دی یورێ: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''''دێ جۆری''''' (بە[[ئینگلیزی]] و [[لاتینی]]: De jure، بە [[لایتینیی کلاسیکی]]: ''de iure'') دەربڕینێکە بەواتای "پەیوەندیدار بەیاسا" ـوە دێت و پێچەوانەی [[دێ فاکتۆ]]یە کە بەواتای "پەیوەندیدار بەڕاستەقینە" ـوە دێت. بەجۆرێکی تر، دەستەواژەی "''de jure''" لەبری دەستەواژەی "بەیاسایی" و دەستەواژەی "''de facto''" بەواتای "بەکرداریی" بەکاردێت، بەتایبەتیی کاتێک کە وەسفی بارێکی یاسایی یان سیاسیی بکرێت<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/De_jure</ref>. پێناسەیەکی تر بریتییە لەوەی کە شتێک یاسا بەڕوونیی و ئاشکرایی دانی پێدانابێت و شایەنی لێ گەڕاندنەوە نەبێت<ref>https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%8A_%D9%8A%D9%88%D8%B1%D9%8A</ref>. نموونەی ئەمە، سەربەخۆیی [[هەرێمی کوردستان]]ە لەدوای [[پڕۆسەی ئازادیی عێراق]]ەوە کە بەفەرمیی لە دەستووری عێراقدا داننراوە و ئاماژەکراوە بە هەرێمی کوردستان وەک هەرێمێکی ئۆتۆنۆمیی خۆبەرەبەڕێوە لەلایەن [[حکوومەتی هەرێمی کوردستان]]ەوە دوور لە [[حکوومەتی مەرکەزی]].