ناوچیا (ھۆز)
ناوچیا ( بە سوریانی: ܢܵܘܟ̰ܝܼܵܐ ) [١] هۆزێکی ئاشوورین دانیشتووی قەزای ناوچیای شەمزینان بوون، كە سەر بە جۆلەمێرگی پارێزگای هەکاری یە لە كوردستانی باكوور. بەتایبەتی لە هەردوو گوندەواری بەدەڤی و سورونس .
خەڵکی ناوچیا
دەستکاریئاشوورییەکانی دەڤەری ناوچیا، پاڵە و جوتیاری سادە بوون بە ئاژەڵداری و زەوی كێڵانەوە خەریكبوون . چاندنی تووتن و برنج لەگەڵ مەرداری سەرچاوەی سەرەکی بژێویان بوو . لە گوندی ئاشوورییەکانی ناوچیادا نوێژ و ڕۆژوو بە رێكی پەێڕەو دەکران. گەڕیدەیەكی ئینگلیز کە لە کۆتایی سەدەی نۆزدەهەمدا سەردانی ناوچیای كربوو ئاماژە بە دینداری خەڵكە دیانەكە دەكات و چۆن بە دلپاكی و دلسۆزی راسپاردەكانی کەنیسەی ئاشووری ڕۆژهەڵات پەیرەو دەكەن و تەعالیمی كەنیسە دەپارێزن. [٢]
ئایین
دەستکاریلە ناوچەی ناوچیا نزیكەی شەش دێر و زیاتر لە 40 کڵێسا هەبوو . ناوچیایەکان ناسراو بوون بە پابەندبوونیان بە کەنیسەی ئاشووری ڕۆژهەڵاتەوە ؛ بەهۆی ئەمەوە داب و نەریتە ئاینیی خۆیان وەک جەژنی رۆژوو و نوێژ بەرێزەوە پەیڕەو دەكرد. دێری مار ئیشو لە گوندی مار ئیشۆ هەبوو كە فێرگەی ئاینی قەشەكانی لێبوو كە لەلایەن مەتڕانیەتی شەمیزدین \ شەمزینان بەڕێوەدەبراو ئەستەم بوو هیچ گۆڕانکارییەک لە یاساکانی کانۆنی کڵێساکەدا بکرێت.
سەرناسانی ناوچیا
دەستکاریکەسایەتییە ئاینییەکان
دەستکاری- کەنیسەی ئاشووری ڕۆژهەڵات:
- مار یوسف خانیشۆی دوازدەم - مار ئیشو, ناوچیا - دوا مەتڕانی شەمزینان، .1977، بەغدا
- مار دنخای چوارەم - دەربەندۆکە, عێراق - پاتریارک
- مار عەمانۆێل یوسف - دەربەندۆکە, عێراق - قەشە، کەنەدا
چالاکوانی سیاسی
دەستکاری- دکتۆر عەمانۆئێل قەمبەر - دەربەندۆکە, عێراق - ئەمینداری گشتی پێشووی هاوپەیمانی گشتگیری ئاشووری، شیکاگۆ
- پارتی دیموکراتی کوردستان:
- فرانسۆ حەریری، سەركردایەتی پارتی و پارێزگاری هەولێر
- فەوزی حەریری - هەریر, كوردستانی عێراق - 'وەزیری پیشەسازی عێراق' & 'ئەندامی هەڵبژێردراوی INC'
- سەركس ئاغاجان - وەزیر لە جكومەتی هەرێم، دیانا, كوردستانی عێراق
ئەوانی تر
دەستکاری- دکتۆر عەمانوێل قەمبەر - دەربەندۆکە, عێراق - پرۆفیسۆر لە زانکۆی وێستەرن میشیگان
- جێنیرۆ - تیس، - دەربەندۆکە، گۆرانیبێژی پۆپ، کەنەدا برای نینۆس دخۆ
هەروەها
دەستکاری- جیلو
- تیارێ
- هالمۆن
- ئاشیتا
- پێڕستی ھۆزە ئاشوورییەکان
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ Maclean، Arthur John (1901). Dictionary of the Dialects of Vernacular Syriac. Oxford: Clarendon Press. p. 210b-211a.
- ^ Zinda 2 November 2005