ئەلفرێد نۆبێل
ئەلفرێد بێرنھارد نۆبێل (بە ئینگلیزی: Alfred Bernhard Nobel) ( گوێبگرە یارمەتی·زانیاری; ٢١ی تشرینی یەکەم ١٨٣٣ – ١٠ی کانوونی یەکەم ١٨٩٦) کیمیازان و ئەندازیار و داھێنەرێکی سویدی بوو. داھێنەری دینامیت بوو.
لەسەر داوای ئەوو و دوای کۆچی دوایی داوایکرد کە ئەو سامانەی کە لە دوا دمێنێت بکرێتە نێو سنوقێک بۆ زۆر بوونی سامانەکە تاکوو بکرێت بە پێنچ خەڵاتی یەکسان بە پێشکەش بە کەسانی شیاو لەچەند بوارێکی جیاوازدا بدرێت.
وەلە ساڵی ۱۹۰۱ یەکەمین خەڵاتی نۆبڵ بەخشرا بە جان هنری دونان دامەزرێنەری دەستەی خاچی سوور بەڵام لە وەستیەتنامەکتی دا (ئەلفێرد نۆبڵ) ئاماژەی تەنها بە پێنچ بووار کردبوو بەڵام بانکی ناوەندی سویسڕی بەشێکی تری زیادکرد لە خەڵاتەکە، ئێستا خەڵاتی نۆبڵ لە شەش بواردا دەبەخشرێت، کەئەوانیش (فیزیا، کیمیا، پزیشکی، ئەدەبی، ئاشتی، ئابووری)ن.
ئەلفێرد نۆبێل | |
---|---|
لەدایکبوون | ئەلفێرد بێرنهارد نۆبێل 21ی تشرینی یەکەمی 1833 ستۆکهۆڵم, Sweden |
مەرگ | ١٠ی کانوونی یەکەمی ١٨٩٦ سانڕانیمۆ, Italy | (٦٣ ساڵ ژیاوە)
شوێنی حەوانەوە | Norra begravningsplatsen, ستۆکهۆڵم 59°21′24.52″N 18°1′9.43″E / 59.3568111°N 18.0192861°E |
پیشە | کیمیاگەر,ئەندازیار, دۆزەرەوە , |
ناسراوە بە | Invention of dynamite, Nobel Prize |
واژوو | |
ئەمانەش ببینە
دەستکاریپەراوێزەکان
دەستکاریسەرچاوەکان
دەستکاریکۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە ئەلفرێد نۆبێل تێدایە. |