کی
کی یان چی بوارێکی وزەی ناوەیە یان سەرچاوەیەکی ھێزە لە کلتووری چینیدا. پێی وایە کە بەشێکی ھێزی ژیانی ھەموو بوونەوەرێکی زیندوو بێت. ئەم وشەیە لە زمانی کۆریدا بە gi و لە زمانی ژاپۆنیدا بە ki دەخوێندرێتەوە. چی بەزۆری وەک وزەی ژیان یان بە سادەیی بە «وزە» وەرگێڕدراوە و وەرگێڕانی وشەیی وەک ھەوا و ھەناسە و ھەڵم بۆ کراوە. چی بنەمای بنەڕەتییە لە پزیشکیی نەریتی چینی و لە ھونەرە جەنگییەکانی چینیدا. پراکتیزەکردنی و ھاوسەنگکردنی چی پێی دەوترێت چی گۆنگ.
باوەڕدارانی چی وەک ھێزێکی ژیانی وەسفی دەکەن کە دەبێت ڕەوتی بێ بەربەست بێت بۆ تەندروستی. چی چەمکێکی ساختەی زانستی پشتڕاستنەکراوە[١][٢] و پەیوەندی بە چەمکی وزەی بەکارھێنراو لە زانستدا نییە (وزە خۆی چەمکێکی زانستی جێھێڵدراو). مێژوونووسی پزیشکی لە چین، پاوڵ یو. ئۆنسکۆڵد دەشڵێت «ھیچ بەڵگەیەک نییە بۆ چەمکی 'وزە'- چ بە مانای فیزیکی توند یان تەنانەت بە مانایەکی ئاخاوتنیتر- لە ھیچ شوێنێکی تیۆری پزیشکی چینیدا.»
سەرچاوەکان دەستکاری
- ^ "Your Body's Alleged Energy Fields". Skeptoid.
- ^ Lee, M. S.; Pittler, M. H.; Ernst, E. (2008-04-10). "Effects of reiki in clinical practice: a systematic review of randomised clinical trials: Effects of reiki in clinical practice". International Journal of Clinical Practice (بە ئینگلیزی). 62 (6): 947–954. doi:10.1111/j.1742-1241.2008.01729.x.
