پەتای جیھانی کۆڤید-١٩ لە تونس
پەتای جیھانیی کۆڤید-١٩ لە تونس بەشێکە لە پەتای جیھانیی نەخۆشی ڤایرۆسی کۆرۆنای ٢٠١٩ (COVID-19) کە ھۆکارەکەی نەخۆشی سەختی کۆئەندامی ھەناسەی ڤایرۆسی کۆرۆنا ٢ (SARS-CoV-2). لە ڕێکەوتی ٢ی ئازاری ٢٠٢٠دا یەکەمین تووشبووی نەخۆشییەکە لە وڵاتەکە پشتڕاست کرایەوە.
ڕیزبەندی کاتیی نەخۆشییەکە
دەستکاریمانگی ئازاری ٢٠٢٠
دەستکارییەکەمین تووشبووی نەخۆشییەکە پیاوێکی تونسی تەمەن ٤٠ ساڵان بوو کە لە وڵاتی ئیتاڵیاوە گەڕابۆوە بۆ وڵاتەکەی. ھەروەھا ٧٤ کەسی دیکە لە شاری قەفسە خرابوونەوە ژێر کەرەنتینەوە لە ماڵەکانی خۆیان دا کە گومانی تووشبوونیان لێدەکرا و دووان لەو کەسانە سەرپێچی ڕێکارەکانی کەرەنتینەیان کردبوو کە دواتر بەڕێوبەرایەتی تەندروستی ناوچەکە بڕیاری دابوو بە گرتنەبەری کردەی یاسایی لە دژیان. ھەتا مانگی ئازار کۆی ژمارەی تووشبووانی پشتڕاستکراو ٣٩٤ کەس، کۆی ژمارەی گیانلەدەستدان ١٠ کەس و کۆی ژمارەی چاکبووان ٣ کەس بوو؛ و ھەتا کۆتایی مانگی ئازار کۆی ژمارەی بارەکانی تووشبوون ٣٨١ کەس بوو.[١][٢]
مانگی نیسانی ٢٠٢٠
دەستکاریلە مانگی نیسان دا ٦٠٠ باری تووشبوونی نوێ تۆمارکران کە کۆی ژمارەی تووشبووانی پشتڕاستکراوی بەرزکردبۆوە بۆ ٩٩٤ کەس و کۆی ژمارەی گیانلەدەستدانیش بۆ ٤١ کەس. کۆی ژمارەی چاکبووانیش لە زیادبوون دا بوو کە گەیشتبووە ٣٠٥ کەس و لە کۆتایی مانگەکەدا ٦٤٨ باری تووشبوون بوونیان ھەبوو.[٣]
مانگی مایسی ٢٠٢٠
دەستکاریلە ١٠ی مایسی ٢٠٢٠دا بۆ یەکەمین جار لە مانگی ئازارەوە وڵاتی تونس ھیچ بارێکی تووشبوونی نوێی تۆمار نەکردبوو کە ئەمەش بە خاڵێکی وەرچەرخانی زۆر گرنگ ھەژمار دەکرا. لەو مانگەدا کۆی ژمارەی تووشبووانی پشتڕاستکراو ١٠٧٧ کەس بوو و ٧ باری نوێی گیانلەدەستدان تۆمارکرابوون کە کۆی ژمارەی گیانلەدەستدانی گەیاندبووە ٤٨ کەس. ژمارەی بارەکانی چاکبوونەوە لە بەرزبوونەوەدا بوو بۆ ٩٦٠ کەس و لە کۆتای مانگ دا تەنھا ٦٩ کەسی تووشبوو ھەبوون.[٤]
مانگی حوزەیرانی ٢٠٢٠
دەستکاریلەم مانگەدا ٩٧ باری تووشبوونی نوێ تۆمارکران کە کۆی ژمارەی تووشبووانی پشتڕاستکراوی بەرزدەکردەوە بۆ ١١٧٤ کەس. دوو کەسی دیکە گیانیانلەدەستدا کە کۆی ژمارەی گیانلەدەستدانی گەیاندبووە ٥٠ کەس؛ و ژمارەی نەخۆشە چاکبووەکانی بۆ ١٠٣١ کەس زیادی کرد و لە کۆتای مانگەکەدا تەنھا ٩٣ باری تووشبوون بوونیان ھەبوو.
مانگی تەممووزی ٢٠٢٠
دەستکاریلە ڕێکەوتی ١٧ی تەممووزی ٢٠٢٠دا وەزارەتی تەندروستی گشتی وڵاتەکە ڕایگەیاند کە ئەنجامی پشکنینەکانی ٩ کەس ئەرێنی دەرچووە و تووشبوونیان پشتڕاستکراوەتەوە و ٤ لەو تووشبووانە بەھۆی گواستنەوەی ناوخۆیی کۆمەڵگەوە تووشی ڤایرۆسەکە بوون و ۆیس ژمارەی تووشبووان گەیشتە ١٣٣٦ کەس. ھەتا کۆتایی مانگی تەممووز کۆی ژمارەی تووشبووانی پشتڕاستکراوە بەرزببۆوە بۆ ١٥٣٥ کەس و ژمارەی گیانلەدەستدان ھەروەکو خۆی مابۆوە بەڵام ژمارەی نەخۆشە چاکبووەکان بۆ ١١٩٥ کەس زیادیکردبوو.[٥][٦]
مانگی ئابی ٢٠٢٠
دەستکاریلەو مانگەدا ٢٫٢٦٨ تووشبووی نوێ بوونیان ھەبوو و کۆی ژمارەی تووشبووانی پشتڕاستکراو گەیشتبووە ٣٫٨٠٣ کەس و کۆی ژمارەی گیانلەدەستدانیش گەیشتبووە ٧٧ کەس. لە کۆتای مانگ دا ٢٫١٥٣ باری تووشبووی چالاک بوونیان ھەبوو.
مانگی ئەیلوولی ٢٠٢٠
دەستکاریلەو مانگەدا ١٣٫٦٠٢ باری تووشبوونی نوێ تۆمارکرابوون کە کۆی ژمارەی تووشبووانی پشتڕاستکراوی دەگەیاندە ١٧٫٤٠٥ کەس و کۆی ژمارەی گیانلەدەستدانیش ٢٤٦ کەس.
مانگی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٠
دەستکاریلەو مانگەدا ٤٢٫٤٠٨ باری تووشبوونی نوێ تۆمارکرا کە کۆی ژمارەی تووشبووانی پشتڕاستکراوی دەگەیاندە ٥٩٫٨١٣ کەس؛ و کۆی ژمارەی گیانلەدەستدان چوار ھێندە زیادیکرد و گەیشتە ١٫٣١٧ کەس. لە کۆتای مانگەکەدا ٥٣٬٤٦٤ باری تووشبوونی چالاک بوونیان ھەبوو.
ڕێکارەکانی حکوومەت
دەستکاریلە ڕێکەوتی ١٤ی ئازاردا حکوومەت ھەستا بە دەرکردنی چەند بریارێکی خۆپارێزی بەمەبەستی ڕێگەگرتن لە بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسەکە و بڕیارەکان ھەتا ڕێکەوتی ٤ نیسان کاری پێ دەکرا. بڕیارەکان بریتیی بوون لە:
- داخستنی تەواوی سنوورە ئاوییەکان لەگەڵ داخستنی سنوورە ئاسمانییەکان لەگەڵ وڵاتی ئیتاڵیادا.
- ھێشتنەوەی تەنھا یەک گەشتی ئاسمانی لە ڕۆژێک دا لەگەڵ فەڕەنسادا و ھێشتنەوەی تەنھا یەک گەشتی ئاسمانی لە ھەفتەیەک دا لەگەڵ وڵاتانی میسڕ، ئیسپانیا، بەریتانیا و ئەڵمانیا.
- داخستنی تەواوی قاوەخانە و یانە و چێشتخانەکان لەدوای کاتژمێر چواری ئێوارەوە.
- ھەڵپەساردنی ئەنجامدانی نوێژی بەکۆمەڵ و نوێژی ھەینی.
- ھەموو پاڵەوانێتییە نەتەوەیییەکان و چالاکییە وەرزشییەکان لە ناوەندە داخراو و کراوەکانیش دا بەبێ ئامادەبوونی ھاندەر ئەنجام دەدرێت.[٧]
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ Elsevier. «Novel Coronavirus Information Center». Elsevier Connect. لە ٣٠ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی ئازاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ Reynolds، Matt (4 March 2020). «What is coronavirus and how close is it to becoming a pandemic?». Wired UK. ISSN 1357-0978. لە 5 March 2020 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 5 March 2020 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=،|date=، و|archive-date=(یارمەتی) - ^ Future scenarios of the healthcare burden of COVID-19 in low- or middle-income countries, MRC Centre for Global Infectious Disease Analysis at Imperial College London.
- ^ «World Federation Of Societies of Anaesthesiologists – Coronavirus». www.wfsahq.org. لە ڕەسەنەکە لە ١٢ی ئازاری ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی ئازاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ «Gafsa-COVID-19: legal action taken after two cases fail to comply with home-confinement measures». Tunis Afrique Presse. ٩ی ئازاری ٢٠٢٠.
- ^ «Italian returnee confirmed Tunisia's first coronavirus case». The Punch. ٢ی ئازاری ٢٠٢٠.
- ^ «Coronavirus disease (COVID-19) situation report 133» (PDF). World Health Organization. ١ی حوزەیرانی ٢٠٢٠. p. 11. لە ١٧ی تەممووزی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
بەستەرە دەرەکییەکان
دەستکاری
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە پەتای جیھانی کۆڤید-١٩ لە تونس تێدایە. |