ئێچ دی ئێم یان ڕووکاری ماڵتیمیدیای ڕوونی بەرز (بە ئینگلیزی: HDMI) تەکنۆلۆژیایەکی بەکارھێنراوی بەرفراوانە بۆ گواستنەوەی نیشانەی دەنگی و ڤیدیۆیی کوالێتی بەرز لە نێوان ئامێرەکاندا. بووەتە ستاندارد بۆ بەستنەوەی ئامێرە جۆراوجۆرەکانی وەک تەلەڤیزیۆن و کارپێکەری کایە و بلوڕەی پلەیەر و کۆمپیوتەر بە شاشەکانی وەک «مۆنیتەر و پرۆژێکتۆر».[١] یەکێک لە سوودە سەرەکییەکانی ئێچ دی ئێم ئای توانای گواستنەوەی ھەردوو نیشانەی دەنگی و ڤیدیۆیە لە ڕێگەی یەک کێبڵەوە، ئەمەش پرۆسەی پەیوەندیکردن ئاسان دەکات و شلۆقی کەم دەکاتەوە.[٢] ئەمەش وای لێدەکات ببێتە چارەسەرێکی گونجاو و کارا بۆ سیستمی کات بەسەربردنی ماڵەوە و ڕێکخستنە بینراو و بیستراوەکانی پیشەیی.[٣][٤]

ئێچ دی ئێم ئای
ناو بە زمانی فەرمیHigh-Definition Multimedia Interface
کورتەناوHDMI
لە پێشDigital Visual Interface، component video، SCART
ConnectorHDMI connector
وێبگەhttps://www.hdmi.org/
بەکاردەھێنێتTransition Minimized Differential Signaling، Extended Display Identification Data، High-bandwidth Digital Content Protection
تاگی "ستەک ئێکسچەینج"https://stackoverflow.com/tags/hdmi

ئێچ دی ئێم ئای پشتگیری لە ڕوونی ڤیدیۆیی بەرز دەکات، لەوانە ٧٢٠ پی، ١٠٨٠ ئای، و ١٠٨٠ پی، ھەروەھا ڕوونی فۆڕ کەی و تەنانەت ئەیت کەی بە نوێترین ستانداردەکانی ئێچ دی ئێم ئای.[٥][٦] ئەمەش ڕێگە بە وێنەی ڕوون و تیژ و ڕەنگی زیندوو دەدات، و ھەروەھا ئەزموونی بینین بۆ بەکارھێنەران بەرز دەکاتەوە.[٧] جگە لە ڤیدیۆ، ئێچ دی ئێم ئای پشتگیری لە فۆرماتە دەنگییە جیاوازەکانیش دەکات، لەوانە ستێریۆی پاڵەپەستۆنەکراو و دەنگی فرە کەناڵی، ھەروەھا فۆرماتە پێشکەوتووەکانی وەک "دۆڵبی تروو ئێچ دی، تروو ئێچ دی و دی تی ئێس-ئێچ دی ماستەر ئودیۆ". ئەمەش دڵنیای دەدات لەوەی بەکارھێنەران دەتوانن چێژ لە دەنگی کوالێتی بەرز وەربگرن بۆ ھاوڕێیەتی ناوەڕۆکی ڤیدیۆیی ڕوونی بەرزیان.[٨][٩]

یەکێکی تر لە تایبەتمەندییە گرنگەکانی ئێچ دی ئێم ئای پشتگیریکردنی تەکنەلۆژیای پێشکەوتوو وەک ڤیدیۆی سێ ڕەھەندی، ئێچ دی ئاڕ (ھای داینامیک ڕەینج)، و ئەی ئاڕ سی (ئودیۆ ڕیترن چەناڵ). ئەم تایبەتمەندیانە بەکارھێنەران دەتوانن ناوەڕۆکی سێ ڕەھەندی گەورە و باشترکردنی کۆنتراست و ڕەنگ لە ناوەڕۆکی ئێچ دی ئاڕ و توانای ناردنی دەنگ لە شاشەیەکەوە بۆ وەرگرێکی ئەی ڤی یان دەنگی بار لە ڕێگەی یەک کێبڵی ئێچ دی ئێم ئایەوە ئەزموون بکەن.[١٠][١١] کێبڵەکانی ئێچ دی ئێم ئای بە وەشانی جیاواز دێن، ھەر وەشانێک توانا و تایبەتمەندی جیاواز پێشکەش دەکات.[١٢] بۆ نموونە ئێچ دی ئێم ئای ٢٬١ نوێترین وەشانە، پشتگیری بۆ ڕوونی بەرزتر، ڕێژەی نوێبوونەوەی بەرزتر، ڕێژەی نوێبوونەوەی گۆڕاو (VRR) بۆ یاریکردن، کەناڵی گەڕانەوەی دەنگی بەرزکراوە (eARC) و زۆر شتی تر پێشکەش دەکات.[١٣] گرنگە وەشانی گونجاوی کێبڵی ئێچ دی ئێم ئای بەکاربھێنرێت بۆ ئەوەی سوودی تەواو لە تواناکانی ئامێرە بەستراوەکان وەربگریت.[١٤][١٥]

جگە لەوەش، ئێچ دی ئێم ئای لەگەڵ ئێچ دی سی پی (ھای-باندویت دیجیتاڵ کۆنتێنت پرۆتێکشن) دەگونجێت، کە دڵنیای دەدات لەوەی کە ناوەڕۆکی مافی کۆپیکردن لە دووبارەکردنەوە و دابەشکردنی بێ مۆڵەت پارێزراوە.[١٦][١٧][١٨][١٩] ئەمەش گرنگە بۆ دروستکەر و دابەشکەرانی ناوەڕۆک بۆ پاراستنی مافی خاوەندارێتی فیکری خۆیان؛ بۆیە ئێچ دی ئێم ئای بووەتە تەکنەلۆژیایەکی بنەڕەتی بۆ بەستنەوەی ئامێرە بینراو و بیستراوەکان و گەیاندنی ناوەڕۆکی دەنگی و ڤیدیۆیی کوالێتی بەرز. وەرگرتنی بەربڵاو و پەرەسەندنی بەردەوامی بە تایبەتمەندی و توانای نوێ، وای لێدەکات ببێتە چارەسەرێکی گشتگیر و متمانەپێکراو بۆ ھەردوو بەرنامەی بەکاربەر و پیشەیی.[٢٠] لەگەڵ بەردەوامبوونی پێشکەوتنی تەکنەلۆژیا، پێدەچێت ئێچ دی ئێم ئای بەردەوام بێت لە ڕۆڵێکی گرنگ لە گواستنەوەی ناوەڕۆکی مالتیمیدیادا.[٢١][٢٢][٢٣]

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ «HDMI FAQ». HDMI.org. لە ڕەسەنەکە لە ٢٢ی شوباتی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی تەممووزی ٢٠٠٧ ھێنراوە.
  2. ^ «The First HDMI Consumer Electronics Products Debut at Cedia 2003» (ھەواڵ). Indianapolis, IN: HDMI.org. September 5, 2003. لە ڕەسەنەکە لە ١ی حوزەیرانی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە August 17, 2022 ھێنراوە. {{cite press release}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  3. ^ «HDMI Adopters and Founders». HDMI. لە ڕەسەنەکە لە ١ی ئابی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٤ی نیسانی ٢٠١٥ ھێنراوە.
  4. ^ «High-Definition Multimedia Interface Specification 1.3a» (PDF). HDMI Licensing, LLC. November 10, 2006. لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٥ی ئازاری ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە April 1, 2016 ھێنراوە – via Microprocessor.org. {{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  5. ^ Samsung (February 24, 2006). «Samsung Camera Releases New High-Performance Digimax L85 Featuring World's First High Definition Multimedia Interface». dpreview.com. لە July 1, 2008 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  6. ^ «Canon's new feature-packed HV20 HD camcorder expands high definition camcorder capabilities and choices for consumers». Canon. January 31, 2007. لە ڕەسەنەکە لە ٣ی ئازاری ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە July 1, 2008 ھێنراوە. {{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  7. ^ «About DCP». Digital Content Protection LLC. لە December 28, 2008 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  8. ^ Rodolfo La Maestra (June 25, 2006). «HDMI – A Digital Interface Solution». HDTV Magazine. لە ڕەسەنەکە لە ٣٠ی ئایاری ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە June 23, 2008 ھێنراوە. {{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  9. ^ Michael Stelts (April 17, 2002). «HDMI – Presentation for the HDMI Working Group» (PDF). Copy Protection Technical Working Group. لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٦ی کانوونی دووەمی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە June 23, 2008 ھێنراوە. {{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  10. ^ Bob O'Donnell (December 2006). «White Paper – HDMI: The Digital Display Link» (PDF). Silicon Image. لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٦ی کانوونی دووەمی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە June 23, 2008 ھێنراوە. {{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  11. ^ Alen Koebel (February 2003). «DVI and HDMI: Digital A/V Interfaces for A New Age». Widescreen Review (69): 64. لە June 24, 2008 ھێنراوە. When HDCP is added to DVI, the result is often called "DVI+HDCP." When this is used on an HDTV, HD monitor or set-top box, a further standard is usually applied: IEA/CEA-861 (currently 861-B)...the interface is commonly known as DVI-HDTV. {{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  12. ^ «Silicon Image Opens HDMI Authorized Testing Center». HDMI.org. June 26, 2003. لە ڕەسەنەکە لە ١٣ی نیسانی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە November 18, 2009 ھێنراوە. {{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  13. ^ «Silicon Image Expands HDMI and PanelLink Cinema Testing Operations to China». HDMI.org. November 21, 2005. لە ڕەسەنەکە لە ١٤ی ئازاری ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە November 18, 2009 ھێنراوە. {{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  14. ^ «Philips opens first Authorized Test Center in Europe for HDMI compliance testing». HDMI.org. May 25, 2005. لە ڕەسەنەکە لە ٣ی ئازاری ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە November 18, 2009 ھێنراوە. {{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  15. ^ «Philips Sets Up India's First HDMI Authorized Testing Center». HDMI.org. June 12, 2008. لە ڕەسەنەکە لە ١٣ی نیسانی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە January 5, 2009 ھێنراوە. {{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  16. ^ Jean-Pierre Evain (October 2007). «HDCP – the FTA broadcasters' perspective» (PDF). EBU Technical Review. لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٩ ئەرشیڤ کراوە. لە July 1, 2008 ھێنراوە. {{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  17. ^ Brian Weatherhead (November 2004). «DVI and HDMI Connections and HDCP Explained». Secrets of Home Theater and High Fidelity. لە July 1, 2008 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  18. ^ Paul Mcgoldgrick (August 1, 2006). «The HDMI future». Secrets of Home Theater and High Fidelity. لە ڕەسەنەکە لە ١٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٠٧ ئەرشیڤ کراوە. لە July 1, 2008 ھێنراوە. {{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  19. ^ Evan Sun (November 8, 2007). «Testing your High Definition embedded devices using the HDMI Version 1.3 specification». Audio Design Line. لە ڕەسەنەکە لە ٢٠ی تەممووزی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە July 1, 2008 ھێنراوە. {{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  20. ^ «Authorized Test Centers». HDMI.org. لە ڕەسەنەکە لە ٢٦ی نیسانی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە November 18, 2009 ھێنراوە. {{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  21. ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی <ref>؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەری HDMIIn-Stat نەدراوە
  22. ^ «HDMI Gaining as DVI Heads for a Slide». instat.com. January 30, 2006. لە ڕەسەنەکە لە ٨ی ئابی ٢٠٠٧ ئەرشیڤ کراوە. لە July 2, 2008 ھێنراوە. {{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  23. ^ «Silicon Image Inc – SIMG Annual Report». Edgar Online. March 1, 2007. لە ڕەسەنەکە لە ٢٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٣ ئەرشیڤ کراوە. لە November 18, 2009 ھێنراوە. {{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)