گرێی خۆ بە گەورە زانین
گرێی خۆ بە گەورە زانین زاراوەیەکی داهێنراوە لەلایەن ئەلفرێد ئەدلەر لە سەرەتای ١٩٠٠ەکان، وەک بەشێک لە قوتابخانەی دەروونناسی تاکەکەسی.
گرێی خۆ بە گەورە زانین میکانیزمێکی بەرگرییە کە بە تێپەڕبوونی کات گەشە دەکات بۆ یارمەتیدانی کەسێک لە ڕووبەڕووبوونەوەی هەستی خۆ بە کەمزانینەوە.[١][٢] تاکەکان کە ئەم گرێیەیان هەیە بە شێوەیەکی نموونەیی وەک خۆ بە گەورە دانان، لووتبەرزی، و ڕق و کینە لە کەسانی تر دەردەکەون. ئەوان لەوانەیە مامەڵە لەگەڵ کەسانی تردا بکەن بە شێوەیەکی سەرکوتکەر، سەرکوتکار، و تەنانەت توندوتیژ.[٣]
لە بەکارھێنانی ڕۆژانە، زاراوەی " گرێی خۆ بە گەورە زانین" بەکاردێت بۆ ئاماژەدان بە بۆچوونێکی زۆر بەرز لەخۆ.
ئەلفرێد ئەدلەر
دەستکاریئەلفرێد ئەدلەر یەکەم کەس بوو کە زاراوەی گرێی خۆ بە گەورە زانین بەکاربهێنێت. ئەو بانگەشەی کرد کە گرێی خۆ بە گەورە زانین لە بنەڕەتدا لە پێویستی زاڵبوون بەسەر هەستەکانی شاردراوەی خۆ بە کەمزانینەوە هاتووە: گرێی خۆ بە کەمزانین.[٤] بەدرێژایی کارەکانی، ئەدلەر ڕوودانی گرێی خۆ بە کەمزانین و خۆ بە گەورە زانین وەک ھۆکار و کاریگەری پێکەوە دەبەستێتەوە.[٥] لەنێوان نووسینەکانی کە کاریگەرییان لەسەر ئەم بابەتە هەبوو بریتی بوون لە تێگەیشتن لە سرووشتی مرۆڤ (١٩٢٧) ، و سەروەری و بەرژەوەندی کۆمەڵایەتی: کۆکراوەی نووسینەکانی دواتری، کۆکراوەی بیست و یەک کاغەز کە لەلایەن ئەدلەرەوە نووسراوە و دوای مردنی لە ساڵی ١٩٦٤ بڵاوکراوەتەوە.[٦][٧]
لێکدانەوەکانی تر
دەستکاری- بەپێچەوانەوە، بڵاوکراوەیەک لە ئاماری نەخۆشییە دەروونیەکان کە بڵاوکرایەوە نزیکەی بیست ساڵ دوای کارەکانی ئەلفرێد ئەدلەر هاوڕا نەبوو لەسەر ئەوەی کە گرێی خۆ بە گەورە زانین (لەژێر ناوی فەرمیی خەیاڵی مەزن لە DSM IV) تەنها لە کاریگەرییەکانی گرێی خۆ بە کەمزانین هاتبێت.[٨] DSM IV دەڵێت هۆکاری دووەم بۆ ئەم نەخۆشیە لەوانەیە لە بارودۆخێکی سۆزداری زیادەڕۆییەوە بێت.
- ئەدا کاان دەڵێت کە گرێی خۆ بە گەورە زانین و خۆ بە کەمزانین ناتوانن هەردووکیان لە هەمان تاکدا بدۆزرێنەوە، چونکە کەسێک کە گرێی باڵای هەیە بەڕاستی باوەڕی وایە کە ئەوان لە کەسانی تر باشترن.[٩] ئەو بانگەشەی کرد کە - لەکاتێکدا گرێی نزمبوون لەوانەیە دەربکەوێت لەگەڵ ئەو ڕەفتارانەی کە مەبەستیان ئەوە بوو کە کەسانی تر پیشان بدات کە یەکێکیان بەرزترە، وەک خاوەندارێتی ماددی گرانبەها، یان پەرۆشی بە خۆڕاگرتن و دەرکەوتن بۆ شاردنەوەی هەستی ناتەواو - تووشبوانی گرێی خۆ بە گەورە زانین هەمیشە گرنگی بە وێنەیەک یان ناوبانگیان نادەن، چونکە هەستێکی سروشتییان هەیە بۆ خۆ بە گەورە زانین، بۆیە بە شێوەیەکی گشتی گرنگی نادەن بە سەلماندنی باڵابوونی خۆیان لای کەسانی تر.
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ Alfred Adler, The Neurotic Constitution: Outlines of a Comparative Individualistic Psychology and Psychotherapy, trans. Bernard Glueck and John E. Lind (New York: Moffat, Yard & Co., 1917), xvii ("... so the traits of character, especially the neurotic ones, serve as a psychic means and form of expression for the purpose of entering into an account with life, for the purpose of assuming an attitude, of gaining a fixed point in the vicissitudes of life, for the purpose of reaching that security-giving goal, the feeling of superiority.").
- ^ «American Heritage Dictionary of the English Language». ahdictionary.com (5th ed.). 2018. لە ٥ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ Alfred Adler, The Neurotic Constitution: Outlines of a Comparative Individualistic Psychology and Psychotherapy, trans. Bernard Glueck and John E. Lind (New York: Moffat, Yard & Co., 1917), 327 ("Usually one sees deviations and circuitous paths in following which the sadistic trait seems wholly or in part lost. In this way the neurotic succeeds in gaining superiority over the weak, or he operates on this new line so skillfully as to manage to set up an aggression which enables him to dominate and torture others.").
- ^ Adler, Alfred, 1870-1937 (1964-12-30). The Individual Psychology of Alfred Adler : a Systematic Presentation in Selections from His Writings (First ed.). New York. ISBN 9780061311543. OCLC 5692434.
{{cite book}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: location missing publisher (بەستەر) ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ناوە فرەکان: authors list (بەستەر) ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ناوە ژمارەیییەکان: authors list (بەستەر) - ^ H Mosak, Primer of Adlerian Psychology (2013) p 83
- ^ «PsycNET». psycnet.apa.org. لە ٧ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩ ھێنراوە.
- ^ «PsycNET». psycnet.apa.org. لە ٧ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩ ھێنراوە.
- ^ Diagnostic and statistical manual of mental disorders : DSM-IV. American Psychiatric Association., American Psychiatric Association. Task Force on DSM-IV. (4th ed.). Washington, DC: American Psychiatric Association. 1994. ISBN 0890420610. OCLC 29953039.
{{cite book}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ئەوانی تر (بەستەر) - ^ Kahn, Ada P. (2000). Facing fears : the sourcebook for phobias, fears, and anxieties. Doctor, Ronald M. (Ronald Manual). New York: Checkmark Books. ISBN 0816039925. OCLC 42603180.
