کۆشکی بەرلین (بە ئەڵمانی: Berliner Schloss)، بە فەرمی کۆشکی شاھانە (بە ئەڵمانی: Königliches Schloss),[١] لە دوورگەی مۆزەخانە لە ناوچەی میتێ لە بەرلین، شوێنی نیشتەجێبوونی سەرەکی ماڵی ھۆھێنزۆلێرن بووە لە ساڵی ١٤٤٣ تا ١٩١٨. فراوانتر بووە بە فەرمانی پاشا فرێدریکی یەکەمی پرۆسیا بەپێی پلانەکانی ئەندرێاس شلوتەر لە ساڵی ١٦٨٩ تا ١٧١٣، دواتر بە کارێکی سەرەکی تەلارسازی بارۆکی پرۆس دادەنرا.[٢] کۆشکی شاھانەی پێشوو یەکێکە لە گەورەترین بیناکانی بەرلین و بە قوبە کە بەرزییەکەی ٦٠ مەتر بووە (٢٠٠ پێ) دیمەنی شارەکەی لە قاڵب داوە.

کۆشکی بەرلین
دامەزران١ی کانوونی دووەمی ١٤٥١
ناو بە زمانی فەرمیBerliner Schloss
وڵاتئەڵمانیا
دابەشکاریی کارگێڕیMitte، بەرلین
کەوتووەتە شەقامیSchloßplatz
جێMitte
ناوچەی جوگرافیSpreeinsel
پۆتانی شوێن٥٢°٣١′٣″N ١٣°٢٤′١٠″E
خاوەنHouse of Hohenzollern
دەستپێشخەرJoachim II Hector, Elector of Brandenburg، Frederick II, Elector of Brandenburg
ستایلی نژیاروانیbaroque architecture، Renaissance architecture، Neoclassical architecture
کۆتاییھاتن١ی کانوونی دووەمی ١٩٥٠
Structure replaced byPalace of the Republic، Humboldt Forum
وێبگەhttp://www.stadtschloss-berlin.de
State of conservationdemolished or destroyed
Map
شلۆسپلاتز (کۆشکی بەرلین) لەگەڵ قەڵای سووتاو لە ساڵی ١٩٤٥، دوای ڕووخانی بەرلین.

لە دوای ڕووخانی دەسەڵاتی پاشایەتی لە ساڵی ١٩١٨ بۆ کارە جۆراوجۆرەکانی حکوومەت بەکارھات، لە کاتی بۆردومانی ھاوپەیمانان لە جەنگی جیھانی دووەمدا زیانی پێگەیشت، لە ساڵی ١٩٥٠ لەلایەن دەسەڵاتدارانی ئەڵمانیای ڕۆژھەڵاتەوە ڕووخێنرا، لە ساڵانی حەفتاکانی سەدەی ڕابردوودا بووە شوێنی ئەڵمانی ڕۆژھەڵاتی مۆدێرنیستی کۆشکی کۆمار (بینای حکوومەتی ناوەندی ئەڵمانیای ڕۆژھەڵات).[٣] دوای یەکگرتنەوەی ئەڵمانیا و چەند ساڵێک لە مشتومڕ و گفتوگۆ، بە تایبەتی سەبارەت بە میراتی مێژوویی پڕ لە ھەردوو بیناکە، کۆشکی کۆمار خۆی لە ساڵی ٢٠٠٩دا ڕووخێنرا و کۆشکی بەرلین لە ساڵی ٢٠١٣ەوە ئاوەدانکرایەوە بۆ ئەوەی مۆزەخانەی فۆڕمی ھومبۆڵت لەخۆبگرێت. ئاوەدانکردنەوەکە لە ساڵی ٢٠٢٠ تەواو بووە.[٤][٥]

ئەمانەش ببینە

دەستکاری

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ «Berliner Schloss – Die Hohenzollern-Fassade». Deutschlandfunk Kultur.
  2. ^ Georg Dehio: Handbuch der Deutschen Kunstdenkmäler, Berlin. Deutscher Kunstverlag, Munich 2006, ISBN 978-3-422-03111-1, p. 63. (German)
  3. ^ «Jetzt aufgetauchtes Gutachten belegt | DDR hätte Stadtschloss für 32 Millionen Mark retten können». Bild.de. لە ٢٩ی ئابی ٢٠١٦ ھێنراوە.
  4. ^ «Berlin Palace Rebuilding Begins 63 Years After Explosion – Bloomberg». Bloomberg News. لە ڕەسەنەکە لە ٧ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە ٦ی ئازاری ٢٠١٧ ھێنراوە.
  5. ^ «Weitere Rekonstruktion: Die bronzenen Reliefplatten am Eosanderportal wurden montiert». Förderverein Berliner Schloss E.V. ٢٩ی تەممووزی ٢٠٢٢.