ڕەگەز (مرۆڤ): جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''تۆرەمە''' یان '''ڕەگەزنەژاد''' بە گەورەترین [[جۆرە|جۆرەکانی]] مرۆڤ دەگوترێ. تۆرەمەکانی مرۆڤ وەکوو کۆمەڵەی حەشیمەتییەکانی گەورە پێناسە دەکرێن کە خەزێنەی ژێنییان لە یەکتر جیاوازن.

لە سەدەکانی نۆزدەھەم، تۆرەمەکانی جیھان بە پێیبەپێی تایبەتمەندییە ڕەواڵەتییەکان بە چوار دەستەی گەورە [[سپی‌سپی پێست]]، [[ڕەش‌ڕەش پێست]]، [[زەرد پێست]] و [[سوور پێست]] دابەش دەکرد و ھەندێکی تۆرەمەی سوورپێستیان بەشێک لە تۆرمەی زەردپێست بە ھەژمار ھێناوە. ھەندێ لە مرۆڤناسان تۆرەمەی ئۆستۆرالیاییش وەکوو چوارەمین دەستە (بە ژماردنی سوورپێستان پێنجەمین دەستە) ناو بردبوو.

ئەمڕۆکە ئیتر تایبەتمەندییە ڕەواڵەتییەکان وەکوو ڕەنگی پێست، داڕشتی جەستە، ڕەنگی چاو و پرچ و چییەتی پرچ بەڵگەیەکی بڕواپێکراو بۆ ناسینەوەی تۆرمە جۆراوجۆرەکان نییە، بەم ھۆیە کە ھیچکات سنوورانی دابڕاوێک کۆمەڵەکانی تۆرمەیی ناوبراو لێک جیا ناکاتەوە. پتر لەوە، سەرەڕای ھەندێ لە جیاوازیەکان،جیاوازییەکان، لێکچووییەکیلێکچوویییەکی زۆر لە نێوان تاک‌تاکی مرۆڤ بوونی ھەیە، و تاکەکانی ھەریەک لە کۆمەڵە تۆرەمەییەتۆرەمەیییە پۆلێنبەندیکراوەکان لە سەدەی نۆزدەھەمیش دەتوانرێت لەگەڵ یەک جیاوازیی زۆریان ھەبێ.

بەڵام ھەریەک لە کۆمەڵە تۆرەمەییەتۆرەمەیییە ناوبراوەکان خاوەنی تایبەتمەندییەکن کە ئەم تایبەتمەندییانە زۆرتر شوێنکەوتووی دۆخگەلێکن کە لە پێوەندی لەگەڵ ژینگەدان. بۆ نموونە، ڕەنگی تۆخی پێستی ھۆزە ئەفریقاییەکانئەفریقایییەکان کە لەبەر چڕێتی مێلانینەکان لە پێستیان درووست بووە تا پێست لە بەرامبەری تیشکی بەتینی خۆر برگری ھەبێ. ئەم تایبەتمەندییە گیرھاتووانە لەگەڵ بەرەوپێشچوونی کات و دوای چەندین بەرە، بە تایبەتمەندییە بۆماوەییەکانبۆماوەیییەکان دەگۆڕێن و بەم ڕیزبەندییە تاکەکانی کۆمەڵەیەکی تۆرمەیی ئەم تایبەتمەندی بۆماییانە لە ماوەی کاتێکی درێژخایەن لە نێو خۆیان بڵاو دەکەنەوە.

سێ دابەشینی تۆرەمەیی بەرچاو لە جیھاندا ھەیە کە بریتییە لە تۆرەمەی سپی (سپی‌سپی پێستان)، تۆرەمەی ڕەش (ڕەش‌ڕەش پێستان) و تۆرەمەی زەرد یان (زەردپێستان).

* {{بیرخستنەوەی ویکی|بەستەر = https://fa.wikipedia.org/wiki/نژاد_(انسان)|سەردێڕ = نژاد|زمان = فارسی|سەردان = 1١ی تشرینی دووەمی ٢٠١٨}}