وێژە: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''وێژە''' یان '''ئەدەب''' ({{بە ئینگلیزی: Literature،|Literature}}، {{بە عەرەبی: |أدب}})، دوو واتای جودا بەکاردێت، یەکەمیان تایبەتییە کە مەبەست پێی ئەو ئاخافتن و گوتراوانە نایابانەن کە خۆشی و شادی دەخەنە دڵی گوهدارو خوێنەرانەوە، جا گوتراوەکان هۆنراوە بن یا [[پەخشان]] ، هەڵبەستی نایاب و هۆزانی بەرزو چیرۆکی خۆش و گوتاری ناوازە گەلەک بەشی دی دەکەونە ژێر ئەم پێناسە ، چونکە دێنە خوێندنەوە گوهـ لێبون ، چەشەو لەزەتێکی هونەریان لێ دێتە وەرگرتن . واتای گشتی (گشتی)یش ، ئەو بەرهەمەی مێشکی مرۆڤە دەگرێتەوە کە لەشێوەی ئاخافتندا خۆی دەنوێنێت و لە لاپەڕەی کتێباندا دێتە نوسین لەم بارەیەوە کتێبی ڕێزمان و کتێبی وەرزش و زروشت زانی ئەدەبێکن بە واتای گشتی . چونکە بەرهەمی هەمە چەشنی مێشکی مرۆڤ دەنوێنن کە مەرج نیە لە کاتی خوێندنەوەیاندا ئە و خۆشی و لەزەتیان لێ وەربگیرێت کە لە ئەدەبی واتای تایبەتی وەردەگیرێن .