وینۆنا ڕایدەر: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

{{وەسف|خانمەئەکتەر و بەرهەمهێنەریبەرھەمھێنەری فیلمی ئەمریکی}}

| caption = وینۆنا لە ڤیستیڤاڵی فیلمی تۆرۆنتۆی جیهانی،جیھانی، ٢٠١٠

| birth_name = وینۆنا ڵۆرا هۆرویتزھۆرویتز

| birth_place = وینۆنا، مینۆسۆتا،[[مینیسۆتا]]، [[ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا ]]

*بەرهەمهێنەریبەرھەمھێنەری فیلم

| home_town = پێتالوما، کاڵیفۆرنیا،[[کالیفۆرنیا]]، ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا

| partner = [[جۆنی دێپ]]<br>(١٩٨٩–١٩٩٣) <br/> Scott ماکكینڵەی هانھان<br>(٢٠١١–ئێستا)

'''وینۆنا ڵۆرا هۆرویتزھۆرویتز'''<ref name=biography.com>{{cite web|url=https://www.biography.com/actor/winona-ryder|title =Winona Ryder Biography (1971–)|publisher=[[Biography.com]]|accessdate=June 23, 2020|archivedate=May 4, 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200504025105/https://www.biography.com/actor/winona-ryder|url-status=live}}</ref> (لەدایکبووی ٢٩ی ئۆکتۆبەری ١٩٧١),<ref name=biography.com /> ناسراو بە '''وینۆنا ڕایدەر'''، خانمەئەکتەرێک و بەرهەمهێنەرێکیبەرھەمھێنەرێکی فیلمی ئەمریکییە. ئەو وەرگری [[خەڵاتی گۆڵدن گڵۆب|خەڵاتێکی گۆڵدن گڵۆبە]] وە پاڵێوراوە بۆ دوو [[خەڵاتەکانی ئۆسکار|خەڵاتی ئۆسکار]]، [[خەڵاتەکانی فیلمی ئەکادیمیای بریتانی|خەڵاتێکی BAFTA،فیلمی ئەکادیمیای بەریتانی]]، وە چوار [[خەڵاتی سکرینڕێکخراوی ئاکتەرسئەکتەرەکانی گیڵدشاشە]].

دوای یەکەم دەرکەوتنی لە فیلمی ''Lucas'' (١٩٨٦)، سەرنجی خەڵکی ڕاکێشا بە نواندنەکەی لە فیلمی [[تیم بێرتن]] بەناوی ''Beetlejuice'' (١٩٨٨). پاشان دەستی کرد بە نواندن لە ڕۆڵی سەرەکی لە ''Heathers'' (١٩٨٨)، ''Mermaids'' (١٩٩٠)، ''[[Edward Scissorhands|ئێدوارد دەست مەقەست]]'' (١٩٩٠)، وە ''Bram Stoker's Dracula'' (١٩٩٢). وە دوو جار لەدوای یەک پاڵێورا بۆ [[خەڵاتەکانی ئۆسکار|خەڵاتی ئۆسکار]] بۆ ڕۆڵی مەی وێڵاند لە فیلمی [[ماڕتن سکۆرسیسسکۆڕسێزی]] بەناوی ''The Age of Innocence'' (١٩٩٣) وە جۆ ماڕچ لە فیلمی ''Little Women'' (١٩٩٤). فیلمەکانی تری لەم ماوەیەدا ''Reality Bites'' (١٩٩٤)، '' How to Make an American Quilt'' (١٩٩٥)، ''The Crucible'' (١٩٩٦)، ''Celebrity'' (١٩٩٩)، وو ''Girl, Interrupted'' (١٩٩٩)، بوون کە خۆشی بەرهەمهێنەریبەرھەمھێنەری جێبەجێکار بووە.

لە ٢٠٠٢ دا، وینۆنا لە فیلمی گەورەی بۆكس ئۆفیس ''Mr. Deeds'' دەرکەوت، کە دوای ئەوە پیشەکەی کەمبووەوە و بۆ ماوەیەک وازی لە فیلم هێناھێنا. لە ٢٠٠٩ دا، گەڕایەوە لە فیلمی بەناوبانگی ''Star Trek''. لە ٢٠١٠ دا، پاڵێورا بۆ دوو خەڵاتی سکرینڕێکخراوی ئاکتەرسئەکتەرەکانی گیڵدشاشە: بە خانمەئەکتەری سەرەکی لە فیلمی تەلەڤزیۆنی ''When Love Is Not Enough: The Lois Wilson Story'' وە بە بەشێک لە کاستی فیلمی ''Black Swan''.<ref>{{cite web|url=http://www.sagawards.org/awards/nominees-and-recipients/17th-annual-screen-actors-guild-awards|title=The 17th Annual Screen Actors Guild Awards|publisher=[[Screen Actors Guild]]|accessdate=April 9, 2011}}</ref> ئەو کاری لەگەڵ تیم بێرتن کردەوە بۆ فیلمهفیلمی ''Frankenweenie'' (٢٠١٢). لە ٢٠١٦ وە، ڕۆڵی جۆیس بایەرسی گێڕاوە لە زنجیرەی [[نێتفلیکس|نێتفلیکسی]] [[خەیاڵی زانستی|زانستی خەیاڵی]] ترسناک ''[[شتە نامۆکان]]''، کە بەهۆیەوەبەھۆیەوە بۆ خەڵاتی گۆڵدن گڵۆب و سکرینخەڵاتی ڕێکخراوی ئاکتەرسئەکتەرەکانی گیڵدشاشە پاڵێورا. لە ٢٠٢٠ دا، ڕۆڵی سەرەکی گێڕا لە کورتە زنجیرەی HBOی[[ئێچ بی ئۆ|ئێچ بی ئۆی]] درامی ''The Plot Against America''، کە لە ڕۆمانی فیلیپ ڕۆثەوە وەرگیراوە.

ژیانی تایبەتی وینۆنا سەرنجی میدیاکانی ڕاکێشاوە. پەیوەندییەکەی لەگەڵ جۆنی دێپ لە سەرەتای ١٩٩٠ کان وە گیرانەکەی لە ٢٠٠١ بەهۆیبەھۆی دزیەوە بابەت بوون لە ڕۆژنامەکان. ئەو کراوە بووە دەربارەی کێشە تایبەتییەکانی لەگەڵ بێ تاقەتی و خەمۆکی. لە ٢٠٠٠ دا، وینۆنا ڕێزی لێگیرا بە ئەستێرەیەک لە Walk of Fame ی هۆڵیوودھۆڵیوود.<ref name="hollywood-star">{{cite news | first=Ellen A. | last=Kim| title=Winona Ryder Gets Her Own Star | date=October 6, 2000 | work=Hollywood.com | url= http://www.hollywood.com/news/Winona_Ryder_Gets_Her_Own_Star/313097}}</ref>