in Birmingham hospital that treats wounded soldiers|newspaper=The Daily Telegraph|date=15 October 2012|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/pakistan/9608832/Malala-Yousafzai-Pakistani-girl-shot-by-Taliban-to-be-treated-in-Birmingham-hospital-that-treats-wounded-soldiers.html|accessdate=11 November 2014|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150327032433/http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/pakistan/9608832/Malala-Yousafzai-Pakistani-girl-shot-by-Taliban-to-be-treated-in-Birmingham-hospital-that-treats-wounded-soldiers.html|archivedate=27 March 2015|df=dmy-all}}</ref>
 
لە ١٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٢، مەلالە لە کۆما ھاتە دەرەوە، کە دواتر وتی ئەو چانسێکی باشی ھەبووە کە برینەکەی زیانی بە مێشکی نەگەیاندووە.<ref>{{cite news|last=Bennett|first=Dashiell|title=Malala Yousufzai Comes Out of Her Coma|url=http://www.theatlanticwire.com/global/2012/10/malala-yousufzai-comes-out-her-coma/58061|publisher=Atlantic Wire|date=17 October 2012|accessdate=17 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121019080746/http://www.theatlanticwire.com/global/2012/10/malala-yousufzai-comes-out-her-coma/58061/|archivedate=19 October 2012}}</ref> دواتر لە ھەواڵەکانی ٢٠ و ٢١ی تشرینی یەکەم، ڕاگەیەندرا کە مەلالە تەندرووستی جێگیرە بەڵام ھێشتا لەژێر کاریگەرییەکانی ڕووداوەکە ماوەتەوە.<ref>{{cite web|title=Malala Yousafzai status updates|url=http://www.uhb.nhs.uk/news/malala-yousafzai-status-updates.htm|publisher=Queen Elizabeth Hospital|accessdate=22 October 2012|date=22 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121021102124/http://www.uhb.nhs.uk/news/malala-yousafzai-status-updates.htm|archivedate=21 October 2012}}</ref> لە ٨ی تشرینی دووەم، وێنەی مەلالە لەسەر جێگاکەی بڵاوکرایەوە.<ref name="humbled">{{cite news|url=http://www.itv.com/news/central/2012-11-09/schoolgirl-shot-by-taliban-says-she-has-been-humbled-and-inspired-by-messages-of-support/|title=Schoolgirl shot by Taliban says she has been 'humbled and inspired by messages of support'|date=9 November 2012|publisher=ITV News|accessdate=9 November 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121109025728/http://www.itv.com/news/central/2012-11-09/schoolgirl-shot-by-taliban-says-she-has-been-humbled-and-inspired-by-messages-of-support/|archivedate=9 November 2012}}</ref> لە ١١ی تشرینی دووەم، مەلالە نەشتەرگەرییەکی ھەشت کاتژمێر و نیوی بۆکرا، بۆئەوەی دەماری ڕووخساریڕوخساری چاکببێتەوە.<ref name="IAmMalala 20144"/>
 
لە ٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٣، مەلالە لە نەخۆشخانە دەرچوو و بەردەوامبوو لە وەرگرتنی چارەسەر لەماڵەکەی لە وێست میدلاندس لە ئینگلتەڕا.<ref>{{cite news|title=Malala Yousafzai to undergo cranial reconstructive surgery in UK|url=http://m.indiatoday.in/story/malala-yousafzai-to-undergo-cranial-surgery-taliban-activist/1/240722.html|work=India Today|accessdate=4 January 2013|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131013080637/http://m.indiatoday.in/story/malala-yousafzai-to-undergo-cranial-surgery-taliban-activist/1/240722.html|archivedate=13 October 2013}}</ref><ref>{{cite news|title=Pakistani girl Malala released from hospital|url=http://news.blogs.cnn.com/2013/01/04/pakistani-girl-malala-released-from-hospital/|publisher=CNN|accessdate=4 January 2013|date=4 January 2013|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130106055953/http://news.blogs.cnn.com/2013/01/04/pakistani-girl-malala-released-from-hospital/|archivedate=6 January 2013}}</ref> لەوێ حەفتانە چارەسەری جەستەیی بۆ ئەنجامدەدرا.<ref name="IAmMalala 20144"/> دوای ئەوەی ھەواڵی جێگیربوونی ڕاگەیەندرا، ئەمجارەیان نەشتەرگەرییەکی پێنج کاتژمێری بۆکرا لە ٢ی شووباتشوبات بۆ چاککردنەوەی سیستمی بیستن.<ref>{{cite news|title=Girl shot by Taliban in stable condition after two operations to reconstruct skull and restore hearing|url=http://www.nypost.com/p/news/international/hearing_shot_reconstruct_taliban_hmXZQyLBdo3PVCtzsLVM8O|work=New York Post|accessdate=3 February 2013}}</ref><ref>{{cite news|title=Malala Yousafzai, Pakistani Girl Shot by Taliban Militants|url=http://thelede.blogs.nytimes.com/2013/02/04/a-video-statement-from-malala-yousafzai-the-pakistani-girl-shot-by-the-taliban/?|accessdate=6 March 2016|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130205170937/http://thelede.blogs.nytimes.com/2013/02/04/a-video-statement-from-malala-yousafzai-the-pakistani-girl-shot-by-the-taliban/|archivedate=5 February 2013}}</ref> لە حوزەیرانی ٢٠١٥، کە دەمارەکانی ڕووخساریڕوخساری بەڕێژەی ٩٦٪ چاکبوونەتەوە.<ref name="IAmMalala 20144"/>
[[پەڕگە:Malala Yousafzai Oval Office 11 Oct 2013.jpg|وێنۆک|مەلالە لە دیداری [[باراک ئۆباما]]، [[میشێل ئۆباما]] و کچەکەیان لە [[نووسینگەی ھێلکەیی]]، ڕۆژی ١١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٣.]]
 
=== کاردانەوەکان ===
ھەوڵدانی کووشتنی مەلالە لەئاستی جیھان دەنگدانەوەی گەورەی بەلای خۆیدا ھێنا، کاردانەوەکان تووڕەیی و ھەستی بەزەییان لەخۆگرتبوو. لە چەند شارێکی پاکستان، ناڕەزایی و گردبوونەوە سەری ھەڵدا، ھەروەھا ٢ میلیۆنملیۆن واژوو کۆکرایەوە بۆ داواکردنی کەمپەینی [[مافی خوێندن]]، کە دواتر دەنگەکان کۆکرانەوە و بوون بە یەکەم ماف لە پاکستان.<ref>{{cite news|url=http://latitude.blogs.nytimes.com/2012/11/16/pakistans-new-education-bill-is-more-old-politics-than-new-policy/|work=The New York Times|first=Huma|last=Yusuf|title=Ghost Education|date=16 November 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140104194448/http://latitude.blogs.nytimes.com/2012/11/16/pakistans-new-education-bill-is-more-old-politics-than-new-policy/|archivedate=4 January 2014|df=dmy-all}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.ndtv.com/article/world/education-is-now-compulsory-for-pakistani-children-292112|title=Education is now compulsory for Pakistani children|publisher=NDTV.com|date=14 November 2012|accessdate=13 October 2013|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131017051831/http://www.ndtv.com/article/world/education-is-now-compulsory-for-pakistani-children-292112|archivedate=17 October 2013}}</ref><ref name="brookings.edu">{{cite web|url=http://www.brookings.edu/blogs/up-front/posts/2013/04/08-pakistan-education-winthrop|title=Quiet Progress for Education in Pakistan|publisher=Brookings Institution|date=8 April 2013|accessdate=13 October 2013|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131012050701/http://www.brookings.edu/blogs/up-front/posts/2013/04/08-pakistan-education-winthrop|archivedate=12 October 2013}}</ref> دەسەڵاتی پاکستان ١٠ میلیۆنملیۆن ڕووپییە (١٠٥ ھەزار دۆلار) ی کردە خەڵات بۆ ئەو کەسەی کە زانیاری لەبارەی دەستگیرکردنی چەکدارەکەیان پێڕادەگەیەنێت. دواتر لەبارەی ھێرشکردنە سەر کچەکەی، باوکی مەلالە وتی «ئێمە وڵاتەکەمان جێنەدەھێشت، ئەگەر کچەم زیندوو بمابایەوە یان نا. ئێمە ئایدۆلۆژیای پاراستنی ئاشتیمان ھەیە. تاڵیبان ناتوانێت ھەموو دەنگێکی ئازادی لەڕێگای ھێزی فیشەک کپ بکات.»<ref name="Family refuses to cower2"/>
 
سەرۆکی پاکستان [[ئاسفعەلی زەرداری]] وەسفی ھێرشەکەی بە ھێرشکردنە سەر مەدەنی وەسفکرد.<ref name="strong">{{cite news|title=Malala Yousafzai: Pakistan girl 'strong' – doctors|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-19960207|accessdate=16 October 2012|publisher=BBC News|date=16 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121016194230/http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-19960207|archivedate=16 October 2012}}</ref> سکرتێری [[نەتەوە یەکگرتووەکان]]، [[بان کی موون]] وتی «ئەوە کردەوەیەتی گەمژە و شەیتانانەیە.» [[باراک ئۆباما]]، [[پێرستی سەرۆککۆمارەکانی ویلایەتە یەکگرتووەکان|سەرۆککۆماری ئەمریکا]]، ھێرشەکەی بە «قێزەوەن و تراژیدی» وەسفکرد.<ref>{{cite news|title=Pakistani teen still critical, Obama calls attack tragic|agency=Indo Asian News Service|publisher=Yahoo News|date=11 October 2012|url=https://news.yahoo.com/pakistani-teen-still-critical-obama-calls-attack-tragic-172651454.html|accessdate=11 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130204074128/http://news.yahoo.com/pakistani-teen-still-critical-obama-calls-attack-tragic-172651454.html|archivedate=4 February 2013|df=dmy-all}}</ref> [[ھیلاری کلینتۆن]]، سکرتێری حکوومەتی ئەمریکا وتی «مەلالە زۆر بوێرە کە بۆ مافەکانی کچان وەستاوەتەوە» و چەکدارەکان «ھەڕشەیان لەسەرە بەھۆی ئەم ئازایەتییەوە».<ref>{{cite news|title=Malala Yousafzai: Reward offered for arrest of attackers|publisher=BBC News|date=10 October 2012|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-19901277|accessdate=11 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121010234840/http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-19901277|archivedate=10 October 2012|df=dmy-all}}</ref> سکرتێری کارووباری دەرەوەی بەریتانیا، ویلیام ھاگویی ھێرشەکەی بە «نامرۆڤایەتی» وەسفکرد و بەشۆکی زانی بۆ پاکستان و جیھان.<ref>{{cite news|url=https://www.theaustralian.com/news/world/teen-girl-malala-yousafzai-shot-by-taliban-has-a-good-chance-of-recovery/story-e6frg6so-1226496721431|title=Teen girl Malala Yousafzai shot by Taliban has a 'good chance' of recovery|date=16 October 2012|work=The Australian|agency=Agence France-Presse|accessdate=24 July 2013|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140129120717/http://www.theaustralian.com.au/news/world/teen-girl-malala-yousafzai-shot-by-taliban-has-a-good-chance-of-recovery/story-e6frg6so-1226496721431|archivedate=29 January 2014}}</ref>
 
لە ڕۆژی ھێرشەکە، گۆرانیبێژی ئەمریکی [[مادۆنا (گۆرانیبێژ)|مادۆنا]]، گۆرانی سرووستی مرۆڤ «ھیومەن نەیچە» لە کۆنسێرتێکی [[لۆس ئانجلەس|لۆس ئەنجەلۆس]] پێشکەس بە مەلالە کرد،<ref>{{cite news|author=Seth Abramovitch|title=Madonna Dedicates L.A. Performance to Child Activist Shot in Pakistan|newspaper=The Hollywood Reporter|date=11 October 2012|url=http://www.hollywoodreporter.com/earshot/madonna-dedicates-la-staples-malala-378173|accessdate=11 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121013153926/http://www.hollywoodreporter.com/earshot/madonna-dedicates-la-staples-malala-378173|archivedate=13 October 2012|df=dmy-all}}</ref> ھەروەھا تاتۆیەکی مەلالەی لەپشتەوەی کردبوو بەشێوەیەکی کاتی.<ref>{{cite news|title=Madonna Strips For Malala Yousafzai, Dedicates Song To Young Pakistani Woman Shot By Taliban|url=http://www.huffingtonpost.com/2012/10/15/madonna-strips-malala-yousafzai_n_1967872.html|accessdate=10 October 2014|work=The Huffington Post|date=15 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141002064148/http://www.huffingtonpost.com/2012/10/15/madonna-strips-malala-yousafzai_n_1967872.html|archivedate=2 October 2014}}</ref> ئەکتەری ئەمریکی [[ئەنجلینا جۆولی|ئەنجەلینا جۆلی]] وتارێکی نووسی بۆ ڕوونکردنەوەی ڕووداوەکە بۆ منداڵەکانی و وەڵامدانەوەی پرسیاری "بۆچی ئەو پیاوانە وابیردەکەنەوە کە پێویستە مەلالە بکووژن؟"<ref>{{cite news|url=http://www.thedailybeast.com/articles/2012/10/16/angelina-jolie-we-all-are-malala.html|title=Angelina Jolie: We All Are Malala|author=Jolie, Angelina|work=The Daily Beast|date=16 October 2012|accessdate=19 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121019002206/http://www.thedailybeast.com/articles/2012/10/16/angelina-jolie-we-all-are-malala.html|archivedate=19 October 2012}}</ref> دواتر جۆلی بڕی ٢٠٠ ھەزار دۆلاری بەخشییە ڕێکخراوی مەلالە فەند،<ref>{{cite web|url=http://www.malalafund.org/|title=malalafund.org|work=Malala Fund|accessdate=10 October 2014|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140801162156/http://malalafund.org/|archivedate=1 August 2014}}</ref> بۆ خوێندنی کچان.<ref>{{cite news|url=http://abcnews.go.com/blogs/extras/2013/04/05/angelina-jolie-donates-200000-to-the-malala-fund/|title=Angelina Jolie Donates $200,000 to the Malala Fund|date=5 April 2013|publisher=ABC News|accessdate=24 July 2013|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130625050849/http://abcnews.go.com/blogs/extras/2013/04/05/angelina-jolie-donates-200000-to-the-malala-fund/|archivedate=25 June 2013}}</ref> خانمی یەکەمی پێشووی ئەمریکا، لاورا بۆش، بۆچوونێکی بڵاوکردەوە لە [[واشینگتن پۆست|واشینتۆن پۆست]]، کە تێیدا بەراوردی مەلالەی کردبوو بە قوربانییەکی [[ھۆلۆکۆست]] [[ئان فڕانک]].<ref>{{cite journal|last=Bush|first=Laura|title=A girl's courage challenges us to act|journal=The Washington Post|date=10 October 2012|url=https://www.washingtonpost.com/opinions/laura-bush-malala-yousafzais-courage-challenges-us-to-act/2012/10/10/9cd423ea-1316-11e2-ba83-a7a396e6b2a7_story.html|accessdate=22 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121025194141/http://www.washingtonpost.com/opinions/laura-bush-malala-yousafzais-courage-challenges-us-to-act/2012/10/10/9cd423ea-1316-11e2-ba83-a7a396e6b2a7_story.html|archivedate=25 October 2012}}</ref> دەرھێنەری ھیندی، ئەمجەد خان، ڕایگەیاند کە فیلمێکی ژیاننامەیی لەسەر ژیانی مەلالە درووستدەکاتدروست دەکات.<ref>{{cite news|url=http://tribune.com.pk/story/476646/indian-director-to-make-biopic-on-malala-yousufzai/|title=Indian director to make biopic on Malala Yousufzai|work=The Express Tribune|date=7 December 2012|accessdate=10 December 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121210175242/http://tribune.com.pk/story/476646/indian-director-to-make-biopic-on-malala-yousufzai/|archivedate=10 December 2012}}</ref>
 
ئیحسانولڵا ئیحسان، سەرۆکی وتەبێژی تاڵیبانی پاکستان، بەرپرسیارییەتی ھێرشەکەیان خستەئەستۆی خۆیان، و وتیشی «مەلالە سیمبوڵی بێباوەڕی و بەدڕەوشتییە»، ھەروەھا وتیشی کەئەگەر ئەو ڕزگاری ببێت، ئەوا ھێرشێکی دیکەی دەکرێتە سەر.<ref name="Taliban says it shot">{{cite news|author1=Richard Leiby|author2=Michele Langevine Leiby|title=Taliban says it shot Pakistani teen for advocating girls' rights|newspaper=The Washington Post|date=10 October 2012|url=https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/taliban-says-it-shot-infidel-pakistani-teen-for-advocating-girls-rights/2012/10/09/29715632-1214-11e2-9a39-1f5a7f6fe945_story.html|accessdate=11 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121011054047/http://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/taliban-says-it-shot-infidel-pakistani-teen-for-advocating-girls-rights/2012/10/09/29715632-1214-11e2-9a39-1f5a7f6fe945_story.html|archivedate=11 October 2012|df=dmy-all}}</ref> ڕۆژی دوای ڕووداوەکە، تاڵیبان وتی کە مەلالە لەلایەن باوکییەوە مێشکی شووراوەتەوە «چەند جارێکی ئەومان ئاگادارکردەوە، کە کچەکەی بووەستێنێت لە گوتنی قسەی ناشرین بەئێمە، بەڵام ئەو گوێی بە قسەکانی ئێمە نەدا و ئێمەی ناچارکرد کە ئەو ھەنگاوە بگرینەبەر.»<ref name="reiterate2"/> تاڵیبان ھێرشەکەی بە جێبەجێکردنی دەقە ئاینییەکان لێکدایەوە، کە بەپێی [[قورئان]] و [[شەریعەت]] دەکرێت منداڵێکیش بکووژرێت ئەگەر قسە لەدژی [[ئیسلام]] بکات.<ref name="deserved">{{cite news|title=Malala Yousafzai deserved to die, say Taliban|url=https://www.theguardian.com/world/2012/oct/16/malala-yousafzai-deserved-say-taliban|accessdate=16 October 2012|newspaper=The Guardian|date=16 October 2012|location=London|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121016195254/http://www.guardian.co.uk/world/2012/oct/16/malala-yousafzai-deserved-say-taliban|archivedate=16 October 2012}}</ref> لە ١٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٢، گرووپێک لە پەنجا مەلای ئایینی لە پاکستان، فەتوایەکیان دەرکرد لەدژی ئەو چەکدارەی کە ھێرشی کردە سەر مەلالە. مەلا ئاینییەکانی سەر بە مەزھەبی سوننە، ئاینی ئیسلامیان بێبەری کرد لەسەر ھێرشکردنە سەر مەلالە و دوو ھاوپۆلەکەی.<ref name="fatwa">{{cite news|author=Jon Boone|title=Malala Yousafzai: 'fatwa' issued against gunmen|newspaper=The Guardian|date=12 October 2012|url=https://www.theguardian.com/world/2012/oct/12/malala-yousafzai-fatwa-gunmen-pakistan|accessdate=12 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131020180600/http://www.theguardian.com/world/2012/oct/12/malala-yousafzai-fatwa-gunmen-pakistan|archivedate=20 October 2013|df=dmy-all}}</ref>
ھێڵی ١١٦:
* ھەموومان داوا لە پاکستان دەکەین بۆ جێبەجێکردنی پلانێک کە ھەموو منداڵێک بخوێنێت.
* داوا لە ھەموو وڵاتان دەکەین کە قەدەغە لەسەر کچان لاببات.
* داوا لە ڕێکخراوە نێونەتەوەیییەکان دەکەین، بۆئەوەی زامنی خوێندنی ھەر ٦١ میلیۆنملیۆن منداڵی جیھان بکەن، تاکوو ٢٠١٥ ئەمە جێبەجێ بکرێت.<ref name="petition">{{cite web|url=http://educationenvoy.org|title=A World at School|publisher=The Office of the UN Special Envoy for Global Education|accessdate=15 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121024171614/http://educationenvoy.org/|archivedate=24 October 2012}}</ref>
 
=== لێکۆڵێنەوە لە تاوان، دەستگیرکردن و بێتاوانی ===
ڕۆژی دوای تەقەکە، وەزیری ناوخۆی پاکستان، ڕەحمان مالیک وتی ئەو کەسەی کە تەقەی لە مەلالە کردووە ئەوا ناسنامەکەی ئاشکرابووە. پۆلیس ناوی پیاوێکی ٢٣ ساڵانەی بەناوی عەتائولڵا خان ڕاگەیاند، کە دەرچووی بەشی کیمیایە و ئەو ھێرشەکەی ئەنجامداوە.<ref>{{cite news|url=http://www.cnn.com/2012/10/24/world/pakistan-malala-shooting|title=Arrests made in shooting of Pakistani schoolgirl Malala|date=28 October 2012|publisher=CNN|accessdate=24 July 2013|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131010082157/http://www.cnn.com/2012/10/24/world/pakistan-malala-shooting|archivedate=10 October 2013}}</ref> تا ٢٠١٥، دەگوترا ئەو لە ئەفغانستانە.<ref name="CNN7122">{{cite news|url=http://www.cnn.com/2013/07/12/world/united-nations-malala|title=Malala at U.N. : The Taliban failed to silence us|date=12 July 2013|publisher=CNN|accessdate=24 July 2013|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130727164138/http://www.cnn.com/2013/07/12/world/united-nations-malala|archivedate=27 July 2013}}</ref><ref name=":02">{{cite news|author=Zahir Shah|author2=Greg Botelho|title=Pakistan: 10 sentenced to life in prison for attack on Malala Yousafzai|publisher=CNN|date=30 April 2015|url=http://www.cnn.com/2015/04/30/world/asia/malala-attackers-sentenced/index.html|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150501002237/http://www.cnn.com/2015/04/30/world/asia/malala-attackers-sentenced/index.html|archivedate=1 May 2015}}</ref>
 
پۆلیس شەش پیاوی دیکەی گومانلێکراوی دەستگیرکرد، بەلام دواتر ئازادکران بەھۆی نەبوونی بەڵگەی پێویست لەسەریان.<ref name="CNN7122"/> لە تشرینی دووەمی ٢٠١٢، سەرچاوە ئەمریکییەکان ئەوەیان ڕاگەیاند کە مەلا فەیزولڵا، ئەو کەسەی کە فەرمانی کووشتنی مەلالەی دابوو لە ڕۆژھەڵاتی ئەفغانستان خۆی شاردۆتەوەشاردووەتەوە.<ref>{{cite news|url=http://tribune.com.pk/story/462270/mullah-fazlullah-hiding-in-afghanistan-us-officials|title=Mullah Fazlullah hiding in Afghanistan: US officials|work=The Express Tribune|date=8 November 2012|accessdate=8 November 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121109224835/http://tribune.com.pk/story/462270/mullah-fazlullah-hiding-in-afghanistan-us-officials/|archivedate=9 November 2012}}</ref> دواتر لە حوزەیرانی ٢٠١٨، لە ھێرشێکی ئاسمانی ئەمریکی-ئەفغانی کووژرا.<ref>{{cite news|title=Air Strike Kills Pakistani Taliban Leader Who Reportedly Ordered Attack On Malala|url=https://www.huffingtonpost.com/entry/pakistan-taliban-leader-mullah-fazlullah-killed_us_5b238c9fe4b07cb1712d7d4a|accessdate=15 June 2018|agency=Reuters|publisher=Huffington Post|date=15 June 2018}}</ref>
 
لە ١٢ی ئەیلوولی ٢٠١٤، بەپرسی پەیوەندییە گشتییەکانی ناوخۆ، ئەسیم باجوا بە میدیاکانی ڕاگەیاند کە لە شاری ئیسلامئاباد، ١٠ چەکداری لە گرووپی «شورا» کەوتوونەتە ژێر چاودێری ئەوانەوە و بەو ھۆیە توانیان ئەندامانی ئەو ڕێکخراوە دەستگیربکەن، کە بەشێکیان پەیوەندیداربوون بە ھێرشەکەی سەر مەلالە. ئەم کردەیەش بەھاوکاری لەگەڵ دەزگای ھەواڵگیری پاکستانی و سوپا بووە.<ref>{{cite news|url=http://www.pakistantoday.com.pk/2014/09/12/national/malala-yousafzais-attackers-arrested/|title=Malala Yousafzai's attackers arrested: ISPR|date=12 September 2014|work=[[Pakistan Today]]|accessdate=10 October 2014|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141103081916/http://www.pakistantoday.com.pk/2014/09/12/national/malala-yousafzais-attackers-arrested/|archivedate=3 November 2014}}</ref><ref name="arrest-militant">{{cite news|last1=Dockterman|first1=Eliana|title=Malala's Attackers Arrested in Pakistan|url=http://time.com/3338883/malala-yousafzai/|accessdate=13 October 2014|work=Time|date=12 September 2014|agency=Reuters|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141012205345/http://time.com/3338883/malala-yousafzai/|archivedate=12 October 2014}}</ref>
ھێڵی ١٣٣:
مەلالە ھاوشانی جەنگان بۆ منداڵان ئەوا بۆ مافەکانی ژنانیش دەجەنگا، مەلالە خۆی وەک [[فێمینیزم|فێمێنیست]] نەناساند کاتێک لەلایەن دەزگای فۆربیسەوە لەپرسیاری لێکرا لەکاتی کۆڕبەندی ٣٠ لە ساڵی ٢٠١٤.<ref>{{cite web|url=http://magazine.good.is/articles/malala-yousafzai|title=The Feminist Life: Malala Won't Use the F-Word|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150212021846/http://magazine.good.is/articles/malala-yousafzai|archivedate=12 February 2015|access-date=27 December 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.forbes.com/video/3853165734001/|title=Malala on Peace, Drones and Islam|work=Forbes|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170817213123/https://www.forbes.com/video/3853165734001/|archivedate=17 August 2017}}</ref> دواتر لە ٢٠١٥، مەلالە خۆی بە فێمێنیست ناساند، دوای گوێگرتن لە وتارەکەی [[ئێما واتسن]] لە [[نەتەوە یەکگرتووەکان]].<ref>{{cite news|url=http://nytlive.nytimes.com/womenintheworld/2015/11/05/malala-tells-emma-watson-she-identifies-as-a-feminist-thanks-to-her/|title=Malala tells Emma Watson she identifies as a feminist, thanks to her|work=Women in the World in Association with The New York Times – WITW|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151107234322/http://nytlive.nytimes.com/womenintheworld/2015/11/05/malala-tells-emma-watson-she-identifies-as-a-feminist-thanks-to-her/|archivedate=7 November 2015}}</ref>
 
لە ١٢ی تەممووزی ٢٠١٥، لە یادی ڕۆژی لەدایکبوونیدا، مەلالە قوتابخانەیەکی لە دۆڵی بەقا لە [[لوبنان]]، نزیک سنووری [[سووریا]] کردەوە بۆ خوێندنی منداڵە سورییەکانسوورییەکان. قوتابخانەکە پشتگیری دەکرا لەلایەن ڕێکخراوی قازانج نەویستی [[مەلالە فەند]]، کە مەلالە سەبارەت بەڕێکخراوەکەی داوای لەسەرکردە جیھانییەکان کرد کە «سەرمایەداری بکەن لە کتێب نەوەک گولە».<ref>{{cite news|url=http://www.csmonitor.com/World/Global-News/2015/0713/Malala-Yousafzai-urges-global-investment-in-books-not-bullets|title=Malala Yousafzai urges global investment in 'books, not bullets'|work=The Christian Science Monitor|first=Jessica|last=Mendoza|date=13 July 2015|accessdate=13 July 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/2015/07/13/lebanon-malala-idUSKCN0PM0L320150713|title=Nobel winner Malala opens school for Syrian refugees|first=Sylvia|last=Westall|agency=Reuters|date=13 July 2015|accessdate=13 July 2015|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150714033710/http://www.reuters.com/article/2015/07/13/lebanon-malala-idUSKCN0PM0L320150713|archivedate=14 July 2015}}</ref>
 
لە حوزەیرانی ٢٠١٥، ڕێکخراوی مەلالە فەند ئیدانەی ڕاگواستن و کووشتنی خەڵکی ڕۆنگیایان کرد لە [[میانمار]]، مەلالە لەم بارەیەوە وتی «خەڵکی ڕۆھینگیا مافی ھاوڵاتینامەیانھاووڵاتینامەیان ھەیە لەھەر وڵاتێک کە لێی لەدایکبوون و لێی ژیاون»، ھەروەھا مەلالە داوای لە سەرکردەکانی جیھان بەتایبەت میانمار کرد کە ئەو پڕۆسە نامرۆڤینییە کۆتایی پێبھێنن لەبەرامبەر خەڵکی ڕۆھینگیا، کە زۆرینەی [[موسڵمان]]ن.<ref>{{cite web|url=https://www.dawn.com/news/1186946|title=Malala calls on world leaders to save Rohingya Muslims|work=[[Dawn (newspaper)|Dawn]]|last=Khaliq|first=Fazal|date=8 June 2015|accessdate=12 December 2017|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180220182613/https://www.dawn.com/news/1186946|archivedate=20 February 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://time.com/3912324/malala-yousafzai-burma-rohingya-muslims/|title=Malala Says Burma's Rohingya Muslims 'Deserve Citizenship'|work=[[Time (magazine)|Time]]|last=Rhodan|first=Maya|date=8 June 2015|accessdate=12 December 2017|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161215021710/http://time.com/3912324/malala-yousafzai-burma-rohingya-muslims/|archivedate=15 December 2016}}</ref>
 
لە ساڵی ٢٠١٤، مەلالە ڕایگەیاند کە ھیوادەخوازێت بگەڕێتەوە پاکستان لەدوای تەواوکردنی خوێندنی لە بەریتانیا، ھەروەھا بە ئیلھام وەرگرتن لە بێنەزیر بوتۆ ئەوا حەزدەکات خۆی ھەڵبژێرێت بۆ سەرۆکوەزیرانی پاکستان: «ئەگەر بتوانم یارمەتی وڵاتەکەم بدەم بە چوونم بۆ ناو حکوومەت وەک سەرۆکوەزیران، ئەوا بێگوومان ئەو ئەرکە وەردەگرم.»<ref>{{cite web|url=https://www.dawn.com/news/1149969|title=Malala Yousafzai — future prime minister of Pakistan?|work=[[Dawn (newspaper)|DAWN]]|date=10 December 2014|accessdate=13 March 2018|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180314060947/https://www.dawn.com/news/1149969|archivedate=14 March 2018}}</ref> لە ساڵی ٢٠١٥ و ٢٠١٦ ھەمان ئامانجی دووپاتکردەوە.<ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2015/oct/25/malala-yousafzai-prime-minister-of-my-country-documentary|title=Malala Yousafzai: 'I want to become prime minister of my country'|work=The Guardian|last=Kellaway|first=Kate|date=25 October 2015|accessdate=13 March 2018|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180313214312/https://www.theguardian.com/world/2015/oct/25/malala-yousafzai-prime-minister-of-my-country-documentary|archivedate=13 March 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://time.com/4538841/malala-yousafzai-wants-to-become-the-prime-minister-of-pakistan/|title=Malala Yousafzai Wants To Become The Prime Minister Of Pakistan|work=[[Time (magazine)|Time]]|last=Medrano|first=Kastalia|date=20 October 2016|accessdate=13 March 2018|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180409111602/http://time.com/4538841/malala-yousafzai-wants-to-become-the-prime-minister-of-pakistan/|archivedate=9 April 2018}}</ref> بەڵام دواتر لە ساڵی ٢٠١٨، گۆڕانکاری لەئامانجەکانی دیاربوون کاتێک وتی «ئێستا کە من سەرۆک و سەرۆکوەزیرانی گەلێ وڵاتی جیھانم دیوە، وەک ئەوەی دەردەکەوێت شتەکان وا ئاسان نین وەو ڕێگای زۆری دیکە ھەن کە من دەتوانم ئەو گۆڕانکارییانە بھێنمەدی کە دەمەوێت بیانبینم.»<ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2018/mar/11/malala-yousafzai-the-west-is-viewed-as-an-ideal-but-theres-still-a-lot-of-work-to-be-done|title=Malala Yousafzai: 'The west is viewed as an ideal, but there's still a lot of work to be done'|work=The Guardian|last=Gentleman|first=Amelia|date=11 March 2018|accessdate=13 March 2018|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180313002318/https://www.theguardian.com/world/2018/mar/11/malala-yousafzai-the-west-is-viewed-as-an-ideal-but-theres-still-a-lot-of-work-to-be-done|archivedate=13 March 2018}}</ref> لە چاوپێکەوتنێکی بەرنامەیەکی نێتفلێکس، لەگەڵ دەیڤد لیتەرمان لە بەرنامەی 'میوانەکەم ناساندنی ناوێ'، مەلالە لەپرسیاری "ئایا دەتەوێت پۆستێکی سیاسیی وەربگریت؟" وتی "من؟ نەخێر."<ref name="Beast Letterman">{{cite web|url=https://www.thedailybeast.com/malala-yousafzai-sounds-off-on-trump-to-letterman-im-a-muslim-does-he-want-to-ban-me|title=Malala Yousafzai Sounds Off on Trump to Letterman: 'I'm a Muslim,' Does He Want to Ban Me?|work=[[The Daily Beast]]|last=Wilstein|first=Matt|date=8 March 2018|accessdate=13 March 2018|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180309142425/https://www.thedailybeast.com/malala-yousafzai-sounds-off-on-trump-to-letterman-im-a-muslim-does-he-want-to-ban-me|archivedate=9 March 2018}}</ref>
 
=== نوێنەرایەتیکردن ===
ھێڵی ١٤٥:
لە ١٢ی تەممووزی ٢٠١٣، لە شانزدەمین ساڵیادی لەدایکبوونی، مەلالە لە نەتەوە یەکگرتووەکان قسەیکرد و داوای دەستگەیشتن بەخوێندنی کرد لەئاستی جیھان. نەتەوە یەکگرتووەکان ئەو ڕۆژەی بە «ڕۆژی مەلالە» ناساندووە.<ref name="BBC1272">{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-23282662|title=Shot Pakistan schoolgirl Malala Yousafzai addresses UN|date=12 July 2013|publisher=BBC News|accessdate=23 July 2013|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130718192348/http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-23282662|archivedate=18 July 2013}}</ref> مەلالە شاڵێکی [[بێنەزیر بوتۆ]]ی پۆشیبوو، ئەمەش یەکەم قسەکردنی مەلالە بوو لەدوای ھێرشکردنە سەری.<ref name="Reuters127">{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/2013/07/12/us-malala-un-idUSBRE96B0IC20130712|title=Pakistan's Malala, shot by Taliban, takes education plea to U.N.|author=Michelle Nichols|date=12 July 2013|agency=Reuters|accessdate=23 July 2013|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130723063740/http://www.reuters.com/article/2013/07/12/us-malala-un-idUSBRE96B0IC20130712|archivedate=23 July 2013}}</ref> ئەمە یەکەمجاربوو، لە نەتەوەیەکگرتووەکان گەنجێک قسەبکات، کە بەئامادەبوونی زیاتر لە ٥٠٠ پارێزەر و چالاکوانی بواری خوێندن بێت لە گشت جیھان.<ref>{{cite news|url=http://blogs.ottawacitizen.com/2013/07/17/global-action-on-education-doesnt-end-with-malala-day/|title=Global action on education doesn't end with Malala Day|work=Ottawa Citizen|accessdate=13 October 2013|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131014173936/http://blogs.ottawacitizen.com/2013/07/17/global-action-on-education-doesnt-end-with-malala-day/|archivedate=14 October 2013}}</ref>
 
{{quote|تیرۆریستەکان وایانزانی دەتوانن ئامانج و ھیواکانم بووەستێنن، بەڵام ھیچ شتێک لەژیانم نەگۆڕاوە جگە لە: لاوازی، ترس و مردنێکی بێ ئومێدانە. بەھێزی، توانا و ئازایەتی ئێستا لەدایکبوو… من لەدژی ھیچ کەسێک نیم، وەو لێرەش نیم بۆ تۆڵەکردنەوە لە تاڵیبان و یان ھەر گرووپێکی تیرۆریستی دیکە. من لێرەم بۆ مافی خوێندنی ھەر منداڵێک. خوێندنم دەوێت بۆ منداڵە کوڕ و کچەکانی تاڵیبان و ھەموو تیرۆریستەکان و تووندڕەوەکان.<ref name=Reuters127/>}}مەلالە چەندینجار چەپڵەڕێزان کرا. [[بان کی موون]]، کە قسەکەری دانیشتنەکەش بوو، لە وەسفی مەلالە وتی «پاڵەوانەکەمان».<ref name="BBC1272"/> لە دانیشتنەکە، مەلالە پڕۆژەی کۆمەڵەی «ئەو خوێندنەی ئێمە دەمانەوێت» ڕاگەیاند،<ref>{{cite web|title=The Education We Want|date=12 July 2013|publisher=United Nations Global Education First Initiative|url=http://www.globaleducationfirst.org/files/Youth_Resolution_print.pdf|accessdate=4 May 2015|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150906121910/http://globaleducationfirst.org/files/Youth_Resolution_print.pdf|archivedate=6 September 2015}}</ref> دواتر لەبەرامبەر ئامادەبووەکان وتی:{{quote|ڕۆژی مەلالە، ڕۆژی من نییە. ئەمڕۆ ڕۆژی ھەر ژنێک، ھەر کوڕێک و کچێکە کە دەنگیان بەرزدەکەننەوە بۆ مافەکانیان.<ref>{{cite web |url=http://www.aworldatschool.org/pages/the-text-of-malala-yousafzais-speech-at-the-united-nations |title=Malala Yousafzai's speech at the United Nations |publisher=A World at School |accessdate=13 October 2013 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130726003751/http://www.aworldatschool.org/pages/the-text-of-malala-yousafzais-speech-at-the-united-nations |archivedate=26 July 2013 |df=dmy-all}}</ref>}}حکوومەتی پاکستان، ھیچ بۆچوونێکی لەسەر دەرکەوتنی مەلالە دەرنەبڕی، لەبەرامبەردا میدیای پاکستانی بەتووندی لەدژی ئەو وەستانەوە.<ref name="Star">{{cite news|url=https://www.thestar.com/news/world/2013/07/19/malala_yousafzai_backlash_against_pakistani_teen_activist_spreads_in_her_homeland.html|title=Malala Yousafzai: Backlash against Pakistani teen activist spreads in her homeland|author=Ghafour, Hamida|date=19 June 2013|work=Toronto Star|accessdate=7 August 2013|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130803145023/http://www.thestar.com/news/world/2013/07/19/malala_yousafzai_backlash_against_pakistani_teen_activist_spreads_in_her_homeland.html|archivedate=3 August 2013}}</ref><ref name="Yusef">{{cite news|url=http://latitude.blogs.nytimes.com/2013/07/18/the-malala-backlash/?|title=About the Malala Backlash|author=Huma Yusuf|date=18 July 2013|work=The New York Times|accessdate=13 May 2018|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141019120049/http://latitude.blogs.nytimes.com/2013/07/18/the-malala-backlash/|archivedate=19 October 2014}}</ref>
 
=== خەڵاتی نۆبێل لە ئاشتی ===
{{external media|width=210px|align=right|headerimage=[[پەڕگە:Malala Yousafzai and Kaliash Satyarthi at the Nobel Peace Prize ceremony.jpg|210px]]|video1=[https://www.nobelprize.org/mediaplayer/index.php?id=2424&view=2 مەلالە لە ڕۆژی وەرگرتنی خەڵاتی نۆبێل]}}لە ١٠ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٤، ڕاگەیەندرا کە مەلالە بەھاوبەشی [[خەڵاتی نۆبێل]] لە ئاشتی وەردەگرێت، لەبەرامبەر ئەو زەحمەت و ئازارانەی چەشتی بۆ بەرگریکردن و وەرگرتنی مافی منداڵان و لاوان ھەروەھا مافی خوێندن بۆ منداڵان. بەوەرگرتنی خەڵاتی نۆبێل، لە تەمەنی ١٧ ساڵیدا بووە بچووکترین وەرگری خەڵاتەکەیە.<ref name=":1"/><ref name="tribune.com.pk"/><ref name="nobel-2014"/> مەلالە خەڵاتەکەی بەھاوبەشی لەگەڵ [[کایلاش ساتیارتی]]، چالاکوانی مافەکانی منداڵان لە [[ھیندستان]] وەرگرت.<ref name="NYTs 2014 Oct 10 A">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2014/10/11/world/europe/kailash-satyarthi-and-malala-yousafzai-are-awarded-nobel-peace-prize.html|title=Nobel Peace Prize for Malala Yousafzai and Kailash Satyarthi|first1=Alan|last1=Cowell|authorlink1=Alan Cowell|first2=Declan|last2=Walshoct|newspaper=[[The New York Times]]|date=10 October 2014|accessdate=10 October 2014|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141018145138/http://www.nytimes.com/2014/10/11/world/europe/kailash-satyarthi-and-malala-yousafzai-are-awarded-nobel-peace-prize.html|archivedate=18 October 2014}}</ref> ئەو بووە دووەم پاکستانی کە ببێتە براوەی خەڵاتی نۆبێل، لەدوای فیزیکزانی پاکستانی، محەممەد عەبدولسەلام لە ساڵی ١٩٧٩.<ref name="ijsbergmagazine.com">{{cite journal|language=fr|url=https://ijsbergmagazine.com/breves/8587-prix-nobel-paix-attribue-malala-yousafzai-kailash-satyarthi/|archive-url=https://web.archive.org/web/20141017114434/https://ijsbergmagazine.com/breves/8587-prix-nobel-paix-attribue-malala-yousafzai-kailash-satyarthi/|url-status=dead|archive-date=17 October 2014|title=Le prix Nobel de la paix attribué à Malala Yousafzai et Kailash Satyarthi|journal=Ijsberg Magazine|date=10 October 2014|accessdate=10 October 2014}}</ref>
 
لەدوای وەرگرتنی خەڵاتەکە، مەلالە لەلایەن کەسانێکەوە ستایش کرا، لەبەرامبەریشدا ھەندێ کەس ڕازینەبوون بەو بڕیارە.<ref>{{cite news|title=Nobel peace prize decision is highly political|url=https://www.theguardian.com/world/2014/oct/10/nobel-peace-prize-political-analysis|accessdate=11 October 2014|newspaper=The Guardian|date=10 October 2014|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141013073743/http://www.theguardian.com/world/2014/oct/10/nobel-peace-prize-political-analysis|archivedate=13 October 2014}}</ref><ref>{{cite news|title=Malala Yousafzai: Mixed Reaction in Pakistan to Teenage Activists Nobel Prize Award|url=http://www.ibtimes.co.uk/malala-yousafzai-mixed-reaction-pakistan-teenage-activists-noble-prize-award-1469481|accessdate=11 October 2014|work=International Business Times|date=11 October 2014|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141014221027/http://www.ibtimes.co.uk/malala-yousafzai-mixed-reaction-pakistan-teenage-activists-noble-prize-award-1469481|archivedate=14 October 2014}}</ref> دادوەری نەرویژی فرێدریک ھیفەرمیل، لەمبارەیەوە وتی «ئەو خەڵاتە بۆ ئەو کەسانە نییە کە باشن، وەو کاری باشە دەکەن و دڵخۆشن بەوەرگرتنی. ئەوەی نۆبڵ دەیەوێت پەیامی دانانی چەکە.»<ref>{{cite news|last1=Walsh|first1=Declan|title=Two Champions of Children Are Given Nobel Peace Prize|url=https://www.nytimes.com/2014/10/11/world/europe/kailash-satyarthi-and-malala-yousafzai-are-awarded-nobel-peace-prize.html|accessdate=11 October 2014|work=The New York Times|date=10 October 2014|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141010220218/http://www.nytimes.com/2014/10/11/world/europe/kailash-satyarthi-and-malala-yousafzai-are-awarded-nobel-peace-prize.html|archivedate=10 October 2014}}</ref>
 
لەکاتی وەرگرتنی خەڵاتەکە، ئەدان کۆرتس، قوتابییەک لە [[مەکسیکۆ سیتی|مەکسیکۆ ستی]]، ڕێوەڕەسمەکەی ڕاگرت، بۆ دەربڕینی ناڕەزایی لەسەر کردەی بەکۆمەڵفراندنی خەڵک لە مەکسیکۆ، بەڵام دواتر لەلایەن پاسەوانانی ھۆڵەکە دۆخەکە ئاسایی کرایەوە. دواتر مەلالە ئەو کێشەیەشی خستە نێو قسەکانی و وتی «کێشە لە مەسکیک ھەیە، کێشەی دیکە لە ئەمریکا ھەیە، تەنانەت لێرە لە نەرویژ وەو بەڵام ئەوەی گرنگە لێرە کە منداڵان دەنگی خۆیان بەرزبکەنەوە.»<ref>{{cite news|title=Malala Yousafzai says Mexican protester's actions show 'There are problems in Mexico'|url=http://latino.foxnews.com/latino/news/2014/12/11/malala-yousafzai-says-mexican-protester-actions-show-there-are-problems-in/|work=FOX News Latino|date=11 December 2014|accessdate=5 March 2015|agency=Associated Press|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150402182112/http://latino.foxnews.com/latino/news/2014/12/11/malala-yousafzai-says-mexican-protester-actions-show-there-are-problems-in/|archivedate=2 April 2015}}</ref>
 
=== چاوپێکەوتن لەگەڵ دەیڤد لیتەرمان ===
لە ئازاری ٢٠١٨، مەلالە لەبەرنامەکەی دەیڤد لیتەرمان لە تۆڕی [[نێتفلیکس|نێتفلێکس]] بەناوی 'میوانەکەم ناساندنی ناوێ' بەشداربوو. لەبەرنامەکە، مەلالە باسی تاڵیبانی کرد، ئاماژەی بەوەدا کە ئەو گرێ دەروونییەی تاڵیبان بەرامبەر ژنان ھەیانە بەھۆی بەھەڵە فێرکردنیانە لە [[ئیسلام]].<ref name="THR Letterman">{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/live-feed/malala-yousafzai-shares-thoughts-trump-jay-z-david-letterman-talk-show-1093235|title=Malala Yousafzai Shares Thoughts on Trump, Jay-Z on David Letterman Talk Show|work=[[The Hollywood Reporter]]|last=Kilkenny|first=Katie|date=9 March 2018|accessdate=13 March 2018|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180309142546/https://www.hollywoodreporter.com/live-feed/malala-yousafzai-shares-thoughts-trump-jay-z-david-letterman-talk-show-1093235|archivedate=9 March 2018}}</ref> لەبەرامبەر باسی ھێرشکردنە سەری، ئەوا مەلالە وتی «من ئەوانم بەخشیوە، چونکە ئەوە باشترین چەکی تۆڵەکردنەوەی منە.» لەبارەی ئەو کەسەی کە ھێرشی کردە سەری ئەوا وتی «ئەو وایدەزانی کە کارە ڕاستەکە دەکات.»<ref>{{cite web|url=https://www.geo.tv/latest/185579-malala-shares-thoughts-on-female-education|title=Malala talks about education, extremism and politics with David Letterman|work=[[Geo TV]]|date=9 March 2018|accessdate=13 March 2018|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180313214650/https://www.geo.tv/latest/185579-malala-shares-thoughts-on-female-education|archivedate=13 March 2018}}</ref>
 
دواتر لەبارەی سەرۆککۆماری ئەمریکا، [[دۆناڵد ترامپ|دۆنالد تڕەمپ]] وتی «ھەندێ لەشتەکان بۆمن زۆر بێ ئومێدانەبوون، وەک بابەتی ھەراسانکردنی سێکسی و قەدەغەکردنی ھاتنی موسڵمانان بۆ ئەمریکا و ڕەگەزپەرستی.» ھەروەھا ڕەخنەی لە حکوومەتی تڕەمپ گرت کە بودجەی خوێندنی کەمکردۆتەوە،کەم کردووەتەوە، لەمبارەیەوە وتی کە خوێندن یەکەم ھەنگاوە بۆ کەمکردنەوەی توندوتیژی و ھەژاری.
[[پەڕگە:Malala's shawl at the Nobel Museum (51982).jpg|وێنۆک|شاڵی مەلالە لە مۆزەخانەی نۆبڵ]]
 
ھێڵی ١٦٥:
== پێشوازی ==
=== پێشوازی لە پاکستان ===
پێشوازییەکان لە مەلالە، لە پاکستان بەگشتی نەرێنی بوون. قسەکانی مەلالە لەدژی تاڵیبان، ئەوا نەیاری بۆ ئەو درووستکرددروست کرد لە ناوچەکانی تاڵیبان.<ref name="Almeida2">{{cite news|url=http://www.dawn.com/news/1049432/hating-malala|title=Hating Malala|author=Cyril Almeida|date=13 October 2013|work=Dawn|accessdate=13 May 2018|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131229014709/http://www.dawn.com/news/1049432/hating-malala|archivedate=29 December 2013}}</ref><ref name="Turk2">{{cite web|url=https://nation.com.pk/21-Apr-2018/seven-types-of-people-in-pakistan-who-hate-malala-yousufzai|title=Seven types of people in Pakistan who hate Malala Yousufzai|work=[[The Nation (Pakistan)|The Nation]]|last=Turk|first=Shoaib|date=21 April 2018|accessdate=13 May 2018}}</ref> ستوونووسێک لە دەزگای داون، نووسی کە مەلالە لەلایەن حکوومەتە شکستخواردووەکەی پاکستان بەکاردێت،<ref name="Almeida2"/> ھەروەھا ڕۆژنامەنووسێک لە زە نەیشن نووسی، کەسە «بەناو نیشتمانپەروەرەکان» ڕقیان لە مەلالەیە بەتایبەت لەھەر سەرھەڵدانێکی ژنانە لە پاکستانەوە بێت.<ref name="Turk2"/> بۆچوونەکانی مەلالە ناکۆکبوون لەگەڵ ڕوانینی ھێزەکانی پاکستان لەمەڕ دەستێوەردانەکانی ڕۆژاوا، ھەروەھا [[کۆنەوارەتی|کۆنەپارێزەکان]] و [[ئیسلامی سیاسی|ئیسلامییەکان]] پێیان وابە ئایدۆلۆژیای مەلالە دژە لەگەڵ [[پاکستان]] و [[ئیسلام]].<ref name="Inayat3">{{cite web|url=https://www.usatoday.com/story/news/world/2018/04/18/malala-nobel-laureate-pakistan-backlash/518752002/|title=Malala Yousafzai is adored around the world, but many in Pakistan have come to hate her|work=[[USA Today]]|last=Inayat|first=Naila|date=18 April 2018|accessdate=13 May 2018}}</ref><ref name="Khan Diver2">{{cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/news/2018/03/30/malala-return-pakistan-finishing-studies-britain/|title=Malala to return to Pakistan after finishing her studies in Britain|work=[[The Daily Telegraph]]|last=Khan|first=Mohammad Zubair|last2=Diver|first2=Tony|date=30 March 2018|accessdate=13 May 2018}}</ref>
 
لە ساڵی ٢٠١٥، کتێبی من مەلالەم لەھەموو قوتابخانە تایبەتەکانی پاکستان قەدەغەکرا، ھەروەھا کتێبێکیش بەناوی «من مەلالە نیم» لەلایەن میرزا خاشیف عەلی بڵاوکرایەوە، سەرۆکی فدریاسیۆنی قوتابخانە تایبەتەکان.<ref name="Ali 20182">{{cite web|url=https://en.dailypakistan.com.pk/headline/i-am-not-malala-day-pakistani-teachers-protest-nobel-laureates-return-after-6-years/|title='I am not Malala' Day: Pakistani teachers protest Nobel laureate's return after 6 years|last=Ali|first=Sarfraz|work=[[Daily Pakistan]]|date=29 March 2018|accessdate=13 May 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20190302131821/https://en.dailypakistan.com.pk/headline/i-am-not-malala-day-pakistani-teachers-protest-nobel-laureates-return-after-6-years/|archive-date= ٢ی ئازاری ٢٠١٩|dead-url=yes}}</ref> کتێبەکە، مەلالەی تۆمەتباردەکرد بە ھێرشکردنە سەر سوپای پاکستانی لەژێر ناوی خوێندنی کچان، ھەروەھا باوکی مەلالەشی بە خۆفرۆش و ھەواڵگری بیانی ناساند، ڕێکخراوەکەی مەلالەشی وەک پرۆسەی خوێندنی سێکولاریزم لە قەڵەمدا. دواتر عەلی وتی «ئێمە لەدژی ئەو نین، بەڵکوو دژی ئەو ئایدۆلۆژیایەن کەبەسەر ئێمە دەسەپێندرێت.»<ref>{{cite web|url=https://tribune.com.pk/story/989876/i-am-not-malala-launched/|title=I am not Malala: Teachers release novel against Nobel Peace winner|work=The Express Tribune|date=12 November 2015|accessdate=13 May 2018}}</ref>
ھێڵی ١٧١:
دواتر بیردۆزی پلانگێری لە [[ڕۆژنامە]] و [[تۆڕی کۆمەڵایەتی|تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان]] دەربارەی مەلالە بڵاودەکرایەوە، لەوانەش ھەوڵی کووشتنی تەنیا سیناریۆیەکە، ھەروەھا ناوبراو ھەواڵگری [[دەزگای ھەواڵگریی ناوەندی|دەزگای ھەواڵگری ناوەندیی]] ئەمریکایە.<ref name="Perversely"/> زۆرێک لە خەڵکی پاکستان، مەلالەیان وەک کەسێکی ھەواڵگری ڕۆژاوا دەبینی،<ref name="Abbasi">{{cite news|author1=Ansar Abbasi|authorlink1=Ansar Abbasi|title=Malala exposes herself to criticism|url=http://www.thenews.com.pk/Todays-News-2-209499-Malala-exposes-herself-to-criticism|accessdate=29 June 2014|work=The News International|date=22 October 2013|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141016160201/http://www.thenews.com.pk/Todays-News-2-209499-Malala-exposes-herself-to-criticism|archivedate=16 October 2014}}</ref> بەھۆی وەرگرتنی خەڵاتی نۆبێل، خوێندن لە [[ئۆکسفۆڕد|ئۆکسفۆرد]] و مانەوەی لە [[ئینگلتەرا|ئینگلتەڕا]].<ref name="Sikandar2">{{cite web|url=https://nation.com.pk/17-Apr-2018/keep-beating-your-drums-of-hatred-this-iron-lady-is-unbeatable|title=Keep beating your drums of hatred, this iron lady is unbeatable!|work=[[The Nation (Pakistan)|The Nation]]|last=Sikandar|first=Salman|date=17 April 2018|accessdate=13 May 2018}}</ref> یەکێکی دیکە لەو بیردۆزانەی کە باس دەکرا، مەلالە ھەواڵگری [[جوو]]لەکەیە.<ref name="Inayat3"/><ref name="Sikandar2"/> مەلالە بەگشتی لەلایەن میدیای پاکستانییەوە پشتگیری نەکراوە؛ فەرمان نەواز پێی وایە کە مەلالە لەناوخۆی پاکستان خۆشەویستییەکی زیاتری دەبوو ئەگەر [[پەنجابی]] بووایە. ئەم بۆچوونە ھیچ گرنگییەکی میدیایی نەبوو لە پاکستان، بەڵام لە ڕۆژنامەی دەیلی ئاوتلووکی ئەفغانستان بڵاوکرایەوە.<ref>{{cite web|url=http://www.outlookafghanistan.net/topics.php?post_id=11147|title=Noble Prize Winner's Fate in Pakistan|author=Farman Nawaz|work=Daily Outlook Afghanistan, the Leading Independent Newspaper.|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150402141217/http://www.outlookafghanistan.net/topics.php?post_id=11147|archivedate=2 April 2015}}</ref> سەرباری ئەوانەش، لای ھەندێ خەڵکی پاکستانی ئەوا مەلالە سیمبوڵی ئازایەتییە.<ref name="Inayat3"/>
 
لە ٢٩ی ئازاری ٢٠١٨، مەلالە بۆیەکەمینجار گەڕایەوە پاکستان لەدوای بریندارکردنی. لەسەردانەیەکدا، چاوی بە شاھید خاقەن عەباسی، سەرۆکوەزیرانی پاکستان کەوت.<ref>{{cite web|url=https://www.cbsnews.com/news/malala-yousafzai-pakistan-shahid-khaqan-abbasi-imran-khan-taliban-defeated/|title=As Malala returns to Pakistan, leaders declare terrorism defeated|publisher=[[CBS News]]|date=29 March 2018|accessdate=31 March 2018|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180401080613/https://www.cbsnews.com/news/malala-yousafzai-pakistan-shahid-khaqan-abbasi-imran-khan-taliban-defeated/|archivedate=1 April 2018}}</ref> مەلالە وتی ئەوە خەونی من بووە کە «بەبێ ترس بگەڕێمەوە».<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-43578604|title=Malala returns to Pakistan for first time|date=29 March 2018|work=BBC News|access-date=29 March 2018|language=en-GB|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180329003144/http://www.bbc.com/news/world-asia-43578604|archivedate=29 March 2018}}</ref> ھەر لەسەردانەکەیدا، مەلالە سەردانی زێدی خۆی لە مینگۆرا، لە دۆڵی سوات کرد.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-43603844|title=Malala returns to home town in Pakistan for first time since shooting|publisher=[[BBC]]|date=31 March 2018|accessdate=31 March 2018|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180331054925/http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-43603844|archivedate=31 March 2018}}</ref> فیدراسیۆنی قوتابخانە تایبەتەکان، لە ٣٠ی ئازار ناڕەزاییان دەربڕی بەدرووشمی «من مەلالە نیم».<ref name="Ali 20182"/> لەوەڵامی ناڕەزاییەکانناڕەزایییەکان مەلالە وتی «من شانازی بە ئایینی خۆم دەکەم، ھەروەھا شانازی بەوڵاتەکەشم دەکەم.»<ref name="Khan Diver2"/>
 
=== پشتگیری کەشمیر ===
ھێڵی ١٨٢:
یادەورییەکانی مەلالە لە کتێبی «من مەلالەم: چیڕۆکی کچێک کە وەستا بۆ خوێندنی و لەلایەن تاڵیبانەوە تەقەی لێکرا» کە لە نووسینی ھاوبەشی مەلالە لەگەڵ نووسەر و ڕۆژنامەنووسی بەریتانی، کریستینا لامب، لە تشرینی یەکەمی ٢٠١٣ لەلایەن (لیتڵ، برۆون ئەند کۆمپەنی) لە ئەمریکا بڵاوکرایەوە.<ref>[http://www.worldcat.org/title/i-am-malala-the-girl-who-was-shot-by-the-taliban/oclc/858574381/editions?start_edition=1&sd=asc&se=yr&qt=sort_yr_asc&editionsView=true&fq= "Formats and Editions of ''I Am Malala''{{-"}}] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160203002528/http://www.worldcat.org/title/i-am-malala-the-girl-who-was-shot-by-the-taliban/oclc/858574381/editions?start_edition=1&sd=asc&se=yr&qt=sort_yr_asc&editionsView=true&fq=|date=3 February 2016}} [[WorldCat]]. Retrieved 11 April 2014.</ref> فاتیمە بوتۆ، لە پێداچوونەوەی کتێبەکەدا وتی «چاونەترسە» ھەروەھا نووسیشی «نەیاران و ئەو کەسانەی کە بەدوای بیردۆزی پلانگێڕین، گرنگە ئەم کتێبە بخوێننەوە.»<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/books/2013/oct/30/malala-yousafzai-fatima-bhutto-review|title=I Am Malala by Malala Yousafzai – review|last=Bhutto|first=Fatima|date=30 October 2013|newspaper=The Guardian|access-date=10 November 2013|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131110144115/http://www.theguardian.com/books/2013/oct/30/malala-yousafzai-fatima-bhutto-review|archive-date=10 November 2013}}</ref> ماری ئارانا بۆ واشینگتن پۆست نووسی «قورسە خەیاڵی مێژووی جەنگ بکەیت، کە تا چ ئاستێکی وا گەیشتووە، ئەمەش دوور لەبەرچاوگرتنی چیڕۆکەکانی [[ئان فڕانک]].»<ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/opinions/book-review-i-am-malala-by-malala-yousafzai/2013/10/11/530ba90a-329a-11e3-9c68-1cf643210300_story_1.html|title=Book review: 'I Am Malala' by Malala Yousafzai|last=Arana|first=Marie|date=11 October 2013|newspaper=The Washington Post|accessdate=10 November 2013|url-access=subscription|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131014215332/http://www.washingtonpost.com/opinions/book-review-i-am-malala-by-malala-yousafzai/2013/10/11/530ba90a-329a-11e3-9c68-1cf643210300_story_1.html|archivedate=14 October 2013}}</ref>
 
دواتر لە ساڵی ٢٠١٤، چاپێکی تایبەت بۆ منداڵان لەبارەی یادەوەرییەکانی مەلالە بڵاوکرایەوە لەژێر ناونیشانی «من مەلالەم: چیڕۆکی کچێک کە وەستا بۆ خوێندن و گۆڕینی جیھان».<ref name="Malala2014">{{cite book|last=Yousafzai|first=Malala|title=I Am Malala: How One Girl Stood Up for Education and Changed the World|publisher=Little, Brown Books for Young Readers|year=2014|isbn=978-0-316-32793-0}}</ref> بەپێی پەبلیشەر ویکلی بێت، کتێبەکە ٢ میلیۆنملیۆن چاپی فرۆشرا، کە ٧٥٠ ھەزاریان چاپی منداڵییەکە بوو.<ref>{{cite web|url=https://www.publishersweekly.com/pw/by-topic/childrens/childrens-authors/article/75059-four-questions-with-malala-yousafzai.html|title=Four Questions with Malala Yousafzai|last=Robbins|first=Sarah J.|work=[[Publishers Weekly]]|date=12 October 2017|accessdate=13 December 2017|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171120024201/https://www.publishersweekly.com/pw/by-topic/childrens/childrens-authors/article/75059-four-questions-with-malala-yousafzai.html|archivedate=20 November 2017}}</ref>
 
لە ساڵی ٢٠١٥، فیلمێکی بەڵگەنامەیی، لەسەر ژیانی مەلالە بەرھەمھات بەناوی «ناوی نام مەلالە»، دواتر بووە پاڵێوراوی [[خەڵاتەکانی ئۆسکار]] لە پۆلینی فیلمی بەڵگەنامەیی.<ref>{{cite news|url=http://www.oscars.org/news/15-documentary-features-advance-2015-oscarr-race|title=15 films in the Documentary Feature category will advance in the voting process for the 88th Academy Awards|date=1 December 2015|work=Natalie Kojen|publisher=Oscar.org|accessdate=2 December 2015|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151201225408/http://www.oscars.org/news/15-documentary-features-advance-2015-oscarr-race|archivedate=1 December 2015}}</ref> لە ساڵی ٢٠١٧، فیلمێکی ھیندی لەسەر ژیانی مەلالە بەرھەمھێنرا، ڕیم سەمیر شێخ ڕۆڵی مەلالەی گێڕا.<ref>{{cite web|last1=Tyagi|first1=Amit|title=TV actress Reem Sheikh to play Malala Yousafzai in a biopic called Gul Makai|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tv-actress-reema-sheikh-to-play-malala-yousafzai-in-a-biopic-called-gul-makai-lifetv/1/1039406.html|website=India Today|accessdate=15 September 2017|date=2 September 2017|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170906130547/http://indiatoday.intoday.in/story/tv-actress-reema-sheikh-to-play-malala-yousafzai-in-a-biopic-called-gul-makai-lifetv/1/1039406.html|archivedate=6 September 2017}}</ref>
ھێڵی ١٩٠:
== خەڵاتەکان ==
[[پەڕگە:Remise du Prix Sakharov à Malala Yousafzai Strasbourg 20 novembre 2013 03.jpg|وێنۆک|مەلالە لەکاتی وەرگرتنی [[خەڵاتی ساخارۆڤ]]، لە پەرلەمانی ئەورووپا، تشرینی دووەمی ٢٠١٣.]]مەلالە لەئاستی ناوخۆ و جیھان چەند خەڵاتێکی پێدراوە لەبەرامبەر چالاکییەکانیز
* ٢٠١١: خەڵاتی منداڵانی ئاشتی نێونەتەوەیی (پاڵێوراو)<ref name="Tutu">{{cite news |url=http://childrenspeaceprize.org/2011/10/25/desmond-tutu-announces-nominees-children's-peace-prize-2011-2 |title=Desmond Tutu announces nominees Children's Peace Prize 2011 |publisher=The International Children's Peace Prize |date=25 October 2011 |accessdate=15 October 2012 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120308061634/http://childrenspeaceprize.org/2011/10/25/desmond-tutu-announces-nominees-children%E2%80%99schildren’s-peace-prize-2011-2/ |archivedate= ٨ی ئازاری ٢٠١٢ |df= |dead-url=yes }}</ref>
* ٢٠١١: خەڵاتی گەنجانی ئاشتی نەتەوەیی<ref name="new yorker5"/>
* کانوونی دووەمی ٢٠١٢: خەڵانی ئان فڕانک بۆ ئازایەتی<ref>{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-25951120 |title=Malala Yousafzai to receive Anne Frank courage award |publisher=BBC News |date=29 January 2014 |accessdate=19 October 2014 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140521040530/http://www.bbc.co.uk/news/uk-25951120 |archivedate=21 May 2014}}</ref><ref>{{cite news |url=http://www.thejc.com/community/community-life/114579/malala-get-anne-frank-courage-award |title=Malala to get Anne Frank courage award |newspaper=The Jewish Chronicle |first=Simon |last=Rocker |date=13 January 2014 |accessdate=19 October 2014 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141019091213/http://www.thejc.com/community/community-life/114579/malala-get-anne-frank-courage-award |archivedate=19 October 2014}}</ref>
* تشرینی یەکەمی ٢٠١٢: ستارەی شوجاعەت، سێیەم گەورە خەڵاتی سڤیلی پاکستانی<ref>{{cite news|title=Malala Yousufzai to be given Pak's highest civilian bravery award|url=http://www.indianexpress.com/news/malala-yousufzai-to-be-given-paks-highest-civilian-bravery-award/1017557/|accessdate=16 October 2012|newspaper=The Indian Express|date=16 October 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121020001013/http://www.indianexpress.com/news/malala-yousufzai-to-be-given-paks-highest-civilian-bravery-award/1017557|archivedate=20 October 2012}}</ref>
* تشرینی دووەمی ٢٠١٢: لیستی ١٠٠ بیرمەندی جیھانی، گۆڤاری فۆرین پۆلسی<ref>{{cite web |url=https://foreignpolicy.com/articles/2012/11/26/the_fp_100_global_thinkers?page=0,57 |title=The FP Top 100 Global Thinkers |date=26 November 2012 |work=Foreign Policy |accessdate=28 November 2012 |archivedate=28 November 2012 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6CViUyRpk?url=http://www.foreignpolicy.com/articles/2012/11/26/the_fp_100_global_thinkers?page=0,33 |url-status=dead |df=}}</ref>
* تشرینی دووەمی ٢٠١٢: خەڵاتی مەدەر تیرێسا بۆ دادپەروەری کۆمەڵایەتی{{efn|خێزانی یووسفزای لەلایەن دەسەڵاتی پاکستانەوە ڕێگەیان پێنەدرا کە گەشتی هیندستانھیندستان بکەن بۆ ئامادەبوون لە ڕێوەڕەسمی خەڵاتەکە بەهۆکاریبە ھۆکاری ئاسایش، دواتر خەڵاتەکە گەیەندرایە باوکی لەلایەن فیلمسازی پاکستانی-بەریتانی سێڤی عەلی.<ref>{{cite news|title=How Malala Yousafzai got a Mumbai award|url=http://www.ndtv.com/article/india/how-malala-yousafzai-got-a-mumbai-award-303123|agency=[[Indo-Asian News Service]]|date=9 December 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121209235711/http://www.ndtv.com/article/india/how-malala-yousafzai-got-a-mumbai-award-303123|archivedate=9 December 2012}}</ref>}}<ref>{{cite news|title=Teresa awards given away|url=http://www.indianexpress.com/news/teresa-awards-given-away/1037866|accessdate=9 December 2012|newspaper=[[The Indian Express]]|date=29 November 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121203053716/http://www.indianexpress.com/news/teresa-awards-given-away/1037866/|archivedate=3 December 2012}}</ref><ref>{{cite web|title=Mother Teresa Awards 2012|url=http://www.motherteresaawards.org/2012.htm|publisher=Mother Teresa Awards: A Harmony Foundation Initiatives|accessdate=15 December 2014|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141215072106/http://www.motherteresaawards.org/2012.htm|archivedate=15 December 2014}}</ref>
* کانوونی یەکەمی ٢٠١٢: لەلیستی ھەڵبژێردراوی کۆتایی کەسایەتی ساڵ، [[تایم (کۆوار)|گۆڤاری تایم]]<ref>{{cite news|last=Carbone|first=Nick|title=TIME Reveals Its Short List for Person of the Year 2012|url=http://newsfeed.time.com/2012/12/18/time-reveals-its-shortlist-for-person-of-the-year-2012/|accessdate=20 December 2012|newspaper=Time|date=18 December 2012|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121219204259/http://newsfeed.time.com/2012/12/18/time-reveals-its-shortlist-for-person-of-the-year-2012/|archivedate=19 December 2012}}</ref>
* کانوونی یەکەمی ٢٠١٢: خەڵاتی ڕۆما بۆ کارکردن لەپێناو ئاشتی و مرۆڤایەتی<ref>{{cite news|url=http://tribune.com.pk/story/486522/teenage-icon-rome-again-honours-malala-father-collects-reward/|title=Top words of 2012 capture 'impending doom'|work=USA Today|date=1 January 2013|accessdate=7 October 2013|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131110161100/http://tribune.com.pk/story/486522/teenage-icon-rome-again-honours-malala-father-collects-reward/|archivedate=10 November 2013}}</ref>
ھێڵی ٢٢٣:
* ٢٠١٣: خەڵاتی نێونەتەوەیی بۆ یەکسانی و جیاکاری نەکردن.<ref>{{cite news |url=http://www.presstv.ir/detail/2013/11/25/336507/mexico-says-will-award-malala-yousafzai/ |title=Mexico says will award Malala with equality prize |date=25 November 2013 |accessdate=14 October 2014 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141015103123/http://www.presstv.ir/detail/2013/11/25/336507/mexico-says-will-award-malala-yousafzai/ |archivedate=15 October 2014}}</ref>
* ٢٠١٤: پاڵێوراو بۆ خەڵاتی منداڵانی جیھان، ناسراو بە نۆبڵی منداڵان<ref>{{cite news|title=Malala Yousafzai nominated for Children's Nobel Prize 2014|url=http://news.biharprabha.com/2014/02/malala-yousafzai-nominated-for-childrens-nobel-prize-2014/|agency=Indo-Asian News Service|publisher=news.biharprabha.com|accessdate=8 February 2014|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141019045758/http://news.biharprabha.com/2014/02/malala-yousafzai-nominated-for-childrens-nobel-prize-2014/|archivedate=19 October 2014}}</ref>
* ٢٠١٤: خەڵاتی ئەندامیەتیئەندامییەتی ھەمیشەیی لە PSEU (ئێرلاند)<ref name="pseu">{{cite web|url=http://www.pseu.ie/_fileupload/circulars%202014/bc01614.pdf|title=PSEU Ireland|publisher=pseu.ie|date=March 2014|accessdate=12 December 2014|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141213014254/http://www.pseu.ie/_fileupload/circulars%202014/bc01614.pdf|archivedate=13 December 2014}}</ref>
* ٢٠١٤: خەڵاتی سکۆل گلۆبال ترێژەر<ref>{{cite web|url=http://skollworldforum.org//|title=Skoll World Forum|accessdate=10 October 2014|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141012221933/http://skollworldforum.org/|archivedate=12 October 2014}}</ref>
* ٢٠١٤: دۆکتۆرای شانازی لە یاسای شارستانییەتی، زانکۆی کینگ کۆلێج، ھالیفاکس، نۆڤا سکۆتیا، کەنەدا<ref name=UoKC>{{cite web |url=http://www.ukings.ca/news/malala-yousafzai-canada-scholarships-announced/ |title=Malala Yousafzai Canada Scholarship announced |publisher=University of King's College |accessdate=23 July 2014 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160619212650/http://www.ukings.ca/news/malala-yousafzai-canada-scholarships-announced |archivedate=19 June 2016}}</ref>
ھێڵی ٢٢٩:
* ٢٠١٤: مێدالیای ئازادی فیلادلفیا<ref>{{cite news |url=http://articles.philly.com/2014-07-01/news/50977495_1_malala-yousafzai-liberty-medal-malala-fund |title=Liberty Medal for Pakistani education activist Malala Yousafzai |first=Michaelle |last=Bond |work=Philadelphia Daily News |date=1 July 2014 |accessdate=22 October 2014 |url-status=live |archiveurl=http://archive.wikiwix.com/cache/20160329220715/http://articles.philly.com/2014-07-01/news/50977495_1_malala-yousafzai-liberty-medal-malala-fund |archivedate=29 March 2016}}</ref>
* ٢٠١٤: یەکێک لە ٢٥ کاریگەرترین نەوجەوانانی ساڵ، لەلایەن [[گۆڤاری تایم]]<ref name="tim">{{cite news|url=http://time.com/3486048/most-influential-teens-2014/|title=The 25 Most Influential Teens of 2014|work=Time|date=13 October 2014|accessdate=30 October 2014|url-status=live|archiveurl=https://www.webcitation.org/6VJ9l0sZQ?url=http://time.com/3486048/most-influential-teens-2014/|archivedate=3 January 2015}}</ref>
* ٢٠١٤: ھاوڵاتینامەیھاووڵاتینامەی کەنەدی (شانازی)<ref>{{cite news |url=https://www.thestar.com/news/canada/2017/04/12/malala-yousafzai-to-receive-canadian-citizenship-delayed-by-parliament-hill-shooting-in-2014.html |title=Malala Yousafzai has become an honorary Canadian citizen |newspaper=The Star |date=12 April 2017 |accessdate=13 April 2017 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170413001008/https://www.thestar.com/news/canada/2017/04/12/malala-yousafzai-to-receive-canadian-citizenship-delayed-by-parliament-hill-shooting-in-2014.html |archivedate=13 April 2017}}</ref>
* ٢٠١٥: ناونانی یەکێک لە ئەستێرەکانی بۆشایی ئاسمان، بەناوی مەلالە لەلایەن ناسا.<ref>{{cite web|title=(316201) Malala = 2007 EJ98 = 2010 ML48 |url=http://minorplanetcenter.net/db_search/show_object?object_id=malala|website=Minor Planet Center|accessdate=3 April 2015}}</ref>
* ٢٠١٦: سەرۆکی یەکێتیی قوتابیان (شانازی)، زانکۆی شیڤێڵد<ref>{{cite web|url=http://su.sheffield.ac.uk/articles/the-results-are-in|title=The Results Are In|date=11 March 2016|accessdate=14 March 2016|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160314222215/http://su.sheffield.ac.uk/articles/the-results-are-in|archivedate=14 March 2016}}</ref>
ھێڵی ٢٦٣:
[[پۆل:پەشتوون]]
[[پۆل:زیندووان]]
[[پۆل:ژنانی پاکستانی]]▼
[[پۆل:فێمینیستە ئیسلامییەکان]]
[[پۆل:لەدایکبووانی ١٩٩٧]]
Line ٢٦٨ ⟶ ٢٦٩:
[[پۆل:نووسەرانی موسڵمان]]
[[پۆل:وەرگرانی خەڵاتی ئاشتیی نۆبێل]]
▲[[پۆل:ژنانی پاکستانی]]
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/wiki/مەلالە_یووسفزای»