پردی ته‌قته‌ق له‌ساڵی1953 له‌لایان كۆمپانیای بیتون مونیرباوی ئه‌ڵمانیه‌وه‌ ده‌ست به‌دروستكردنی كراوه‌ له‌سه‌رزێی بچووك له‌شارۆچكه‌ی ته‌قته‌ق له‌ساڵی (1957) ته‌واو بووه‌و ئه‌م پرده‌ به‌پردێكی (گه‌شتیاری و ستراتیجی)داده‌نرێت جگه‌له‌وه‌ی له‌ڕووی ئه‌ندازیاریه‌وه‌ به‌یه‌كه‌م پردی عیراق داده‌نرێت ، له‌ماوه‌ی (33)ساڵی ده‌سه‌ڵاتی ڕه‌شی ڕژێمی به‌عس و به‌هۆی كۆنی له‌لایه‌ك و شه‌ڕی نێوان ڕژێم و هێزه‌كانی پێشمه‌رگه‌ له‌ساڵانی (80)كان له‌لایه‌كیتر ئه‌م پرده‌ زیانی زۆری به‌ركه‌وتووه‌ ، (58) ساڵه‌ هیچ پشكنینێكی بۆنه‌كراوه‌ به‌ڵام دوو جار ڕێگاكه‌ی نۆژه‌نكراوه‌ته‌وه‌ ئه‌ویش وه‌ك پێویست نه‌بووه‌ و هیچ جوانكاریه‌كی بۆ نه‌كراوه‌. له‌ساڵانی (1991 تا 2003)ی دوای ڕاپه‌ڕینیش به‌هۆی ئابلوقه‌ی ئابوری و خراپی باری ئابووریه‌وه‌ حكومه‌تی هه‌رێم جگه‌له‌ ڕزگاركردنی ناوچه‌كانی ژێر ده‌سه‌ڵاتی حكومه‌تی به‌عس نه‌یتوانیوه‌ هیچ خزمه‌تگوزاریه‌ك فه‌راهه‌م بكات جگه‌له‌وه‌ی تا ساڵی(2003) ئه‌م پرده‌ به‌دواین سنوری هه‌رێمی كوردستان و ڕژێمی به‌عسدانراوه‌ له‌نێوان پارێزگاری كه‌ركوك و پارێزگای هه‌ولێر و هه‌روه‌ها ده‌كه‌وێته‌ چه‌قی به‌ستنه‌وه‌ی پارێزگای (هه‌ولێر و كه‌ركوك و سلێمانی) وه‌ له‌ شه‌ڕه‌ یه‌ك له‌ دوای یه‌كه‌كان به‌تایبه‌تی شه‌ری (عیراق و ئێران) چه‌ند جارێك له‌ لایان فڕۆكه‌كانی (كۆماری ئیسلامی ئێران)ه‌وه‌ هه‌وڵی ڕوخاندن و ته‌قاندنه‌وه‌ی دراوه‌ به‌ڵام به‌هۆی پته‌وی پرده‌كه‌وه‌ دروستكردنی به‌شێوازێكی ئه‌ندازیاری ته‌نها چه‌ند شوێنێكی زۆر به‌كه‌می شوێنه‌واری گوله‌ی پێوه‌دیاره‌ ، جگه‌له‌وه‌ی به‌ شوێنێكی گه‌شتیاری داده‌نرێت و سروشتێكی جوانی به‌ شاری ته‌قته‌ق به‌خشیوه‌ وبۆته‌ ڕه‌مزی ته‌قته‌ق و شارۆچكه‌كه‌ی پێی ده‌ناسرێته‌وه‌ هه‌روه‌ها (كۆمه‌ڵگای خالخاڵان)كه‌نزیكه‌ی هه‌زار(1000)خێزانی زیاتر تێدانیشته‌جێیه‌ به‌شارۆچكه‌ی ته‌قته‌ق ده‌به‌ستێته‌وه‌. پردی ته‌قته‌ق له‌(7)كه‌وانه‌ پێك دێت و درێژیه‌كه‌ی (300)مه‌تر و پانیه‌كه‌ی (13)مه‌تر و به‌رزیه‌كه‌ی(25)مه‌ترده‌بێت كه‌(12)ڕاگری هه‌یه‌ و هه‌ر ڕاگرێكی نزیك (14)مه‌تر له‌ژێرخاكدایه‌ له‌گه‌ڵ دروستكردنی پردی ته‌قته‌ق پردێكی بچوكتریش له‌ژێر پرده‌كه‌وه‌ دروست كراوه‌ به‌ڵام به‌هۆی لافاوه‌وه‌ ڕووخاوه‌و ئاو بردووتی ، شایه‌نی باسه‌ له‌ڕووی ئیداریه‌وه‌(ته‌قته‌ق) سه‌ربه‌ (قه‌زای كۆیه‌) و (پارێزگای هه‌ولێر)ه‌ زیاتر له‌ (٦)هه‌زار خێزان و نزیك(٣٠)هه‌زار هاووڵاتی تیدا نیشته‌جێیه‌. بۆفریەکان بۆبینینی وێنەکان (F)لەکۆمێنت دابنێن بەمێسج بۆتان دەنێرم..