تەنیایی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''تەنیایی''' لە بەرامبەر کێشەکانی دوورەپەرێزی یان کەمایەسی ھاودەم جۆرە وەڵامێکی ئاڵۆز و پتر بێزراوە. زۆرجار ئەم کاردانەوە بەھۆی دڵەڕاوکێی کەمی پەیوەندی وەرگرتن و ھاوبەشبوون تەک جۆرەکاسایەتیە جیاوازەکانی دەوروبەرە، کە (خەمۆکی بەھۆی کاردانەوەی تەنیایی) لەمێژدا دەستی پێکردووە بۆ داھاتوویش درێژەی ئەبێت. بەڵام جێگای ئاماژەیە کە ئەگەری ئەوەیش ھەیە ھەست بەتەنیایی کردن ئەو کاتانەیش وا دەوروبەری تاک شلووقە دیار دەبێت. بەرھەمھاتنی تەنیایی ئەکرێت ھۆکارگەلێکی جۆراوجۆری بێت،هەبێت، بۆ نموونە: کۆمەڵایەتی، دەروونی یان ھەستۆکی.

توێژینەوە زانستییەکان وای دەرخستووە کە ئەم ھەستانە لەنێوان چینی سەرکەوتوویش (لە باری بنەماڵەیی و تاکەکەسی) زۆر باوە. وەکوو ئەو کەسانەی وا ژیانی ھاوبەشییان پێکھێناوە، ئەوانەی وا لەجۆرە پەیوەندی تایبەتدان، ئەوکەسانەیئەو کەسانەی وا لەناو بنەماڵەدا ژیان بەسەر ئەوەنئەبەن و ئەوانیش وا لە ئیش و پلەی کۆمەڵایەتی پێشکەوتوون. ئەم نموونە لە ئێشی کۆمەڵگا وەکوو خاڵێکی ھەرە گرینگ لە ڕۆژگارە کۆنەکان ھەتا ئێستا سەرنجڕاکێش و سەرباس بووە. تەنیایی وەکوو دەردیکی کۆمەڵایەتی لێکدەدرێتەوە. مێکانیسیمی دەروونناسییە بۆ ئاگادار کردنەوەی ئەوکەسانەی وا دووری گرن و واتە ھانیان ئەدەن بەرەو وەرگرتنی پەیوەندی نوێ.