|
'''شارل پیێر بوودلێر''' ({{بە فەڕەنسی|Charles Pierre Baudelaire}}) لە دایکبووی ۹٩ ئاپریلی ۱۸۲۱١٨٢١ لە [[پاریس]] شاعیر و نووسەر و ڕەخنەگری پێشەنگی فەڕانسەوی بوو.
== ژیان ==
بوودلێر لە پاریس لە دایک بوو. لە تەمەنی شەش ساڵیدا باوکی مرد. ساڵێک دواتر دایکی شووی بە سەروانێک کرد و بوودلێر کەوتە بەر دەستی زڕباب. قەت بە دڵخۆشیەوە ئەو ژیانەی نەدەهاتەوەنەدەھاتەوە بیر. لە تەمەنی ۲۱٢١ ساڵیدا ژنی خواست. ساڵی ۱۸٦۷١٨٦٧ بەهۆیبەھۆی جەڵتەی دڵ کۆچی دوایی کرد.<ref> شاعر رنج‌هایرنج‌ھای فرزانە (زیست نامە‌نامە بودلر)، مهتدی،مھتدی، احسان. حرفە هنرمند،ھنرمند، تهرانتھران: ۲۰۱۳٢٠١٣</ref>
== پێگەی وێژەوانی ==
هەمووھەموو خاوەن‌ڕایان، بێ هیچھیچ گومان و دوودڵییەک، بوودلێر بە سەردەق‌شکێنی شێعری مودێرن دادەنێن.<ref> شاعر رنج‌ھای فرزانە (زیست نامە بودلر)، مھتدی، احسان. لاپەڕە: ١١، نشر حرفە ھنرمند، تھران: ٢٠١٣</ref>
ئارتوور ڕەمبۆ( ۱۸۹۱١٨٩١- ۱۸۵۴١٨٥٤)، شاعیری پێشەنگ، دەڵێ: "بوودلێر شالیاری شاعیرانە". ئەو سەرقافڵەچیی شاعیران و تەنانەت زۆربەی هونەرمەندانیھونەرمەندانی مودێرنیشە. هەمیەتیھەمیەتی تایبەتیی ئەو لە نوێخوازی و تازەگەرییەکی پڕشنگداردایە کە هاوکاتھاوکات داڕشتە و مانای پێکەوە ئەنگاوتووە.<ref>گل هایھای دوزخی (مجموعە اشعار بودلر)، زاغیان، نیما (وەرگێڕ). لاپەڕە: ۱۳،١٣، انتشارات نگاە، تاران: ۲۰۱۵ ٢٠١٥</ref> ▼<ref> شاعر رنج‌های فرزانە (زیست نامە بودلر)، مهتدی، احسان. لاپەڕە: ۱۱، نشر حرفە هنرمند، تهران: ۲۰۱۳</ref>
دونیای مودێرن لە سەرپاکی بەرھەمەکانیدا شەپۆل دەدا. لە ڕاستیدا ئەوە بوودلێر بوو کە نرخ و مانای بە مودێرنیتە بەخشی.<ref>جنون ھوشیاری، شایگان، داریووش. چاپ و نشر نظر، لاپەڕە: ٥٧، چاپی دووھەم، تاران: ٢٠١٥</ref>
▲ئارتوور ڕەمبۆ(۱۸۹۱-۱۸۵۴)، شاعیری پێشەنگ، دەڵێ: "بوودلێر شالیاری شاعیرانە". ئەو سەرقافڵەچیی شاعیران و تەنانەت زۆربەی هونەرمەندانی مودێرنیشە. هەمیەتی تایبەتیی ئەو لە نوێخوازی و تازەگەرییەکی پڕشنگداردایە کە هاوکات داڕشتە و مانای پێکەوە ئەنگاوتووە.<ref>گل های دوزخی (مجموعە اشعار بودلر)، زاغیان، نیما (وەرگێڕ). لاپەڕە: ۱۳، انتشارات نگاە، تاران: ۲۰۱۵ </ref>
دونیایئیڤان مودێرنبوونفوا، لەشاعیری سەرپاکیناوداری بەرهەمەکانیدافەڕانسەوی شەپۆلدەڵێ: دەدا.نابێ لەسەدەی ڕاستیدانۆزدەھەم ئەوەھەر بوودلێربە بووسەدەی کە[[مارکس]] و نرخ[[نیچە]] و مانایکەمێک بەدواتر [[زیگمۆند فرۆید| فڕۆید]]ەوە ناودێر کرێ، بەڵکوو سەدەی نۆزدەھەم ھەروەھا مودێرنیتەسەدەی بەخشیبوودلێریشە.<ref>جنون هوشیاری،ھوشیاری، شایگان، داریووش. چاپ و نشر نظر، لاپەڕە: ۵۷،١١، چاپی دووهەم،دووھەم، تاران: ۲۰۱۵ ٢٠١٥</ref>
ئیڤان بوونفوا، شاعیری ناوداری فەڕانسەوی دەڵێ: نابێ سەدەی نۆزدەهەم هەر بە سەدەی [[مارکس]] و [[نیچە]] و کەمێک دواتر [[زیگمۆند فرۆید| فڕۆید]]ەوە ناودێر کرێ، بەڵکوو سەدەی نۆزدەهەم هەروەها سەدەی بوودلێریشە.<ref>جنون هوشیاری، شایگان، داریووش. چاپ و نشر نظر، لاپەڕە: ۱۱، چاپی دووهەم، تاران: ۲۰۱۵ </ref>
[[File:بوودلێر.jpg|thumb|پێداچوونەوەی بوودلێر بە نوسخەی بەر لە چاپی دیوانەکەیدا. بوودلێر زۆر خۆی بەو کارەوە ماندوو دەکرد.]]
== بەرھەمەکان ==
==بەرهەمەکان==
بێجگە لە ڕەخنە و وتار، ئەم دیوانە شێعرییانە و چیرۆکێکی لە پاش بەجێ ماوە:
* فانفاریا (تاقە چیرۆکێک کە بوودلێر نووسیویەتی)
== کۆچی دوایی ==
بوودلێر ڕۆژی ۳۱ی٣١ی ئووتی ۱۸٦۷١٨٦٧ لە تەمەنی ۴٦٤٦ ساڵاندا پاش ئەوەی بەهۆیبەھۆی جەڵتەی دڵ لایەکی جەستەی لە کار کەوتبوو، کۆچی دوایی کرد و لە گۆڕستانی مونپارناسی شاری پاریس نێژرا.
== سەرچاوەکان ==
[[پۆل:نووسەرانی فەڕەنسی]]
| 