دڕکەپەتک: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
Calak (لێدوان | بەشدارییەکان) |
No edit summary |
||
ھێڵی ١:
'''دڕکەپەتک''' یا '''پەتەمازە''' (بە [[ئینگلیسی]] : Spinal cord)؛ پەتێکی سپی 45 سمە کە لە کونی مەگنۆمەوە تا یەکەمین یان دووهەمین [[بڕبڕە|بڕبڕەی]] کەمەر درێژ دەبێتەوە. پەتە مازە، بە (پەتی شۆکی) یش دەناسرێت.<br />
پەتەمازە لەڕاستیدا ستوونێکە لە[[دەمارە شانە]]، لەلاکێشە مۆخەوە دەستپێدەکات بەرەو خوارەوە بە [[بڕبڕەی پشت|بڕبڕەی پشتدا]] درێژ دەبێتەوە، دەمارە ڕاگەیاندە هاتوو و دەرچووەکان دەگوازێتەوە. دڕکەپەتک لە دەرەچینێک لەماددەیەکی سپی و ناوەچینێک لەماددەیەکی خۆڵەمێشی پێکدێت، کە پێکهاتووە لەلق و پۆپ و تەوەرە بێ مایلینەکان و لەشی دەمارە خانەکان. [[پەڕگە:Gray666.png|300px|وێنۆک|چەپ]]
==بەشەکانی پەتەمازە==
کۆتەی پەتەمازە لە پێنج بەش پێک هاتووە:
#[[مل|ملی]] یان سێرڤیکاڵ (Cervical)
#[[سینگ|سینگی]] یان تووراسیک (Thoracic)
#[[کەمەر|کەمەری]] یان لومبار (Lumbar)
#[[سێبەندە|سێبەندی]] یان ساکراڵ(Sacral)
#[[کلێجە|کلێجەیی ]] یان کۆکسی جیاڵ (Coccygeal)
==ژمارەی دەمارەکانی مازە==
دەمارەکانی مازە 31 جووتە کە لە پەتەمازە جیادەبنەوە:
*دەمارەکانی ملی: 8جووت
*دەمارەکانی سینگی: 12جووت
*پێنج جووتی کەمەری
*پێنج جووتی سێبەندی
*جووتێک کلێجە
==[[کارەندامناسی]]ی پەتەمازە==
پەتەمازە بەشێک لە کۆئەندامی دەماری ناوەندییە کە هەست و جووڵەی ئەندامەکان دەگوێزێتەوە. هەرجۆرە ئازارێ کە ڕووبەڕووی پەتەمازە ببێتەوە،چ لە ناو [[بڕبڕە]]دا وچ لە دەرەوە، دەبێتە هۆی تێکچوونی کاری هەست و جووڵەی ئەندامەکان. ئەم تێکچوونە بەپێی جۆر و ئەندازەی ئازار، لە سڕبوون و لاوازی ئەندامەوە ، تا فەلەجی تەاوی ئەندام دەگۆڕێت.
==وێنەخانە==
<gallery>
Image:Gray663.png|<!--Diagrams of the spinal cord.-->
Image:Gray664.png|<!--Cross-section through the spinal cord at the mid-thoracic level.-->
Image:Gray666.png|<!--Cross-sections of the spinal cord at varying levels.-->
Image:Rabbitspinalcord100x1.jpg|<!--Cross-section of rabbit spinal cord.-->
Image:Sus barbatus 01 - Sagittal Section of Vertebral Column - sharp focus.jpg|<!--Sagittal section of pig vertebrae showing a section of the spinal cord.-->
File:Slide12ee.JPG|<!--Spinal cord-->
</gallery>
==بڕوانە==
*[[کۆئەندامی دەمار]]
*[[بڕبڕە]]
== سەرچاوە ==
* پەرتووکی ''زانست بۆ هەمووان (زیندەزانی)'' بۆ پۆلی دوانزدەیەمی زانستی - [[وەزارەتی پەروەردە]]ی [[حکوومەتی ھەرێمی کوردستان|حکومەتی هەرێمی کوردستان]] -- چاپی یەکەمی ساڵی ٢٠١٠ --- لاپەڕە ٧٥ ..
*[[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D9%86%D8%A7%D8%A8_%D9%86%D8%AE%D8%A7%D8%B9%DB%8C|ویکی فارسی]]
{{کۆئەندام و ئەندامەکانی مرۆڤ}}
| |||