ئەستێرەناسی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary
تاگەکان: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد دەستکاریی دیداری
شائەمراز
ھێڵی ٢:
'''ئەستێرەناسی''' ({{بە یۆنانی|ἀστρονομία}}، ({{بە ئینگلیزی|Astronomy}}) [[زانست]]ێکی سروشتییە کە لە [[تەنە ئاسمانییەکان]] و دیاردەکانیان دەکۆڵێتەوە. [[بیرکاری]] و [[فیزیک]] و [[کیمیا]] وەک ھەوڵێک بەکاردەھێنرێن بۆ لێکۆڵینەوە لەو تەنە ئاسمانیانە و دیاردەکانیان و گەشەسەندنیان. تەنە ئاسمانیەکانی وەکو [[ھەسارەکان]] و [[مانگەکان]] و [[ئەستێرەکان]] و[[کاکێشانەکان]] و ھەروەھا [[ئەستێرەکلکدارەکان]]؛ و دیاردەکان لەنێویاندا تەقینەوەی [[سوپەرنۆڤاکان]] و تەقینەوەکانی [[تیشکی گاما]] و وردە شەپۆلی گەردوونی تیشکدانی پێشینەیی. بە شێوەیەکی گشتی، ھەموو ئەو دیاردانەی لە دەرەوەی [[بەرگەھەوا|بەرگەھەوای]] [[زەوی]] پێکھاتوون لە چوارچێوەی پسپۆڕیەتی ئەستێرەناسییە. ھاوبەش بەڵام بابەتێکی سەربەخۆ ([[فیزیای گەردوونی]])ە کە تایبەتمەندە بە لێکۆڵینەوە لە کۆی [[گەردوون]].
 
ئەستێرەناسە پرۆفیشناڵەکان دابەشبوونە بۆ هەردووھەردوو لقی چاودێریکەر و بیردۆزگەر. ئەستێرەناسی چاودێریکەر جەختەکاتە سەر بەدەستهێنانیبەدەستھێنانی زانیاری لە چاودێریکردنی تەنە ئاسمانیەکان، کە لە دوایدا شیدەکرێتەوە بە بەکارهێنانیبەکارھێنانی بنەما سەرەکیەکانی فیزیا.  ئەستێرەناسی بیردۆزی ڕوودەکاتە پەرەپێدانی کۆمپیوتەر و مۆدێلەکانی شیکاری بۆ وەسفکردنی تەنە ئاسمانیەکان و دیاردەکانیان. هەردووھەردوو بوارەکە (لقەکە) یەکتری تەواودەکەن، بواری بیردۆزی هەوڵیھەوڵی شیکردنەوەی دەرئەنجامە بینراوەکان دەدات و بواری چاودێریش هەوڵیھەوڵی سەلماندنی دەرئەنجامە بیردۆزیەکان دەدات.
 
ئەستێرەناسی یەکێکە لەو زانستە کەمانەی کە تائێستا هەوادارانھەواداران ڕۆڵێکی گرنگی تێدادەگێڕن، بەتایبەتی لە دۆزینەوە و چاودێریکردنی دیاردە زوو گوزەرەکان. ئەستێرەناسە هەوادارەکانھەوادارەکان دەستیان هەبووەھەبووە لە زۆر دۆزنەوەی ئەستێرەناسی گرنگدا، وەکو دۆزینەوەی ئەستێرەکلکدارە تازەکان.
 
== لە ڕوی وشەناسییەوە (Etymology) ==
 
== سەرچاوە ==