فەتحوڵڵا گویلەن: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب خاوێنکردن و ڕێکخستنەوە |
ب خاوێنکردن و ڕێکخستنەوە |
||
ھێڵی ٣١:
== گفتوگۆ و پێکەوەژیان ==
فەتحوڵڵا گویلەن لە ساڵی ١٩٩٠ ھەستا بەدامە‌زراندنی بزوتنەوەیە‌کی پێشڕەو بە ناوی [[بزاڤی خزمەت]] بۆ گفتوگۆ و لێک تێگەیشتن لە نێوان ئایینەکاندا، بە میانڕەوی و دوور لە تورەبوون و گرژی، ئەم بزووتنەوەیە لە تورکیادا ناوبانگی درکرد، پاشان لە دەرەوەی [[تورکیا]]
ئەم بزووتنەوەیە بە پێویستی دەزانێت بە ڕووی ھەموو جیھاندا بکرێتەوە و چەندین بواری ھاریکاری ھەبێت لە نێوان [[ئیسلام]] و ئایینەکانی تردا، ئەمەش لەسەر بنە‌مای ئەو وتە‌ی «[[سەعید نوورسی|بە‌دیعوزە‌مان سە‌عیدی نورسی]]» ە کە دەڵێت لە ئاخیرزە‌ماندا نە‌ک تەنھا موسوڵمانان بەڵکو دە‌بێت ئیسلام و ھەموو ئاینە‌کانی تر دژی بێ دینی یە‌ک بگرن.<ref>[https://web.archive.org/web/20110220225203/http://www.islamonline.net/servlet/Satellite?c=ArticleA_C&cid=1213871266278&pagename=Zone-Arabic-ArtCulture%2FACALayout فەتحوڵڵا گویلەن.. ڕۆشنبیری یەکەم لە جیھاندا]، ئیسلام ئۆن لاین</ref><ref>١١ڕۆژ لەگەڵ فە‌تحولڵا گولەن نوسینی ڕۆژنامە‌نووس مە‌ھمد گوندە‌م</ref>
ھێڵی ٤٩:
فەتحوڵا گویلەن ھەروەھا تۆمەتبارە لەلایەن نەیاران و ڕەخنەگرانەوە بە ئەنجامدانی کاری سیخوڕی لەگەڵ دەزگا سیخوڕییەکاندا وەک [[دەزگای ھەواڵگریی ناوەندی|سی ئای ئەی]]. ئەم تۆمەتە لەلایەن سەرۆکی پێشوی دەزگای سیخوڕی تورکیا (MIT) خۆیەوە خراوەتە ڕوو کە گوایە لە ساڵەکانی ٩٠دا لە قرغزیستان جێگای ھەندێ سیخوڕی [[دەزگای ھەواڵگریی ناوەندی|سی ئای ئەی]] کردووەتەوە لە قوتابخانەکانیدا.<ref>[http://voices.washingtonpost.com/spy-talk/2011/01/islamic_group_is_cia_front_ex-.html واشتنتن پۆست]، دواسەردان ۳٠/۱٠/۲٠۱۳</ref> و ھەروەھا لە لایەکی ترەوە تۆمەتبارە بە ھاوکاری کردنی دەزگای سیخوڕی تورکیا خۆشی.<ref>[http://pcdk.org/kurdi/print.php?sid=5311 ماڵپەڕی فەرمی پەچەدەکە] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160310093752/http://pcdk.org/kurdi/print.php?sid=5311 |date=١٠ی ئازاری ٢٠١٦}}، دواسەردان ۳٠/۱٠/۲٠۱۳</ref>
== تێڕوانی گویلەن بۆ کورد ==
فەتحوڵا گویلەن خاوەن دید و چارەسەرسازیی تایبەت بەخۆیەتی بۆ کێشەی کورد، ئەمەش بە ڕوونی لە نامەیەکی بۆ [[ڕەجەب تەییب ئەردۆغان]] دەردەکەوێت، ناوبراو ئاماژە بەوە دەکات، کە پێویستە ناوچە کوردنشینەکانی ڕۆژھەڵات و باشووری ڕۆژھەڵاتی ئاوەدان بکرێنەوە و دانیشتووانەکەی بەزمانی کوردیی بخوێنن،<ref>{{Cite news|url=https://hizmetkurdi.org/?p=12737|title=پێویستە زمانی کوردی لە خوێندنگەکانی تورکیادا سەربەست بکرێت|access-date=|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204104234/https://hizmetkurdi.org/?p=12737|via=|archive-date=٤ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٠|date=|last=|first=|work=|language=|dead-url=no}}</ref> ئەو دەڵێت «کێشەی کورد شتێک نییە بە ھێزو سوپا چارەسەر بکرێت».
فەتحوڵا گولەن بە ئاشکرا دژی پارتی کرێکارانی تورکیایە و دەزگای زەمان و دەزگاکانی تری ھەمیشە پەکەکە بە «تیرۆریست» ناو دەبەن.<ref>[http://tr.fgulen.com/content/view/21638/12/ ماڵپەڕی فەرمی گولەن] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140222230626/http://tr.fgulen.com/content/view/21638/12/ |date=٢٢ی شوباتی ٢٠١٤}}، دواسەردان ٣٠/١٠/٢٠١٣</ref> لە کاتی دوا دانیشتنەکانی ئۆجەلان و تورکیا لە ٢٠١٣، گولەن ڕێکەوتنەکەی بە «پەیماننامەی حودەیبییە» شوبھاند.<ref>[http://siyaset.milliyet.com.tr/fethullah-gulen-den-erdogan-a-surpriz-destek/siyaset/siyasetdetay/08.01.2013/1652737/default.htm]{{بەستەری مردوو|url=http://siyaset.milliyet.com.tr/fethullah-gulen-den-erdogan-a-surpriz-destek/siyaset/siyasetdetay/08.01.2013/1652737/default.htm |date=تشرینی دووەمی ٢٠١٩}}، ڕۆژنامەی میللییەت، دواسەردان ٣٠/١٠/٢٠١٣</ref><ref>[http://www.herkul.org/herkul-nagme/195-nagme-sulh-hayirdir/ ماڵپەڕی فەرمی گولەن - ھەرکول]، دواسەردان ٣٠/١٠/٢٠١٣</ref> ئەمانیش وەڵام دەدەنەوە کە گوایە مەبەستیان ئەوە نەبوە پەکەکە بە کافرەکانی قوڕەیش بشوبھێنن.<ref>[http://tr.fgulen.com/content/view/21638/12/ ماڵپەڕی فەرمی گولەن - fgulen.com] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140222230626/http://tr.fgulen.com/content/view/21638/12/ |date=٢٢ی شوباتی ٢٠١٤}}، دواسەردان ٣٠/١٠/٢٠١٣</ref>▼
ھەروەھا گویلەن لەو نامەیەدا کە مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی ٢٠٠٦ ھانی ئەردۆگان دەدات بۆ بەردەوامبون لەسەر پڕۆژەی ئاشتیی و کرانەوە بەرووی کورددا، دیسان جەخت لەوە دەکاتەوە، کە نابێت کێشەی کورد تەنھا لە ڕووی سیاسیی، سەربازیی و ئیدارییەوە لێی بڕوانرێت، ئەم کارە تەنھا بۆ بەرپرسانی دەوڵەت جێبھێڵرێت، بەڵکو پێویستە زەمینە بۆ ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنیی خۆش بکرێت بە ئاڕاستەی بەھێزکردنی برایەتیی و یەکێتیدا.<ref name=":0">{{Cite news|url=http://www.kurdistanc.com/Islamic/details.aspx?jimare=5212|title=ناوەندی کوردستان بۆ توێژینەوە لە ململانێ و قەیرانەکان|access-date=|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204113356/http://www.kurdistanc.com/Islamic/details.aspx?jimare=5212|via=|archive-date=٤ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٠|date=|last=|first=|work=|language=|dead-url=no}}</ref>
گویلەن بڕوای بە جیاکاریی لە نێوان کورد و تورک نییە، لە مبارەیەوە وتوویەتی "لە تورکیادا نە شەڕی نێوان کورد و تورک ھەیە و نە شەڕی نێوان سوننە و عەلەویی. ئاماژەیەک نییە بۆ ئەم جۆرە شەڕە، ئێمە دوو میللەتی ھاوقەدەرین،<ref name=":0"/>
لە بارەی کارەساتی [[کیمیابارانی ھەڵەبجە]] لە باشووری کوردستان ھەڵوێستی ئەرێنیی خۆی پیشانداوە، ناوبراو لە (٢٦ ئابی ١٩٩٠) ئەوکاتەی لە مزگەوتی (حیسار) لە شاری [[ئیزمیر]] سەرقاڵی گوتاربێژیی بووە، لە گوتارێکیدا لەژێر ناوی (داستانی برایەتیی) باس لە برایەتیی [[ئیسلام|مسوڵمانان]] دەکات ئینجا ئاماژەی بەوە داوە، کە لە سەروەختی کیمیابارانی ھەڵەبجەدا لەسەر دەستی [[حیزبی بەعس|ژێمی بەعس]] لە ساڵی ١٩٨٨ ئەو ڕێگەی لێگیراوە گوتار پێشکەش بکات، لە درێژەی پەیامەکەیدا داوا لە تورکەکان دەکات کۆمەکی کورد بکەن.. بەدەم گریانەوە وتوویەتی «ئەگەر لە من بڕوانن ھەر بۆ ژان و ئێشی براکانم گریاوم، ئەوکاتەی فیرعەونەکەی عێراق بە چەکی کۆکوژ پێشمەرگەکانی لە وڵاتی خۆیان دەربەدەرکرد، زۆر گریام بۆیان، دەستەپاچەش بووم لەوەی ژانی حەسرەتەکەم بگەیەنمە دەوروبەرم، ئەوە بوو پاش چەند مانگێک برایەک ئەو حاڵە پڕ لە ناسۆرەی وەبیر ھێنامەوە، کە ڕەنگم بزڕکابوو حەزی خواردنم نەمابوو، ئاخر ئەوانیش مرۆڤن، مرۆڤانێک، کە بە گوللە و بۆمب ھێرش کراوەتە سەریان، بەڵام ئەوکات لە مینبەر دوورخرابوومەوە، ڕێی مزگەوتم لێگیرابوو، بۆیە نەمتوانی حەسرەتی خۆم تێکەڵی حەسرەتی ئێوە بکەم و ئەو داستانەتان بۆ بگێرمەوە»<ref>{{Cite news|url=https://hizmetkurdi.org/?p=1345|title=ھەڵوێستی جوامێرانەی فەتحوڵا گولەن لەساتی کارەساتی ھەڵەبجەدا|access-date=|archive-url=https://www.youtube.com/watch?v=FE9mCTltTu4&feature=emb_logo|via=|archive-date=٤ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٠|date=|last=|first=|work=|language=|dead-url=no}}</ref>
ھەروەھا ئۆجەلان لە ڕێگای [[سیری سوورەییا ئوندەر]] سڵاو بۆ گویلەن دەنێرێت وتی: «ئۆجەلان دەڵێ سڵاوم بۆ فەتحوڵڵا گوڵەن ھەیە و ئێمە دەتوانین پێکەوە خەبات بۆ ئاشتی و دیموکراسی لە ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست بکەین».<ref>{{Cite news|url=https://www.rudaw.net/sorani/middleeast/turkey/23032013|title=ئۆجەلان سڵاوی بۆ گوڵەن ھەیە|access-date=|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204113356/http://www.kurdistanc.com/Islamic/details.aspx?jimare=5212|via=|archive-date=٤ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٠|date=|last=|first=|work=|language=|dead-url=no}}</ref>
لە چاوپێکەوتنێکی تایبەت لەگەڵ کەناڵی [[ئێن ئاڕ تی]] گویلەن بە ڕاشکاوی دەڵێ ئەو نەیاری و دژی کورد نییە، دەڵێ: بگەڕێن لە ھیچ کتێبێکم و دیمانەو و شوێنێک ھەڵوێستی دژ بە کوردم نییە.<ref>{{Cite news|url=https://www.youtube.com/watch?v=rFiiPFk2r2k|title=تەواوی چاوپێکەوتنی تایبەتی ئێن ئاڕ تی لەگەڵ فەتحوڵا گولەن|access-date=|archive-url=|via=|archive-date=|date=|last=|first=|work=|language=|dead-url=no}}</ref>
▲دەوترێت: فەتحوڵا گولەن
== کاریگەری گویلەن لەسەر کۆمەڵگای تورکیا ==
| |||